ایران، سرزمین کهنسالان؛ از حالا به فکر سونامی سالمندان باشید!

نازنین زمانیان- کهنسالی سرنوشت طبیعی تمام انسان‌های کره خاکی است؛ خوب که به دور و اطراف خود نگاه کنی، افرادی را می‌بینی که عمری از آن‌ها رفته و موهای خاکستریشان نشان از گذر روزگارشان دارد. دوران سالمندی به نظرم عالمی دارد که تا به آن نرسیم، شاید درک آن برای ما راحت نباشد؛ از انواع […]

نازنین زمانیان- کهنسالی سرنوشت طبیعی تمام انسان‌های کره خاکی است؛ خوب که به دور و اطراف خود نگاه کنی، افرادی را می‌بینی که عمری از آن‌ها رفته و موهای خاکستریشان نشان از گذر روزگارشان دارد. دوران سالمندی به نظرم عالمی دارد که تا به آن نرسیم، شاید درک آن برای ما راحت نباشد؛ از انواع بیماری‌های جسمی تا توقعات از دیگران و مشکلات روحی. پیری دنیایی است که برخی آن را برابر با دنیای کودکی می‌دانند چرا که انسان در این برهه از زندگی مانند دوران کودکی نیاز به مراقبت‌های جسمی و روحی دارد. اکثر انسان‌‌ها این مرحله از زندگی را تجربه می‌کنند، بنابراین نباید فکر کنند که همیشه جوان می‌مانند و پیری و روزهای دشوار آن، را تجربه نخواهند کرد. کشورمان در مقطع حساسی قرار گرفته است و آمار‌ها می‌گویند که تا چشم باز کنی، نسل کهنسالان از نسل جوانان بیشتر خواهد شد. این امر دغدغه‌ای جدی را به وجود آورده است؛ اینکه تعداد کهنسالان از تعداد جوانان و نوجوانان بیشتر باشد، زنگ خطری جدی را برای هر کشوری پدید می‌آورد. اما در این بین شاخص‌های تأثیرگذاری هم بر فرزندآوری تأثیرگذارند. از وضعیت اقتصادی گرفته تا دانشگاه و شغل و ازدواج. در روزگاری هستیم که به خاطر شاخص‌هایی که ذکر شد، بسیاری حتی قید ازدواج را هم زده‌اند، چه رسد به فرزندآوری که تعهدات زوجین را چند برابر هم می‌کند!

۲۰ میلیون سالمند تا سال ۱۴۳۰!

در حال‌حاضر ایران در مرحله‌ ‌گذار ساختار سنی قرار گرفته است و انتظار می‌رود در چندین دهه بعد، پدیده‌ سالخوردگی جمعیت را تجربه نماید. مقایسه شاخص‌های سالخوردگی جمعیت ایران با جهان و برخی مناطق منتخب برای آگاهی از وضعیت ایران در سطح بین‌المللی مناسب بوده و برای برنامه‌ریزی در حوزه سالخوردگی جمعیت مفید و ضروری به نظر می‌رسد. به هر شکل، شاخص‌های آماری در کشور حاکی از آن است که تا سال ۱۴۲۰، ۱۴درصد از جمعیت و در سال ۱۴۳۰، بیش از ۲۰ درصد از کل جمعیت ایران، یا به عبارت دقیق‌تر، جمعیتی بالغ بر ۲۰ میلیون نفر وارد جمعیت سالمندی خواهند شد. با چنین آماری، لازم است در سطح کشور اقداماتی جدی انجام دهیم تا سالمندان ما سالمندانی سالم باشند. انجام اقداماتی از این دست در کشورهای پیشرفته حدود ۶۰ الی ۷۰ سال گذشته شروع شده است که یکی از آن‌ها ایجاد شهر دوستدار سالمند است.

شهر دوستدار سالمند

در همین رابطه، وحید راشدی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توان‌بخشی و سلامت اجتماعی با اشاره به لزوم ایجاد شهر دوستدار سالمند، به ایسنا می‌گوید: در حال‌حاضر حدود ۱۹٫۵ درصد از جمعیت کشور را سالمندان با سن بالای ۶۰ سال در کشور تشکیل می‌دهند و به عبارتی ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در کشور سالمندند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۲۰ نرخ سالمندی ۲۵ تا ۳۰ درصدی را تجربه کنیم، این در حالیست که شهر دوستدار سالمند این فرصت را ایجاد می‌کند تا با فراهم کردن مشارکت اجتماعی، فرصت‌های بیشتری برای سلامت سالمندی فراهم کنیم. این متخصص سالمندشناسی، مناسب‌سازی محیط را در دو بُعد مناسب‌سازی بافت شهری و بافت محل سکونت تعریف کرد و با طرح این پرسش که آیا در قوانین خاصی به بحث مناسب‌سازی محیط اشاره شده است یا خیر، ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی بحث مناسب‌سازی محیط را برای همه گروه‌های آسیب‌پذیر در چهار گروه کودکان، زنان باردار، معلولان و سالمندان در نظر گرفته و در این زمینه معتقد است که باید با یک طراحی فراگیر و جهان شمول برای همه گروه‌ها دسترسی مناسب ایجاد کنیم، از همین‌رو است که در قوانین و کنوانسیون‌های مختلف ملی و بین‌المللی به این موضوع پرداخته شده است.