در مسئله اُفت تولید انگشت اتهام فقط به سمت خودروسازان است؟

گروه خودرو- با توجه به اینکه طبق آمارهای منتشر شده، آمار تولید خودرو در نیمه نخست امسال با کاهش روبه‌رو شده و همین امر سبب شده تا این سؤال به وجود آید که آیا با این روال همچنان وعده تولید دو میلیون خودرو در سال‌جاری اجرایی خواهد شد یا خیر؟ و موضوع بعدی که بسیار مهم‌تر است، اینکه این افت تولید در خودروسازی‌ها به چه علتی رخ داده است و آیا توان جبران برای آن‌ها مهیاست یا خیر؟ به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین خصوص احمد نعمت‌بخش؛ دبیر انجمن خودروسازان ایران، درباره دلایل تداوم کاهش تولید خودرو در پنج ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، گفت: در سال‌جاری تخصیص ارز به خودروسازان توسط وزارت صمت از ۱۷ تیرماه آغاز شد و اگر پیش از این تاریخ بانک‌مرکزی ارزی برای خودروسازان تأمین کرده، مربوط به تخصیص‌های سال گذشته بود و تخصیص‌های پس از ۱۷ تیرماه هم هنوز تأمین ارز نشده‌اند و خودروسازان همچنان با مشکل تأمین ارز دست به گریبان هستند. وی افزود: وزارت صمت در زمان وزارت آقای علی‌آبادی دستورالعملی برای تأمین ارز به ادارات کل استان‌‌ها ابلاغ کرد اما این دستورالعمل پُر از ایراد بود، از جمله ایرادات وارد بر این بخشنامه این بود که ارزبری خودروهای سواری به‌طور متوسط ۱۵۰۰۰ دلار است اما وزارت صمت برای CKD این خودرو‌ها حداکثر ۹۵۰۰ دلار ارز اختصاص داده و برای CKD کامیونت‌‌ها با برندهای چینی و کره‌ای حداکثر ۱۶۰۰۰ دلار ارز اختصاص داده و اظهار کرده که بقیه کالاهایی که قرار است از مسیر واردات تأمین شود را خودروسازان با ساخت داخل تأمین کنند و ایشان به این موضوع توجه نداشتند که شرکت‌های خودروساز نمی‌توانند یک‌ساله تبدیل به تولیدکننده قطعات آن به ارزش ۵۵۰۰ دلار در خودروهای سواری شوند. نعمت‌بخش؛ تصریح کرد: انجمن در نامه‌های متعددی که به آقای علی‌آبادی وزیر وقت صمت ارسال کرده این ایرادات را تشریح کرد و نسبت به تداوم کاهش تولید خودرو در کشور هشدار داد، اما ایشان گوش ندادند تا در نهایت دولت هم عوض شد و تولید پنج ماهه نخست امسال نیز همچون تولید سه ماهه نسبت به مدت‌های مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرد. انجمن همچنین در نامه‌ای خطاب به سازمان بازرسی کل کشور از این سازمان تقاضا کرده به این امر ورود کند؛ در نامه انجمن به صراحت اعلام شده که دستورالعمل نحوه انجام و تأیید ثبت سفارشات ارزی واحدهای تولیدی عملاً موجب متوقف شدن کار‌ها در اداره خودرو و نیرومحرکه شده و تولید پنج ماهه امسال را نسبت به سال گذشته کاهش داده است. وی خاطرنشان کرد: امروز موضوع تخصیص ارز تبدیل به اصلی‌‌ترین چالش خودروسازان کشور شده چه آنهایی که دولتی هستند و چه شرکت‌هایی که در بخش‌خصوصی فعالیت دارند. دبیر انجمن خودروسازان ایران، گفت: وزارت صمت در تدوین این دستورالعمل هیچ مشورتی از انجمن‌های مرتبط نگرفته و این در حالی است که براساس قانون این