به بهانه سخنرانی رئیس‌جمهور

پایتخت در دولت چهاردهم منتقل می‌شود؟

مهدی یاوری- تاکنون چندین‌بار بحث انتقال پایتخت به گوش‌تان خورده است. تهران کلانشهری است که قرار بود تنها شش میلیون نفر را پذیرا باشد، اما طی دهه‌های اخیر این رقم نزدیک به سه برابر شده است! ترافیک، دود، آلودگی هوا و آلودگی صوتی، کم‌ترین مصائب شهری است که میلیون‌ها نفر جمعیت دارد و از همه […]

مهدی یاوری- تاکنون چندین‌بار بحث انتقال پایتخت به گوش‌تان خورده است. تهران کلانشهری است که قرار بود تنها شش میلیون نفر را پذیرا باشد، اما طی دهه‌های اخیر این رقم نزدیک به سه برابر شده است! ترافیک، دود، آلودگی هوا و آلودگی صوتی، کم‌ترین مصائب شهری است که میلیون‌ها نفر جمعیت دارد و از همه مهمتر خطر زلزله نیز بنا به گفته زمین‌شناسان، بیخ گوش آن نهفته است! کیفیت زندگی در شهر تهران کاهش یافته است. ساخت‌وساز شهری مبتنی بر طبیعت تهران نیست. رود، دره‌ها به‌کانال‌های فاضلاب تبدیل شده است. فضاهای اطراف رودخانه‌های تهران ر‌ها شده است. تهران شهر زخمی‌شده‌ای است که طرح‌های نجات در آن اجرا نشده و طرح جامع اول تهران متوقف شده است. اینجا بزرگراه‌ها ساخته شده اما بدون اینکه بدانند هدف از آن چه بوده است. براساس آمار، تهران جزء ۵۰ شهر پرجمعیت دنیاست که به لحاظ تراکم جمعیتی بیش از ۱۶ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است و در هر کیلومترمربع آن بیش از ۱۱۶۵۰ نفر زندگی می‌کنند در حالی که پنج هزار هکتار از بافت مسکونی آن فرسوده است و بیش از ۱۳ گسل حیات ساکنان آن‌ها را تهدید می‌کند که سه گسل آن به تنهایی پتانسیل ایجاد زلزله با قدرت بیش از هفت ریشتر را دارد. علاوه بر خطر زلزله، عوامل و مسائل متعدد دیگری را نیز می‌توان نام برد، که نشان می‌دهد باید به‌طور جدی به حال تهران فکری کرد. حال پرسش این است که چاره چیست؟ یکی از راهکارهای نجات تهران از معضلات یاد شده، انتقال آن است. البته بحث انتقال پایتخت، بحث تازه‌ای نیست و شاید باورتان نشود که این بحث از سال ۱۳۴۰ مطرح بوده است اما هیچ دولتی تاکنون موفق به انجام آن نشده است. در دوران پس از انقلاب نیز بعضاً حرف‌هایی مبنی بر انتقال پایتخت مطرح شد که در نهایت توفیقی نیافت.

هیچ راه‌حلی جز انتقال مرکزیت نداریم!

دیروز (شنبه) اما رئیس‌جمهور انتقال پایتخت را اجتناب‌ناپذیر خواند. مسعود پزشکیان؛ در بازدید از فعالیت‌های زیربنایی و زیرساختی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص)، گفت: تهران به‌عنوان پایتخت کشور، با مشکلاتی دست به گریبان است که هیچ راه‌حلی جز انتقال مرکزیت نداریم؛ کمبود آب، نشست زمین، آلودگی هوا و امثال آن با تداوم سیاست‌‌ها و اقداماتی که تا به حال اتخاذ و اجرا شده‌اند، فقط تشدید شده و راه‌حل اساسی جابه‌جایی مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور است. انتقال مرکزیت سیاسی و اقتصادی هم به این شکل که ما خودمان در تهران بنشینیم و به مردم بگوییم جابه‌جا شوند، مقدور و ممکن نیست، باید ابتدا خودمان برویم تا مردم هم دنبال ما بیایند.

مشکلات جابه‌جایی پایتخت

انتقال پایتخت خلاف اصل ۷۵ قانون اساسی است، زیرا هزینه‌های دولت را افزایش می‌دهد. همچنین یکی از مشکلات مهم انتقال پایتخت، عدم توجه به مشکلات زیست‌محیطی است؛ سؤال این است که اگر تهران را منتقل کنیم با میلیون‌ها نفر از جمعیت تهران چه می‌کنیم؟ حتی با یک حساب ساده نیز می‌توان دریافت که انتقال پایتخت نیازمند میلیارد‌ها دلار هزینه است و این در شرایطی است که کشور همین الان نیز با تورم کشنده دست‌وپنجه نرم می‌کند و دولت چگونه می‌تواند هزینه این انتقال را بدهد؟