چک‌های رمزدار به تدریج حذف می‌شوند گروه بازارسرمایه ـ در راستای التزام‌بخشی به شرایط صدور و استفاده از چک‌های تضمین شده، مقدمات ممنوعیت صدور چک رمزدار به صورت تدریجی و گام‌به‌گام در شبکه بانکی اجرایی می‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، بانک‌مرکزی در راستای التزام‌بخشی به شرایط صدور و استفاده از چک‌های تضمین شده با هدف جلوگیری […]
چک‌های رمزدار به تدریج حذف می‌شوند
گروه بازارسرمایه ـ در راستای التزام‌بخشی به شرایط صدور و استفاده از چک‌های تضمین شده، مقدمات ممنوعیت صدور چک رمزدار به صورت تدریجی و گام‌به‌گام در شبکه بانکی اجرایی می‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، بانک‌مرکزی در راستای التزام‌بخشی به شرایط صدور و استفاده از چک‌های تضمین شده با هدف جلوگیری از استفاده‌های نامتعارف از چک‌های مزبور، احراز هویت دقیق اشخاص ذی‌نفع و پیشگیری از پولشویی از سال ۱۳۹۷ و همچنین تمهیدات اجرایی تکمیلی صورت گرفته براساس ابلاغیه شماره ۲۰۹۶۲ مورخ ۲۸/۲/۱۴۰۰ ریاست جمهور در رابطه با اصلاح و الحاق موادی به قانون «اصلاح قانون صدور چک» (بخشنامه شماره ۷۷۴۱۹/۰۰ مورخ ۱۷/۰۳/۱۴۰۰ مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی) شامل تخصیص شناسه صیادی به چک تضمین شده و ایجاد شفافیت حداکثری در زمینه صدور و گردش چک تضمین شده از طریق سامانه صیاد (پیچک) (بخشنامه شماره ۲۷۸۹۴۴/۰۰ مورخ ۲۴/۰۹/۱۴۰۰ اداره نظام‌های پرداخت) طرح حذف چک رمزدار در شبکه بانکی را در دستور کار قرار داده است. بانک‌مرکزی با نظرداشت مزایای چک تضمین‌شده نسبت به چک رمزدار متعاقب اجرای قانون پیش گفت؛ مشابهت کارکردی با چک رمزدار که می‌تواند ابزار جایگزین آن باشد، ضرورت شفاف‌سازی و ایجاد امکان نظارت متمرکز بر نحوه و حجم تبادل چک‌های اشخاص و همچنین کاهش هزینه‌های عملیاتی بانک‌ها با برچیدن روال سنتی پذیرش و پردازش چک رمزدار مترصد اعلام ممنوعیت صدور چک رمزدار در شبکه بانکی می‌باشد. از این‌رو لازم است؛ مقدمات اجرا شدن ممنوعیت صدور چک رمزدار به صورت تدریجی و گام‌به‌گام در شبکه بانکی فراهم گردد.
