کار سیستان و بلوچستان؛ از فاصله طبقاتی گذشته است!

مرضیه نیکخواه ـ کافی است یک بار به سیستان و بلوچستان سفر کنید تا معنای واقعی محرومیت را متوجه شوید. کافی است یک بار نگاهی به چشم بچه‌های معصوم آن دیار بیندازید تا برایتان از مفهوم واقعی رنج سخن بگویند. این بچه‌های محروم یک روز بزرگ می‌شوند و شاید در آن روز نگاه‌شان با نگاه‌های ما غریبه باشد. آن‌ها در یادشان خواهند سپرد که رفع محرومیت‌هایشان همت روز و شب چه کسی بود که برای عده‌ای نیز هیچ دغدغه‌ای به حساب نمی‌آمد. در واقع روزگار بلوچ و کودکانش، سراسر رنج و غصه است. کودکان بلوچ همه‌جور سختی کشیده‌اند؛ از بی‌شناسنامه ‌بودن تا فقر و گرسنگی. محرومیت همچون غباری بر زندگی آنان نشسته و خیال رفتن ندارد. بسیاری از کودکان خردسال هم در این رنج سهیم‌اند؛ از آنجا که به آنان غذا و مواد مغذی کافی نمی‌رسد و در نتیجه بسیاری از آنان با چالش‌های رشد در سنین کودکی مواجه‌اند. همین چند وقت پیش بود که سیستان‌ و بلوچستان به‌عنوان محروم‌‌ترین استان ایران معرفی شد. مطابق این رتبه‌بندی از وضعیت محرومیت در کشور نزدیک به ۳۰ درصد از خانوارهای سیستان و بلوچستان در محرومیت به سر می‌برند که در مقایسه با سایر استان‌ها، عدد بسیار بالایی است. چرا که مثلاً اختلاف سطح محرومیت سیستان و بلوچستان با استانی مانند تهران ۲۸ درصد است! سیستان ‌و ‌بلوچستان همان‌طور که بار‌ها نوشته و گفته‌اند، رنگین‌کمانی باشکوه از اقوام و مذاهب ایران است. استانی که در بسیاری از شاخص‌های توسعه، نظیر سرمایه انسانی یا همان نیروی انسانی، در رأس است؛ اما به همان میزان جایگاهش در برخی از شاخص‌های توسعه در قعر جدول است. چهره عمومی این استان از فقر و تبعیض رنج می‌برد در اکثر شاخص‌های اقتصادی رتبه آخر یا یکی، دو رتبه مانده به آخر در بین سایر استان‌هاست. سؤال اصلی اینجاست که مشکل کجاست؟ به نظر می‌رسد نبود برنامه جامع توسعه و کمبود مدیران پایدار توانمند و باانگیزه به‌طور نسبی تأثیر خود را در توسعه استان گذاشته است. آنچه مسلم است راه توسعه استان؛ از توسعه فرهنگی، اقتصادی، گسترش سرمایه‌گذاری و ایجاد امنیت برای سرمایه‌گذاران می‌گذرد. به هیچ‌وجه توسعه از مسیر کمک‌های اعطایی، بسته‌های معیشتی و گسترش مستمری‌بگیران نباید مورد پیگیری قرار گیرد، آنچه که تاکنون بیشتر به آن توجه شده است.

کودکان سیستانی میوه و سبزی را نمی‌شناسند!

در همین رابطه، رئیس اسبق دانشگاه علوم پزشکی سیستان‌ و بلوچستان، چنین می‌گوید: براساس آمارها، بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کودکان زیر پنج سال، یعنی حدود ۱۵۰ هزار نفر با فقر شدید و کمبود تغذیه مواجه‌اند و وعده غذایی کامل ندارند؛ وعده غذایی آنان در حد نان و چای است و قطعاً از میوه و سبزی بی‌خبرند. سیدمحمدتقی طباطبایی؛ به «پیام ما» می‌گوید: استان سیستان ‌و بلوچستان از نظر وسعت، ۱۱ درصد مساحت کشور را داراست، اما حدود سه تا چهار درصد جمعیت کشور در آن زندگی می‌کنند. در واقع استانی وسیع با جمعیت پراکنده است و با دو کشور پرحاشیه به نام پاکستان و افغانستان همسایه است. این باعث شده است این استان امنیتی محسوب شود؛ بنابراین از مواهب مرزی برخوردار نباشد. اگر هم مواهبی از نظر مرزی برقرار باشد، از لحاظ قاچاق است که به‌جز افراد خاص، به‌نفع مردم نیست و مصائب خاص خودش را دارد. حدود سه‌میلیون و ۲۵۰ هزار نفر در این استان زندگی می‌کنند، اما ۶۰ درصد خانوارهای شهری و ۸۰ درصد خانوارهای روستایی زیر خط فقر هستند.