نگاهی به سنت یادگاری‌نویسی در بناهای تاریخ پدیده یادگاری‌نویسی در آثار تاریخی، چهره‌ای زشت و نامناسب از این آثار و فرهنگ مردم ایران ارایه می‌کند که علاوه بر آسیب‌های فنی به ابنیه تاریخی باید به آن به عنوان یک آسیب اجتماعی نیز توجه کرد. به گزارش سیناپرس، ایران یکی از کشورهای باستانی محسوب می‌شود که […]
نگاهی به سنت یادگاری‌نویسی در بناهای تاریخ
پدیده یادگاری‌نویسی در آثار تاریخی، چهره‌ای زشت و نامناسب از این آثار و فرهنگ مردم ایران ارایه می‌کند که علاوه بر آسیب‌های فنی به ابنیه تاریخی باید به آن به عنوان یک آسیب اجتماعی نیز توجه کرد.
به گزارش سیناپرس، ایران یکی از کشورهای باستانی محسوب می‌شود که دارای تاریخ و تمدنی چند هزار ساله است. این موضوع سبب شده است تا در گوشه و کنار ایران شاهد وجود ابنیه تاریخی مختلفی باشیم که هر یک یادگاری از دوره‌ای خاص از تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین هستند. آثاری تاریخی که فراتر از یک سازه معماری محسوب شده و با خود بخشی از هویت و فرهنگ این کشور و مردم آن را حمل کرده و میراثی غیرقابل ارزش‌گذاری محسوب می‌شوند. میراثی که تنها یک عامل نیازمند توجه و محدودیت‌آور نبوده و می‌تواند خود علاوه بر ارزش مطالعاتی و فرهنگی، منبع درآمدی بسیار خوب و انگیزه‌ای برای جذب گردشگر باشد. در این میان متأسفانه شاهد پدیده‌ای زشت و تأثربرانگیز در مواجهه با این آثار باستانی هستیم که نقطه‌ای تیره در فرهنگ و تمدن این سرزمین محسوب شده و به‌طور جدی هویت آثار تاریخی و ملی ما را تهدید می‌کند. پدیده‌ای ریشه‌دار در «دشت بی‌فرهنگی» که به سان زخمی بر چشمان تاریخ چنگ می‌زند، یادگاری‌نویسی و تخریب آثار تاریخی.
امروزه کم‌تر اثر تاریخی را می‌توان در ایران مشاهده کرده که از این آسیب در امان مانده و نشانی از جهل بر پیکره آنها نقش نبسته باشد. گذشته از معدود آثاری که به‌طور دقیق و با حساسیت ویژه‌ای از آنها حفاظت و نگهداری می‌شود، سایر آثار و ابنیه تاریخ در معرض تهاجم بی‌دریغانه تیغ و سنگ و رنگ رهگذرانی است که به اندیشه جاودان کردن نام خود، پیکره زخمی آنها را خراش می‌دهند.
متأسفانه این فرهنگ و سنت غلط ریشه‌ای بس طولانی در این کشور داشته و در بسیاری از آثار تاریخی شاهد وجود یادگاری‌نویسی‌هایی هستیم که خود امروزه تبدیل به اثری تاریخی شده‌اند. در تخت جمشید به‌طور گسترده‌ای شاهد نوشته شدن یادگاری از طریق خراشاندن بدنه سنگی و نقوش هستیم که برخی از آنها از سوی اروپاییانی است که در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی از این محل بازدید کرده‌اند. اگر این‌بار به تخت جمشید رفتید در همان ورودی مجموعه و دروازه ملل می‌توانید تعداد زیادی یادگاری حکاکی شده روی بدنه سنگی دروازه ببینید که برخی از آنها دارای امضایی لاتین و به تاریخ میلادی هستند.
به هر حال در فرهنگ تاریخی این سرزمین روی دیوار نوشتن یک مفهوم رایج شده است، به‌طوری که امروزه، این مسأله به صورت یک ضرب‌المثل هم درآمده است: « روی دیوار فلانی نمی‌توان یادگاری نوشت» از سوی دیگر متأسفانه این سنت تنها در بین مردم عادی نبوده و شاهان و بزرگان نیز از این قاعده پیروی می‌کردند.
امروزه کم‌تر اثر تاریخی را می‌توان در ایران مشاهده کرد که از یادگاری‌نویسی در امان مانده و نشانی از جهل بر پیکره آنها نقش نبسته باشد. گذشته از معدود آثاری که به‌طور دقیق و با حساسیت ویژه‌ای از آنها حفاظت و نگهداری می‌شود، سایر آثار و ابنیه تاریخ در معرض تهاجم بی‌دریغانه تیغ و سنگ و رنگ رهگذرانی است که به اندیشه جاودان کردن نام خود، پیکره زخمی آنها را خراش می‌دهند.
چه باید کرد؟
امروزه متولیان سازمان میراث فرهنگی کشور تلاش زیادی می‌کنند تا از آثار تاریخی در برابر پدیده‌های مختلف مخرب حفاظت کنند. یادگاری‌نویسی و تخریب‌های انسانی تنها بخشی از این حوزه گسترده را تشکیل داده و از سوی دیگر باید پذیرفت که این سازمان فاقد بودجه، سازوکار و امکانات لازم برای تحقق کامل این هدف است. اگر در این سازمان بخشی به نام یگان حفاظت وجود دارد که اصلی‌‌ترین وظیفه آن حفاظت فیزیکی از آثار تاریخی است اما تعداد زیاد آثار تاریخی و گستردگی این آثار در کنار کمبود نیرو در این حوزه، سبب شده تا امکان وجود نگهبان و نصب تجهیزاتی مانند دوربین مدار بسته در همه آثار تاریخی امکان‌پذیر نباشد.
موضوع مهم دیگری که در این رابطه وجود دارد، خلأ قانونی در زمینه برخورد با مجرمان این حوزه است. اگرچه در قانون مجازات اسلامی هرگونه تخریب در آثار تاریخی که یکی از مصادیق آن، همین یادگارنویسی‌ها است؛ جرم محسوب شده و مجازات آن، یک تا ۳ ماه حبس و پرداخت جزای نقدی است، اما به‌طور عملی این قانون اجرایی نشده و ضمانتی برای آن وجود ندارد.
آموزش و معرفی به صورت هوشمندانه و حرفه‌ای به‌طوری که مردم با این آثار احساس قرابت کرده و آن را بخشی از هویت خود قلمداد کنند از دیگر راه‌های برطرف کردن این مشکل است.
ایجاد شرایط استفاده بهینه و سودآوری برای مردم در سطح ملی و منطقه‌ای از آثار تاریخی نیز یک روش مفید برای رفع این مشکل است. باید توجه داشت که آثار تاریخی امروزه بخشی مهم از حلقه صنعت گردشگری را تشکیل می‌دهند که می‌تواند به‌طور بالقوه‌ای سودآور بوده و در اقتصاد هر منطقه تأثیر‌گذار باشد. زمانی که مردم یک منطقه از این جریان اقتصادی و افزایش حضور گردشگر به واسطه وجود آثار تاریخی بهره‌مند شده و تأثیرات آن را در زندگی خود مشاهده کنند، نسبت به آن حساس شده و در حفاظت و مراقبت از آن سهیم می‌شوند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.