اصلی‌‌ترین موانع توسعه هوش‌مصنوعی در ایران؛ مهاجرت تا نبود سرمایه!

فعالان حوزه هوش‌مصنوعی باور دارند نبودن سرمایه‌گذار پایه‌ای و مهاجرت نیروی کار متخصص از اصلی‌‌ترین چالش‌های استارت‌آپ‌های هوش‌مصنوعی در ایران هستند. به گزارش پیوست، دومین گردهمایی استارت‌آپی پاندورا با هدف اجرای پروژه‌های عملیاتی هوش‌مصنوعی و تمرکز بر کسب‌وکارهای این حوزه برگزار شد. نوید شهدی، مدیرعامل شرکت Vector، درباره چالش کسب‌وکارهای حوزه هوش‌مصنوعی در ایران، گفت: نرخ بازگشت سرمایه همواره برای سرمایه‌گذاران اهمیت دارد. حوزه هوش‌مصنوعی با توجه به شرایط خاصی که از جهت نوع محصول و وضعیت بازار دارد، نیاز به ریسک‌پذیری بیشتر سرمایه‌گذاران دارد تا شروع استارت‌آپ‌‌ها و ورود آن‌ها به پروژه‌های مالیاتی به نتیجه برسد. او نبودن نگاه بلندمدت به حوزه هوش‌مصنوعی را از دیگر چالش‌های این حوزه دانست و اضافه کرد: مسئله دیگری که در سرمایه‌گذاری هوش‌مصنوعی مطرح می‌شود داشتن دید بلند مدت برای دستیابی به درآمد در این حوزه است. باید سرمایه‌گذاران به این درک برسند که کسب‌کارهای حوزه هوش‌مصنوعی نیاز به زمان دارند تا مانند مفاهیمی مثل تجارت الکترونیکی به بلوغ برسند و توسط دولت و جامعه پذیرفته شوند. بخشی از ایجاد عدالت اجتماعی در کشور در گرو توسعه برنامه‌های عملیاتی در این حوزه است. شهدی؛ ادامه داد: در هنگام راه‌اندازی و توسعه پلتفرمی چون دیجی‌کالا کسی تصور نمیکرد که توزیع خدمات از طریق آن در منطقه یک تهران با شهری مثل چابهار یکسان فراهم شود بنابراین در راستای برابری خدمات باید قدم‌هایی از این قبیل برداشته شود. در سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری AI، با این دیدگاه که قرار است خلق ارزشی در کنار منافع اقتصادی شکل بگیرد می‌توان سرمایه‌گذاران را متقاعد کرد. شهدی؛ در مورد تأثیر تورم بر تمایل نداشتن به سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، اضافه کرد: بعد از تورم فرهنگی در مردم شکل گرفته است که تمایل دارند راه صد ساله را یک شبه طی کنند. اینکه سرمایه‌داران را متعقاعد کنیم به جای سرمایه‌گذاری روی املاک که قیمت آن‌ها با تورم در حال رشد است روی کسب‌وکاری که از آینده آن مطمئن نیستند سرمایه‌گذاری کنند، کار دشواری است.

تحریم‌ مانع ورود سرمایه خارجی شده است

علی صادقی؛ معمار داده شرکت Ruken AINaseem، درباره تأثیر تحریم‌ها بر جذب سرمایه‌گذار خارجی گفت: با وجود اینکه در ایران فرصت‌‌ها و حتی نیروی متخصص به اندازه کافی وجود دارد اما نمی‌توانیم در فضای بازار دست نخورده این حوزه از این امکانات استفاده کنیم و در پروژه‌های عملیاتی ورود پیدا کنیم. با توجه به شرایط تحریم‌ها و اوضاع اقتصادی کشور سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی را از دست داده‌ایم. در حالی که باید به هوش‌مصنوعی به‌عنوان ابزاری برای توسعه صنایع حتی نامرتبط با تکنولوژی نگاه کنیم و برنامه‌های استراتژیک در راستای سرمایه‌گذاری در بخش AI را توسعه دهیم. صادقی؛ اضافه کرد: تا همین امروز ابزارهای هوش‌مصنوعی در طراحی باعث شده است فاز Prototype (نمونه اولیه) محصول کاهش پیدا کند. در نهایت ما نیز باید مثل چین تلاش کنیم تا از این ابزار در تلفیق با مهندسی معکوس برای گسترش تولیدات خود استفاده کنیم. از چالش‌های دیگر برای استارت‌آپ‌های AI ایران، حلقه مفقوده ارتباط صنعت و تکنولوژی است که باعث می‌شود در این مورد به خوبی پروژه تعریف نشوند.

