۱۳۰ برابر شدن تولید علم ایران بعد از انقلاب اسلامی‌!

تحلیل رشد علمی ایران ۱۳۰ برابر شدن تولید علم ایران بعد از انقلاب اسلامی‌! بر اساس استنادات پایگاه بین‌المللی اسکوپوس تعداد مدارک ثبت شده بعد از انقلاب اسلامی به ۳۹۷ هزار و ۲۱۲ مورد رسیده و تولید علم حدود ۱۳۰ برابر شده است. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، […]

تحلیل رشد علمی ایران

۱۳۰ برابر شدن تولید علم ایران بعد از انقلاب اسلامی‌!

بر اساس استنادات پایگاه بین‌المللی اسکوپوس تعداد مدارک ثبت شده بعد از انقلاب اسلامی به ۳۹۷ هزار و ۲۱۲ مورد رسیده و تولید علم حدود ۱۳۰ برابر شده است.

به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، محمدجواددهقانی، سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) با اعلام این خبر افزود: پایگاه استنادی بین‌المللی اسکوپوس اطلاعات مدارک منتشر شده توسط پژوهشگران کشور را از سال ۱۱۹۷ هجری شمسی مستند کرده است.

وی افزود: انقلاب اسلامی ۱۶۰ سال بعد به وقوع پیوست و هم اکنون ۳۸ سال از وقوع انقلاب اسلامی سپری می‌شود. در این پایگاه در فاصله ۱۶۰ سال قبل از انقلاب تنها ۳ هزار و ۷۱ مدرک از ایران نمایه‌سازی شده است در حالی‌که تعداد مدارک ثبت شده بعد از انقلاب اسلامی به ۳۹۷ هزار و ۲۱۲ مورد می‌رسد. بنابراین هر چند زمان یک‌چهارم بوده است، اما تولید علم حدود ۱۳۰ برابر شده است.

دهقانی اظهار داشت: همان‌طور که رهبری انقلاب اشاره کردند در دوران قاجار و پهلوی، حرکت علمی کشور به دلایل خاص متوقف شد و در زمانیکه دوران شکوفایی علمی در اروپا بود، ما نتوانستیم از استعداد‌‌ها و زمینه‌های علمی و اخلاق علمی خود استفاده کنیم، بنابراین از حرکت علمی دنیا عقب ماندیم با اینحال پیروزی انقلاب اسلامی همچون زلزله‌ای برای دنیای غرب و شرق آن روز بود، به‌طوری که تأثیر بسیار زیادی در دانشگاه‌ها گذاشت.

وی گفت: از انقلاب اسلامی تا بعد از جنگ تحمیلی حدود یک هزار و ۸۰۰ مدرک از پژوهشگران ایرانی در سطح بین‌المللی ثبت شده بود. از بعد از جنگ تحمیلی تا ۱۳۷۶ تعداد مدارک کشور به ۵ هزار و ۲۷۲ مورد رسید. از این سال تا ۱۳۸۶ تعداد مدارک کشور از مرز ۷۲ هزار و ۸۰۰ مورد گذشت و از این سال تاکنون تعداد مدارک کشور بالغ بر ۳۱۷ هزار مورد بوده است.

سرپرست ISC گفت: یکی از پرسش‌هایی که همواره در زمینه تولید علم صورت می‌گیرد، این است که بیش‌ترین تولیدات علمی در کدام حوزه‌های موضوعی انجام گرفته و سهم حوزه‌های موضوعی مختلف و نیز میزان رشد آنها بعد از انقلاب چگونه بوده است؟

دهقانی گفت: اگر حوزه‌های موضوعی به پنج بخش علوم مهندسی، علوم پزشکی، علوم انسانی و اجتماعی، علوم پایه و علوم کشاورزی تقسیم شود میزان افزایش سهم هر حوزه موضوعی پس از انقلاب اسلامی مشخص می‌شود. میزان مدارک ثبت شده برای قبل و بعد از انقلاب برای تمام حوزه‌های موضوعی بسیار بالا بوده و به وضوح قابل مشاهده است.

وی افزود: به‌طوری که بیش از ۹۷ درصد از تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی مربوط به دوران بعد از انقلاب اسلامی است. همین رقم برای علوم کشاورزی نزدیک به ۹۸ درصد، برای علوم پزشکی نزدیک به ۹۹ درصد، برای فنی و مهندسی و علوم پایه نزدیک به صددرصد است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) افزود: ولی با توجه به ظهور فناوری‌های جدید و لزوم توسعه و گسترش علوم در برخی حوزه‌ها میزان رشد آنها با یکدیگر متفاوت است. براساس آمار استخراج شده حوزه علوم پایه با رشد ۲۶۵ برابری بالا‌‌ترین میزان رشد را داشته است. حوزه‌های موضوعی مهندسی، حوزه پزشکی، کشاورزی و علوم انسانی به ترتیب رشد ۲۳۰، ۷۶ و ۴۱ و ۳۷ برابری از نظر تعداد مدارک ثبت شده نسبت به قبل از انقلاب را داشته‌اند.

وی خاطرنشان کرد: در طول زمان دانشگاه‌های کشور بزرگتر شده و همین‌طور با توجه به حوزه‌های کلان موضوعی به گروه‌های مختلف تقسیم و برخی از دانشگاه‌ها به پزشکی و جامع تقسیم شدند. همچنین برخی دانشگاه‌های تخصصی و نیز دانشگاه‌های آزاد اسلامی و پیام نور ایجاد و گسترش یافتند.

دهقانی گفت: با این حال مقایسه تولید علم این دانشگاه‌ها قبل و بعد از انقلاب اسلامی نشان از رشد علمی قابل‌توجه آنها دارد. به‌طوری که ۹۸ درصد از تولید علم دانشگاه تهران مربوط به دوره بعد از انقلاب اسلامی است و تنها دو درصد آن مربوط به دوران قبل از انقلاب است.

 

وی افزود: همین رقم برای دانشگاه صنعتی شریف ۹۹ درصد است و تنها یک درصد از تولید علم این دانشگاه مربوط به دوران قبل از انقلاب است. همچنین ۹۹.۹ درصد از تولید علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر مربوط به دوران بعد از انقلاب اسلامی است. همین رقم برای دانشگاه شیراز حدود ۹۵ درصد است.