چكيده مطالعه اخلاق مهندسي از اين جهت كه هم به توليد محصولات مهندسي ايمن و مفيد كمك مي‌كند و هم به تلاشهاي مهندسان معنا ميبخشد مهم است. عدم پايبندي مهندسان به اصول اخلاقي مي‌تواند خسارات جبران‌ناپذيري را به همراه داشته باشد. در حالي كه مهندسين مي‌توانند با بهرهگيري از دانش و خلاقيت خود، مسایل […]
چكيده
مطالعه اخلاق مهندسي از اين جهت كه هم به توليد محصولات مهندسي ايمن و مفيد كمك مي‌كند و هم به تلاشهاي مهندسان معنا ميبخشد مهم است. عدم پايبندي مهندسان به اصول اخلاقي مي‌تواند خسارات جبران‌ناپذيري را به همراه داشته باشد. در حالي كه مهندسين مي‌توانند با بهرهگيري از دانش و خلاقيت خود، مسایل مختلف را حل کرده و آسايش و رفاه را براي جامعه به ارمغان آورند. در اين مقاله پس از تعريف پارهاي مفاهيم به جايگاه اخلاق، ساختار قواعد اخلاقي، آيين‌نامه‌هاي اخلاقي در مهندسي و آيين‌نامه مهندسين عمران آمريكا پرداخته شده است.
كلمات كليدي: اخلاق مهندسي، آيين‌نامه اخلاقي، قوانين اساسي، رفاه و سلامت
۱٫ مقدمه
يكي از موضوعاتي كه در دهه‌هاي اخير در مجامع مهندسي مطرح شده است و امروزه به صورت يك واحد درسي در برخي از دانشگاه‌های معتبر چون استنفورد، تگزاس و در كشورهايي مانند آمريكا و ژاپن تدريس مي‌شود اخلاق مهندسي است كه نشانگر نياز به آن در دنياي حرفهاي است. با علم و تكنولوژي و افزايش كاربرد علوم مهندسي در زندگي روزمره، نقش مهندسان به عنوان طراحان سيستم‌ها و بانيان فن‌آوري حساس‌تر شده است. از آن‌جا كه حاصل كار مهندسان در ارتباط مستقيم با جامعه و براي تأمين رفاه مردم است كوچك‌ترين خطايي در كار كه منجر به بروز حادثه شود، مستقيماً بر سلامت و جان مردم تأثير ميگذارد و از اين نظر مهندسان مسؤوليت سنگيني بر عهده دارند و نياز به سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي در جهت رعايت اخلاق حرفهاي با رعايت بومي‌سازي و دسترسي مهندسان به دستورالعمل‌ها را ضروري مي‌سازد. در اين مقاله سعي شده است از جهات گوناگون به اين مهم پرداخته شود.
تعريف واژه ها
۱٫۱-تعريف مهندس
مهندس فردي است كه از دانش مربوط به تخصص خود كاملاً برخوردار بوده، اين دانش را به روز نگه داشته و با ابتكار و خلاقيت مي‌تواند مسايل مربوط به سلامت، بهداشت، درمان، آموزش، كشاورزي، مسكن، حمل و نقل، صنعت و… را حل كند و در نهايت آسايش و رفاه بيش‌تري را براي مردم فراهم کند.
۲٫۱-اخلاق
اخلاق در لغت، جمع واژه خلق و به معني خوي‌ها است. از اين رو دانش بررسي و ارزش‌گذاري بر خوي‌ها و رفتارهاي آدمي، علم اخلاق ناميده مي‌شود. اخلاق جرياني تاريخي، پويا و اجتماعي است كه در آن انسان از زمان تولد خود مي‌آموزد تا از ارزشهاي اجتماعي و فرهنگي جامعهاي كه در آن زندگي مي‌كند سهم برد. اين فرايند كه اجتماعي شدن نام دارد به طور پيوسته و بي‌وقفه توسعه مي‌يابد و در تمام طول زندگي انسان ادامه پيدا مي‌كند. همان گونه كه پيروي از ارزشهاي اخلاقي و معنوي رضايت جامعه را به دنبال دارد تخطي از اين ارزشها موجب ايجاد واكنش‌هاي اجتماعي خواهد شد. به ديگر سخن به مجموعه قواعد و نظريه‌ها در مورد رفتار انسان اخلاق ميگويند. اين قواعد به ما ميگويند كه چگونه بايد عمل كرد. در واقع، اخلاق يك چارچوب سيستماتيك به دست مي‌دهد كه هنگام تعارض ارزشها تصميم‌سازي را آسان مي‌سازد.