در دسترس نبودن داده‌های باکیفیت و نیروی متخصص، چالش شروع استارت‌آپ‌ها

پگاه بداغی؛ تحلیل‌گر محصول اسنپ، نبودن داده‌های با کیفیت و ابزارهای استفاده از آن‌ها را از اصلی‌‌ترین چالش‌های شروع کار استارت‌آپ‌‌ها دانست و گفت: به‌طور کلی به دلیل ساختاری که در کشور وجود دارد، داده‌ها در حجم مناسب و معتبر در دسترس استارت‌آپ‌‌ها قرار نمی‌گیرند. ضمن اینکه زیرساخت و ابزارهای تخصصی زیادی برای شروع کار در دسترس کسب‌وکار‌ها نیست. او مهاجرت نیروهای متخصص را از چالش‌های امروز اکوسیستم استارت‌آپی کشور دانست و اضافه کرد: به نظرم مهاجرت نیروهای متخصصی که پس از کسب مهارت و دانش اتفاق می‌افتد، یکی دیگر از چالش‌هایی است که استارت‌آپ‌های حوزه هوش‌مصنوعی را با مشکل مواجه کرده است. به نظر من افراد تحصیل‌کرده‌ای که پس از فارغ‌التحصیلی وارد این بازار می‌شوند، مهارت کافی در حوزه هوش‌مصنوعی را ندارند و این مسئله را با تعریف کارآموزی‌های عملیاتی برای افراد حل می‌شود.

نبود تجهیزات پیشرفته به اندازه کافی از موانع پیشرفت حوزه هوش‌مصنوعی در ایران

علیرضا نوریان؛ مدیرعامل شرکت هوش‌مصنوعی روشن، نبودن تجهیزات سخت‌افزاری با ویژگی‌های خاص در تعداد زیاد را از دیگر چالش‌های پیشروی استارت‌آپ‌‌ها دانست و گفت: پروژه‌‌ای مثل ChatGPT نیازمند صد‌ها هزار کارت گرافیک با ظرفیت بالا بوده است. هرچند که امروزه با پروژه‌های اوپن‌سورس امکان استفاده از تجیهزات اجاره‌ای فراهم شده است و این مسئله برای اجرای ایده‌های محصولات هوش‌مصنوعی بهبود پیدا کرده است. نوریان؛ اضافه کرد: با این وجود من موافق نیستم افرادی که ایده‌هایی در این زمینه دارند، به بهانه نبودن زیرساخت آن ایده‌ها را کنار بگذارد. قرار نیست در ابتدای کار همگی پروژه‌هایی بزرگ و هم‌تراز نمونه‌های خارجی اجرا کنیم. در این حوزه می‌توان یک هدف بزرگ داشت که به‌عنوان چشم‌انداز یک محصول یا پروژه تعریف گردد اما مهم‌تر از آن برداشتن قدم‌های کوچک در راستای عملیاتی کردن آن هدف است. علیرضا اخوان‌پور؛ مدیر فنی شرکت دانش‌بنیان شناسا، از توسعه هوش‌مصنوعی به‌طور خاص در زمینه کاربردی پزشکی گفت و افزود: با این روندی که فناوری هوش‌مصنوعی پیش می‌رود در تشخیص و جلوگیری از پیشرفت برخی بیماری‌‌ها می‌تواند حتی با خطای کم‌تری نسبت به پزشکان عمل کند که البته به دلیل کنار گذاشته شدن مشاغل در آینده موضوع نگران‌کننده‌ای است. از دست رفتن مشاغل را به‌عنوان عنصر جدا نشدنی گسترش هوش‌مصنوعی نمی‌توانیم نادیده بگیریم. در این جهت تمرکز بر شغل‌هایی مثل مهندسی پرامپت که به واسطه پیشرفت این حوزه ایجاد می‌شود، ‌می‌تواند تأثیرگذار باشد.