با توجه به اهمیت کسب درآمد از تکنولوژی صنعت فضایی، ایران نیز با اتکاء به توانمندی دانشمندان خود به این عرصه ورود کرده است. به گزارش فارس، امروزه یکی از راه‌های توسعه اقتصادی در جهان اقتصاد فضایی است، دستیابی به این اقتصاد نیز مستلزم طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره و دسترسی به مدارهای مختلف در […]
با توجه به اهمیت کسب درآمد از تکنولوژی صنعت فضایی، ایران نیز با اتکاء به توانمندی دانشمندان خود به این عرصه ورود کرده است. به گزارش فارس، امروزه یکی از راه‌های توسعه اقتصادی در جهان اقتصاد فضایی است، دستیابی به این اقتصاد نیز مستلزم طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره و دسترسی به مدارهای مختلف در فضا است. کارشناسان در این باره معتقدند در آینده نزدیک برای رصد و پایش هیچ نقطه‌ای در زمین نیاز به حضور میدانی و بازرسی و کاوش وجود ندارد، به‌طور مثال دریافت تصاویر کاداست، کشاورزی، محیط‌زیست و… می‌تواند علاوه بر داده‌های مهمی همچون زمین خواری و جنگل خواری شرایط احیا مناطق مختلف براساس نوع آب‌وهوا و زیست منطقه برای کشت محصولات خاص فراهم آورد. با وجود این سامانه نیاز به بازرسی میدانی نیست و به‌راحتی می‌توان زمین‌خواری و جنگل‌خواری را براساس تصاویر ماهواره‌ای امکان‌پذیر است حال سؤال اینجاست که ایران برای رسیدن به این اقتصاد ارزشمند در کدام مرحله قرار دارد؟ پرتاب‌های چند سال اخیر نشان می‌دهد دولت‌های سیزدهم و در ادامه آن دولت چهاردهم در تلاش‌اند تا از قطار توسعه فضایی جهانی جا نمانند.
ماهواره‌های آزمایشی ارزشمندی که پل بین زمین و آسمان هستند
اگر علاقه‌مند به حوزه فضایی و یا اخبار باشید حتماً واژه ماهواره‌های سنجشی به گوشتان خورده است، ماهواره‌های سنجش از دور با استفاده از فناوری‌های مختلفی از جمله تصویربرداری از دور، سنجش فاصله و تحلیل طیفی اطلاعات زیادی درباره‌ی سطح زمین جمع‌آوری و به مراکز داده بر روی زمین مخابره می‌کنند. ایران نیز طی سال‌های اخیر در حوزه ماهواره‌های سنجشی دستاوردهای خوبی داشته است. ماهواره‌های سنجشی معمولاً برای تصویربرداری و داده‌برداری از سطح زمین پرتاب می‌شوند و به‌طور کلی به دو دسته سنجشی-اپتیکی و راداری تقسیم می‌شوند. ماهواره‌های سنجشی-اپتیکی عموما تصاویری به صورت مختلف که قابل رؤیت و دیدن است را تهیه می‌کنند، یکی از نمونه‌های ایرانی این ماهواره، سری ماهواره‌های پارس است. اولین نمونه از پارس سال گذشته و در تاریخ دهم اسفند ماه از پایگاه وستوچنین روسیه با پرتابگر سایوز با موفقت در مدار ۵۰۰ کیلومتری خورشید آهنگ قرار گرفت و در همان روز اول داده‌های تله متری را به زمین مخابره کرد. براساس اعلام سازمان فضایی در حال‌حاضر نیز نمونه ارتقا یافته ماهواره پارس۱ در حال توسعه بوده و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد که نمونه باکیفیت و قابلیت بالاتر است. همچنین، ماهواره پارس۲ نیز یک نمونه دیگر از ماهواره‌های سنجشی است که براساس اعلام سازمان فضایی دقت تصویربرداری آن چهار متر بوده و در حال ساخت است، کار ساخت این ماهواره به‌زودی به اتمام می‌رسد و آماده پرتاب خواهد بود. ماهواره پارس۳ نیز در جریان ساخت بوده و در دولت چهاردهم کار ساخت آن به پایان می‌رسد، بنابر