۳٫۱-تعريف اخلاق حرفهاي
حرفه شغلي وابسته به آموزش است كه نيازمند به دانش سيستماتيك و كسب تجربه بوده و به عنوان يك كالاي اجتماعي به‌كار ميرود. در فرايند شكلگيري و توسعه هر حرفه اصولي اساسي تنظيم مي‌شود تا حرفه مورد نظر به سمت جايگاه ايدهآل خود هدايت شود. اين اصول و معيارها به عنوان اخلاق حرفهاي شناخته مي‌شود و سازمان‌ها، شركت‌ها، بنگاه‌ها و مؤسسات نيازمند آن هستند كه اعضاي آن‌ها از اين قوانين تبعيت كنند.
در زير به تعدادي از ارزشهاي شاخص در اخلاق حرفهاي اشاره مي‌شود که عبارتند از:
ü اعتمادپذيري
ü درستكاري
ü عدالت
ü وظيفه‌شناسي و مسؤوليت‌پذيري
ü حس احترام و ملاحظه
ü صداقت
ü معقول بودن و موجه بودن
ü امانت و ارايه اطلاعات
ü سلامتي و محيط زيست
ü كنترل كيفيت
ü ريسك و اصول رضايت‌مندي
ü پاسخگويي به مراجعين
۴٫۱-اخلاق مهندسي
اخلاق مهندسي مشتمل است بر مسؤوليت‌هاي حقوقي كه مي‌بايست توسط آنان كه در كارهاي مهندسي دخيل هستند صحه گذارده شود و هم‌چنين ايدهآلهاي مطلوب و تعهدات شخصي در مهندسي است. اخلاق مهندسي در اصل مجموعهاي از تصميمات، سياست‌ها و ارزشها است كه در افعال مهندسي به لحاظ اخلاقي مطلوب هستند. برخورداري از اخلاق مهندسي موجب مي‌شود كه مهندسان خود كنترل‌كننده فعاليت‌هاي خود باشند و درسطحي بالاتر بتوانند از منافع جامعه انساني و سلامت محيط زيست حمايت كنند. برخورداري از ارزشهاي انساني و اخلاق مهندسي مي‌تواند براي مهندسان و جامعه آرامش خاطر، رضايت باطن و در نهايت شادي وافر بيافريند. مهندس برخوردار از اخلاق مهندسي، رسالت خود را در ارايه مؤثرترين خدمت بي‌ريا به كساني كه بيش‌ترين نياز را دارند مي‌داند و در جهت تحقق اين رسالت گام بر ميدارد. اخلاق مهندسي مطالعه سيستماتيك اصول و نظريه‌هاي اخلاقي در ارتباط با حرفه مهندسي است و به‌طور عام اخلاق مهندسي اجراي ارزشهاي اخلاقي است.
۵٫۱-اخلاق خرد و اخلاق كلان در مهندسي
در مبحث اخلاق مهندسي، تفكيكي در حوزه فردي مهندسين و حوزه اجتماعي صورت مي‌گيرد و رفتارهاي مهندسي به دو بخش تقسيم مي‌شود:
اخلاق خرد: اخلاق خرد به تصميمات اخلاقي اتخاذ شده در حيطه شخصي و يا روابط داخلي در حرفه مهندسي ارتباط پيدا مي‌كند.
اخلاق كلان: اخلاق كلان به مسؤوليت اجتماعي حرفه مهندسي و تصميمات اجتماعي و جبهه‌گيري آن گروه در برابر تكنولوژي اشاره دارد.
۶٫۱-دلايل ضرورت وجود اخلاق مهندسي براي مهندسين
– مهندسان از طريق اجراي پروژه‌ها و طراحي محصولات و شيوه‌هاي انجام دادن آن‌ها بر جامعه تأثير ميگذارد.
– آيين‌نامه‌هاي اخلاقي باعث افزايش اعتبار و ارزش حرفه مهندسي مي‌شود.
– آيين‌نامه‌هاي اخلاقي مي‌توانند راهنما و هشداردهنده مسايل اخلاقي حرفهاي باشند.
– مهندس مسؤول نمي‌تواند نسبت به نگرانيهاي بشر در مورد محيط زيست، ايمني و مسايل سياسي
بي‌تفاوت باشد.
– مهندسين ممكن است در حرفه خود با سؤالات اخلاقي مواجه شوند كه به پاسخ آن‌ها نيازمندند.