مشورت‌گیری برای کارگزاران دولت الزامی است. نعمت‌بخش؛ اضافه کرد: عملکرد وزیر صمت پیشین در صنعت خودرو موفق نبود و فعالان صنعت خودرو امیدوارند وزیر جدید صمت با توجه به اینکه خودشان در تولید دست بر آتش دارند و با چالش‌های آن آشنا هستند از بار مشکلات صنایع بکاهند. وی همچنین اظهار کرد: مشکل دیگری که در سال‌جاری علاوه بر تأمین ارز گریبانگیر صنعت خودرو شد، قطعی برق همزمان با اوج‌گیری گرمای تابستانی بود؛ واحدهای صنعتی از جمله خودروسازان در سراسر کشور دو روز در هفته قطعی حتمی برق را داشتند و با احتساب تعطیلی جمعه تولید سه روز در هفته متوقف بود البته قطعی برق تنها به این دو روز محدود نمی‌شد و در روزهای دیگر نیز گاه قطعی‌های چندساعته از پیش اعلام‌نشده هم اتفاق می‌افتاد که علاوه بر توقف تولید تلف شدن سرمایه‌ها را هم در پی داشت. همچنین سلمان ابراهیمی‌نژاد؛ کارشناس صنعت خودرو، در این باره نیز با اشاره به افت تولید خودرو در پنج ماهه نخست امسال، افزود: براساس آمار‌های وزارت صنعت،معدن‌وتجارت، خودروسازان در سه ماهه پایانی سال ۱۴۰۲ و ماه‌های نخست امسال با افت تولید مواجه بوده‌اند؛ بیش از سه میلیون نفر در قرعه‌کشی اخیر محصولات ایران‌خودرو ثبت‌نام کردند که از این تعداد تنها سه و هشت‌دهم درصد متقاضیان برنده شدند و این شرکت فقط ۱۱۵ هزار خودرو برای فروش داشته است. وی اضافه کرد: افزایش روزانه اختلاف قیمت درب کارخانه و بازار خودرو‌های ایرانی، یکی از مهم‌‌ترین عوامل تأثیرگذار روی کاهش تولید خودروسازان است. این کارشناس صنعت خودرو، گفت: از دیگر دلایلی که برای این موضوع می‌توان متصور بود، افزایش قیمت‌هایی است که سال گذشته به خودروسازان داده شده، امروز اثر خود را از دست داده و برای خودروسازان دیگر جذابیت ندارد که افزایش تولید دهند. ابراهیمی‌نژاد؛ افزود: برای راه‌حل این موضوع باید سازوکار‌هایی که در قوانین دیده شده را اجرا کرد؛ همچنین باید خودرو را با قیمت‌هایی نزدیک به حاشیه بازار عرضه کرد به نحوی که باعث تحریک تقاضای بیش از حد برای سرمایه‌گذاری نشود و مقطعی هم نباشد، به عبارتی تداوم داشته باشد و به صورت منظم این عرضه انجام شود. وی ادامه داد: شاید این سیاست بتواند باعث ترغیب شدن خودروسازان به افزایش ظرفیت تولید و پاسخگویی به سمت تقاضای خودرو‌هایی که وجود دارد شود. گفتنی است؛ براساس آمار وزارت صمت، کل تولید خودرو‌های سواری در پنج ماهه نخست امسال ۳۵۳ هزار و ۵۴۴ دستگاه بود که توسط ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تولید شده است؛ تولید ایران‌خودرو کمتر از ۱۹۸ هزار دستگاه بوده و با افت هشت درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. سایپا با تولیدی حدود ۱۱۶ هزار دستگاهی، افت تولید ۹ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل داشته است؛ پارس خودرو هم کمتر از ۴۱ هزار دستگاه تولید داشته و ۱۹ درصد افت کرده است؛ این شرکت بیش‌ترین درصد افت تولید را بین سه خودروساز اصلی در پنج ماهه امسال داشته است.