به بهانه مطالبه 40 هزار میلیارد تومانی گندمکاران

بوی بحران گندم؟!

مینا زمانیان- به غرب و شرق کشور که نگاه کنیم فقط گندم می‌بینیم، گندم‌زارهایی با خوشه‌های پربار که در بادهای وزان از شمال، درخششی مثال‌زدنی دارند. اما فقط زیبایی گندم نیست که ما را از خود‌ بی‌خود می‌کند. کافی است تاریخ را ورق بزنیم تا به اهمیت نقش گندم بیشتر پی ببریم؛ در حدود پنج […]

مینا زمانیان- به غرب و شرق کشور که نگاه کنیم فقط گندم می‌بینیم، گندم‌زارهایی با خوشه‌های پربار که در بادهای وزان از شمال، درخششی مثال‌زدنی دارند. اما فقط زیبایی گندم نیست که ما را از خود‌ بی‌خود می‌کند. کافی است تاریخ را ورق بزنیم تا به اهمیت نقش گندم بیشتر پی ببریم؛ در حدود پنج هزار سال پیش از میلاد مردم غارنشین فلات ایران بر اثر تغییراتی که از لحاظ آب و هوا و تشکیل مزارع و چمنزار‌‌ها به وجود آمد به دشت‌‌‌ها روی آوردند و زندگی تازه‌ای را آغاز کردند و در تمدن آن‌‌‌ها نسبت به دوران‌های پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد. از آن زمان تاکنون گندم در تأمین غذای مردم نقشی مهم ایفا کرده است. در واقع گندم به‌واسطه تأمین نان مصرفی مردم، یکی از محصولات اساسی کشاورزی محسوب می‌شود. طبق اعلام وزارت بهداشت این محصول بیش از ۳۵ درصد از کالری و ۳۲ درصد از پروتئین مصرفی هر فرد را از طریق نان تأمین می‌کند. سرانه مصرف گندم در ایران بیش از ۱۶۰ کیلوگرم در سال است. بر این اساس، کل نیاز کشور با احتساب جمعیت، حدود ۱۴ میلیون تن در سال می‌شود. طبق ماده ۶ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، اولویت در تأمین کالاهای اساسی، با تولید «داخلی» است و لذا دولت باید برنامه‌ریزی مناسبی برای تولید این محصول اساسی و استراتژیک انجام دهد.

سیاست‌های نادرست در قبال گندم

کشور در اثر سیاست‌های نادرست، از خودکفایی در تولید گندم در ابتدای دهه۹۰، به واردات هفت میلیون تُن گندم در سال ۱۴۰۰ رسید. در اثر عدم شفافیت در توزیع و مصرف، بخش قابل‌توجهی از گندم وارداتی و آرد یارانه‌ای، قاچاق می‌شد. متأسفانه در سال ۱۴۰۰، میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان، به ۴٫۵ میلیون تن کاهش یافت و به ناچار، بیش از هفت میلیون تن گندم از طریق واردات تأمین شد. این در حالی بود که بحران‌های آب و هوایی و جنگ اوکراین، موجب کاهش تولید جهانی گندم و افزایش قیمت این کالای راهبردی شده بود و بنابراین، امنیت غذایی ما هم مانند برخی کشورهای دیگر تهدید می‌شد.

۴۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات گندم‌کاران پرداخت نشده است!

از سوی دیگر، بدهی دولت به گندمکاران تبدیل به عادت شده و کشاورزان را دلسرد کرده است. دولت جدید هم همچنان درگیر مطالبه کشاورزان است. در همین رابطه، رئیس سازمان برنامه و بودجه، گفت: به دلیل بسته بودن سقف بودجه با نمایندگان مجلس گفتگو کرده‌ایم تا اجازه بگیریم باقی مطالبات گندمکاران را که ۴۰ همت است، پرداخت کنیم. حمید پورمحمدی؛ رئیس سازمان برنامه و بودجه، با اشاره به اینکه در مدت کوتاهی که از عمر دولت چهاردهم گذشته، اقداماتی در زمینه اجرای برنامه هفتم توسعه انجام شده و شخص رئیس‌جمهور روزانه موضوعات برنامه را پیگیری می‌کند، ادامه داد: این اقدامات شامل تشکیل شورای‌عالی راهبری برنامه پنج ساله، تفکیک وظیفه هر دستگاه و ابلاغ تمامی وظایف توسط رئیس‌جمهور، ایجاد برنامه زمان‌بندی برای تکالیف ابلاغی و ایجاد سامانه نظارت و رصد می‌شود. معاون رئیس‌جمهور، افزود: براساس برنامه هفتم توسعه حدود دو هزار حکم باید انجام شود که برای همه دستگاه‌ها ابلاغ شده و به سرعت آیین‌نامه برنامه هفتم توسعه در حال تدوین است. همچنین بخشی از موضوعات برنامه هفتم به امنیت غذایی و حوزه کشاورزی اختصاص دارد، تأکید دولت و مجلس این است که امنیت غذایی برای کشور جزء اولویت‌‌‌ها باشد. پورمحمدی؛ با بیان اینکه گندم یکی از موارد مصداقی امنیت غذایی محسوب می‌شود، گفت: خوشبختانه در سال‌جاری نزدیک به ۱۲ میلیون تن گندم خریداری شده و حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات پرداخت و حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان دیگر از مطالبات باقی مانده است.