گام‌های اجرایی مدنظر بانک‌مرکزی برای اجرایی شدن این طرح به شرح زیر است:
۱- آگاهی‌رسانی، فرهنگ‌سازی و تشویق عموم به دریافت چک تضمین شده:
چک تضمین شده براساس موازین قانونی صدرالاشاره مجهز به شناسه صیادی ۱۶ رقمی شده و وفق بخشنامه شماره ۲۷۸۹۴۴/۰۰ مورخ ۲۴/۰۹/۱۴۰۰ اداره نظام‌های پرداخت از طریق سامانه صیاد(پیچک) ثبت صدور می‌گردد. صدور چک تضمین شده خارج از ضوابط قانون «اصلاح قانون صدور چک» ممنوع و تبادل بین‌بانکی چک‌های تضمین شده فاقد شناسه صیادی از تاریخ ۱۷/۰۳/۱۴۰۱ وفق بخشنامه شماره ۳۲۴۸۱/۰۱ مورخ ۱۱/۰۲/۱۴۰۱ در سامانه چکاوک ممنوع گردیده است. لذا با توجه به اینکه کلیه چک‌های تضمین شده جاری مجهز به شناسه صیادی و از طریق سامانه صیاد (پیچک) ثبت صدور می‌گردند، قابل استعلام می‌باشند و ذی‌نفع آن می‌تواند در زمان دریافت با استفاده از شناسه ۱۶ رقمی و مراجعه به کلیه مبادی استعلامی چک اعم از درگاه‌های نوین بانکی (اینترنت بانک و همراه بانک)، برنامک‌های موبایلی و سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ (به صورت پیامکی) از صحت چک صادره به نفع خود مطلع گردد. برقراری امکان استعلام چک تضمین شده مزیت درخور توجه‌ای نسبت به چک رمزدار ایجاد می‌نماید، در حالی که چک رمزدار قابل استعلام نبوده و ذی‌نفع صرفاً با مراجعه به بانک صادرکننده می‌تواند از صحت چک اطمینان حاصل کند. افزون بر این، چک‌های تضمین‌شده بر خلاف چک‌های رمزدار محدودیت‌های جغرافیایی در محل صدور و نقدشوندگی را نداشته و در سراسر کشور قابل صدور و مبادله می‌باشد. از سوی دیگر کارکرد چک تضمین شده مشابه چک رمزدار می‌باشد و چک تضمین شده در وجه شخص و حساب معین و به صورت غیرقابل انتقال صادر می‌گردد. لذا اشخاص می‌توانند در مراودات تجاری خود چک تضمین شده را جایگزین چک رمزدار کنند. لذا با نظرداشت موارد فوق لازم است در زمان مراجعه مشتری و ارائه درخواست صدور چک رمزدار، متصدیان شعب مشتری را به صدور چک تضمین شده با تشریح مزایای مذکور هدایت نمایند. ضمن آن که مقتضی است در راستای اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی اقدامات مؤثری نظیر تهیه برنامه‌های آموزشی، بروشور، اطلاع‌رسانی در تارنماهای بانکی و… صورت پذیرد.
۲- یکسان‌سازی رویه پرداخت چک تضمین شده با رویه پرداخت چک رمزدار:
در حال‌حاضر شبکه بانکی متعاقب دریافت چک رمزدار از ذی‌نفع نسبت به بررسی چک و پرداخت وجه آن متعاقب حصول اطمینان از صحت چک اقدام نموده و پرداخت وجه به ذی‌نفع را پیش از انجام عملیات تسویه بین‌بانکی وجوه چک‌های رمزدار انجام می‌دهند. با توجه به اینکه چک‌های تضمین شده مشابه چک رمزدار فاقد وضعیت برگشتی می‌باشند، بانک‌ها می‌توانند رویه مزبور را درخصوص چک تضمین شده نیز اجرایی کنند. بدیهی است به دلیل ثبت صدور چک تضمین شده در سامانه صیاد(پیچک)، صحت چک تضمین شده صادره از طریق سامانه برای بانک قابل تشخیص می‌باشد، و می‌توان در راستای مشتری‌مداری و یکسان‌سازی رویه‌های پرداخت نسبت به پرداخت وجه چک تضمین شده در زمان مراجعه ذی‌نفع اقدام نمود. با توجه به اینکه واریز وجوه به ذی‌نفع وجه افتراق چک تضمین‌شده و رمزدار می‌باشد، اجرای این گام در جانشینی کامل چک تضمین شده بسیار حائزاهمیت است.