اعلام محققین این طرح، دقت تصویربرداری آن ۲ متر است و ظرف چند سال آینده پرتاب خواهد شد. از سوی دیگر ماهواره‌های راداری نیز با دقت تصویربرداری ۲۰ متر و ۵۰ متر در حال ارسال اطلاعات هستند که البته تصاویر آن اپتیکی نیست. یکی از موضوعات مهم در حوزه ساخت و پرتاب ماهواره خصوصاً ماهواره‌های سنجشی حضور پررنگ بخش‌خصوصی است، حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی در این رابطه می‌گوید: در مسیر همکاری با بخش‌خصوصی برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته تا مناقصاتی بین شرکت‌های مختلف دانش‌بنیان فعال در حوزه ساخت ماهواره انجام شود. همچنین، پردازش داده‌های فضایی نقش مهمی در رونق اقتصاد فضاپایه دارند، در واقع امروزه کشورهای پیشرفته صاحب فناوری فضای با فروش تصاویر و داده‌های فضایی درآمدهای کلانی دارند، در همین راستا نیز وزارت ارتباطات اعلام کرده است که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با دریافت داده‌های فضایی، گزارش‌های حرفه‌ای و داده‌های ارزش‌افزوده و مبتنی بر فناوری‌های روز آن‌ها را تبدیل به یک سرمایه اقتصادی کرده و به فروش برسانند. البته در صورت تحقق این هدف شاهد خواهی بود که علاوه بر بی‌نیازی کشور در خرید داده‌های فضایی، به جای خام‌فروشی تصاویر ماهواره‌ای فناوری‌های جدید به مشتریان داده شود.
مسیر روشن اقتصاد فضایی در گروی اجرای برنامه ۱۰ ساله فضایی
براساس آنچه گزارش می‌شود شاهدیم که مسیر ماهواره‌های سنجشی با قدرت و با سرعت پیش می‌رود که مبتنی بر برنامه توسعه هفتم و برنامه ۱۰ سال فضایی است، هر چند باید به این نکته توجه کرد که صنعت فضایی یک پروژه مقطعی نیست و فناوری آن باید پشت سر هم بوده و نباید روند آن متوقف شود. از سوی دیگر افزایش تعداد ماهواره‌هایی که ساخته می‌شود، مقدمه‌ای برای رسیدن به اقتصاد فضایی است و این در حالی امکان‌پذیر است که در طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره در کشور به یک بلوغ رسیده باشیم که مستلزم افزایش تعداد پرتاب‌های ماهواره‌ای است و مهم‌‌ترین عنصر در این مسیر ایجاد زیرساخت‌های لازم است. درخصوص توسعه زیرساخت که جز تکالیف سازمان فضایی نیز به شمار می‌رود ایجاد آزمایشگاه‌هایی با کلاس‌های مختلف است. رئیس سازمان فضایی در این باره می‌گوید: آزمایشگاه کلاس یک تن، یکی از آزمایشگاه‌های ضروری است و در تلاشیم تا پایان ۱۴۰۳ کار ساخت فیزیکی آن تمام شود و از نظر تجهیزات هم تا دو سال آینده تجهیز می‌شود که یک نیاز حیاتی و ضروری برای صنعت فضایی کشور به حساب می‌آید. یکی دیگر از زیرساخت‌های مهم در حوزه فضایی پایگاه پرتاب است، پایگاه چابهار یک نقطه مهم به شمار می‌رود و اگر قرار است در حوزه فضایی به صورت حرفه‌ای برسیم باید امکان قراردادن ماهواره در شیب‌های مختلف مداری را داشته باشیم و در همین راستا ماهواره‌های سنجشی باید در مدارهای خورشید آهنگ قرار گیرند. شیب مداری خورشید آهنگ در چابهار این امکان را ایجاد می‌کند که به مدارهای مختلف خصوصاً شیب مداری خورشید آهنگ دست پیدا کنیم و البته می‌تواند پایگاهی برای پرتاب ماهواره‌های بین‌المللی باشد که براساس اعلام مدیران سازمان فضایی فاز اول اجرایی آن تا پایان سال محقق خواهد شد.
دیدگاه بسته شده است.