۳- ابلاغ ممنوعیت صدور چک رمزدار از سوی بانک‌مرکزی و عدم امکان تبادل چک رمزدار در سامانه چکاوک:
چنانچه مقدمات اجرایی ممنوعیت صدور چک از طریق گام‌های ۱و۲ از سوی شبکه بانکی فراهم گردد، ممنوعیت ابلاغ صدور چک رمزدار و عدم تبادل بین‌بانکی در سامانه چکاوک تسهیل شده و چالش‌های اجرای این مهم تقلیل خواهد یافت. بدیهی است؛ با بررسی و رصد اقدامات اجرایی از سوی بانک‌ها، این بانک زمان‌بندی گام نهایی را برنامه‌ریزی نموده و جهت اجرای یکنواخت در شبکه بانکی ابلاغ خواهد کرد. بر این اساس، بانک‌ها موظفند درخصوص گام‌های اجرایی ۱و۲ تمهیدات لازم را انجام دهند و همچنین به منظور کاهش ملاحظات اجرایی، شبکه بانکی بایستی در صدور چک‌های رمزدار به تاریخ روز تا زمان حذف کامل آن اهتمام لازم را داشته باشند، تا بستر مناسب اجرای طرح فراهم گردد.
در همین رابطه، معاون فناوری‌های نوین بانک‌مرکزی، گفت: چک‌های تضمینی به‌زودی جایگزین چک‌های رمزدار می‌شود اما فرآیند حذف چک‌های رمزدار تدریجی و به مرور زمان است. مهران محرمیان؛ در یک برنامه تلویزیونی، توضیحاتی درباره خبر حذف تدریجی چک‌های رمزدار و جایگزنی چک تضمینی به جای چک رمزدار ارائه داد و گفت: ابزار چک رمزدار، ابزاری است که قدمتی تقریبا چند ۱۰ ساله دارد و زمانی ایجاد شد که هنوز حواله ساتنا، حواله پایا و ابزارهای جایگزین وجود نداشت. با استفاده از ابزار چک رمزدار، یک ارتباط بین‌بانکی به وجود آمد و براساس توافقاتی که صورت گرفت، مقرر شده بود که در پرداخت‌های بین‌بانکی در محل‌هایی مثل دفترخانه‌ها، مردم بتوانند از این ابزار استفاده کنند. وی افزود: اما مشکلاتی در حوزه تسویه و همچنین مسائلی از جمله اینکه تا زمانی که چک رمزدار را به شعبه بانکی نبرده و برای وصول آن اقدام نشود، امکان استعلام آن وجود ندارد و همچنین موارد دیگر باعث شد که بانک‌مرکزی از ابزارهای جایگزین این چک استفاده کند. معاون فناوری‌های نوین بانک‌مرکزی خاطرنشان کرد: طبیعتاً امروز مردم برای این کار می‌توانند از حواله‌های خرد مثل پایا یا حواله‌های کلان مثل ساتنا که در شبکه بانکی موجود است استفاده کنند. اما برای استفاده از ابزارهای مالی در محل‌هایی مثل دفاتر اسناد رسمی که برای امضای اسناد نیاز به چک است، شبکه بانکی ابزار چک تضمینی را جایگزین چک رمزدار کرده و چک رمزدار به تدریج از شبکه بانکی حذف می‌شود. با این حال باید تأکید کرد که حذف چک رمزدار با یک زمان‌بندی اعلامی حذف می‌شود و این چک در حال‌حاضر در شبکه بانکی صادر می‌شود، اما حذف آن به تدریج صورت می‌گیرد. محرمیان؛ گفت: وقتی مردم چک تضمین شده را از شبکه بانکی دریافت می‌کنند، گیرنده چک بانکی تضمین شده می‌تواند در همان لحظه از همه ابزار‌ها مثل برنامه‌های هوشمند، خود پردازها، روش‌های پیامکی، اینترنت بانک و موبایل بانک، برای استعلام چک استفاده کند و قادر می‌شوند در لحظه از اصالت چک در شبکه بانکی مطلع شوند. وی در پایان، اظهار کرد: سؤالی که ممکن است مطرح شود این است که از لحظه‌ای که ممنوعیت چک رمزدار در شبکه بانکی اعلام شود، یک مهلت زمانی دیگر برای نقد شدن چک‌های رمزداری که از قبل صادر شده است، ارائه می‌شود تا فرصت نقد شدن برای چک‌های صادر شده از قبل نیز فراهم شود.
ارسال دیدگاه
قوانین ارسال دیدگاه