۲٫ پيشينه اخلاق در مهندسي
شايد اولين آيين‌نامه اخلاق مهندسي به انجمن مهندسان حرفهاي آمريكا مربوط باشند كه در سال ۱۹۳۵ ميلادي به عنوان معياري براي صلاحيت افراد متقاضي عضويت تدوين شد. بعد از آن در سال ۱۹۴۶، هيأت مديره انجمن اصول اخلاقي را براي مهندسان تدوين كرد. گرچه مفاد آن تصوير كاملي از ارزشهاي اخلاقي مشترك بين تمام اعضا نبود، اما ايده خوبي درباره عمده‌ترين نگرانيهاي يك مهندس حول موضوع اخلاق ارايه ميداد. اغلب آيين‌نامه‌هاي اخلاقي تا قبل از سال ۱۹۷۰ بيش‌تر بر روي شخصيت و موقعيت حرفهاي تأكيد داشتند تا محافظت از مردم، گرچه موضوعاتي مانند محيط زيست نيز در آيين‌نامه‌هاي اخلاقي ديده مي‌شد. از دهه ۱۹۸۰ سيستم‌هايي براي برنامه‌هاي تحقيقي حول موضوع اخلاق مهندسي تشكيل شد. همزمان فلاسفه و مهندسان هم درباره اين موضوع قلم مي‌زدند. در كشور آلمان نيز به دنبال جنگ جهاني دوم، حرفه مهندسي كه به همكاري با نازيها متهم شده بود به فكر مسؤوليت‌هاي اخلاقي و اجتماعي خود افتاد. در سال ۱۹۴۷، جامعه مهندسان آلمان شعار «تكنولوژي يك امر اخلاقي و فرهنگي» را براي خود برگزيد. موضوع محيط زيست و تأثير اجتماعي تكنولوژي توجه آلمانيها را به خود جلب كرد و موضوع در كنفرانسي در سال ۱۹۷۰ با عنوان «پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي پيشرفت تكنولوژي» مطرح شد. اما در كشور فرانسه، اولين آيين‌نامه اخلاقي در سال ۱۹۹۷ توسطNISFپذيرفته شد و حتي تاكنون نيز مهندسان فرانسوي خود را قالب يك گروه حرفهاي قرار نداده‌اند.
۳٫ قواعد و آيين‌نامه‌هاي اخلاقي در مهندسي
براي اين‌كه دستورالعمل‌ها و راهنمايي‌هاي لازم براي مهندسان فراهم باشد مجامع مهندسي دست به تدوين قواعد زده‌اند كه در حرفه‌هاي مهندسي شيمي، مهندسي عمران، مهندسي برق و… اين قواعد به چشم می‌خورد.
قواعد اخلاقي را مي‌توان در ۳ بخش اساسي تقسيم‌بندي کرد.
۱٫اصول اساسي: به‌طور كلي و ساده اهداف و ايدهآلهاي اخلاقي را بيان مي‌كنند مثلاً در آغاز تمامي اين قواعد ذكر شده كه چون مهندسي اثر مستقيم و ملموس بر زندگي انسان‌ها دارد، همه مهندسين بايد خدمات خود را وقف رفاه و سلامت جامعه بشريت کنند.
۲٫قوانين اساسي: شامل شرح وظايف عمومي يك مهندس مي‌شوند كه رعايت آن‌ها منجر به رسيدن به ايدهآلهاي مطرح شده در بند اصول اساسي مي‌شود.
۳٫راهكارها: برخي موارد كه حالت خاص و جزييتري دارند مورد تذكر قرار ميگيرند. مثلاً در قواعد تنظيم شده در كشور آمريكا، در اين قسمت قوانين ضد رشوه مانن OECDذكر مي‌كند كه يك مهندس نبايد هديهاي را كه ارزش بيش از ۲۰ دلار را دارد از طرف قرارداد خود قبول كند.۱٫۳-آيين‌نامه‌هاي اخلاق در مهندسي
۱٫۱٫۳-آيين‌نامه‌هاي اخلاقي AICHE
انجمن مهندسين شيمي آمريكا AICHE نسبت به اتخاذ آيين‌نامه اخلاقي مربوط به خود در سال ۱۹۰۸ به منظور مستقل شدن مهندسي شيمي از داروسازي و مهندسي مكانيك تأسيس شد.
۲٫۱٫۳-آيين نامه‌هاي اخلاقي AIEE
در سال ۱۹۰۶ سازمان مهندسين برق آمريكا AIEE نسبت به بررسي و جمع‌آوري آراي اعضاي خود در خصوص آيين‌نامه اخلاقي ارايه شده توسط مدير سازمان اقدام کرد كه پس از مباحثات فراوان و تجديد نظرهاي مكرر هيأت مديره AIEE آيين‌نامه اخلاقي را در مارس ۱۹۱۲ پذيرفت. آيين‌نامه اخلاقي AIEE با تغييرات جزيي در سال ۱۹۱۴ توسط سازمان مهندسين مكانيك آمريكا ASME به رسميت شناخته شد و به عنوان يك آيين‌نامه اخلاقي مورد پذيرش قرار گرفت.
۳٫۱٫۳-آيين‌نامه IEEE
آيين‌نامه اخلاقي مستقل ديگر متعلق به مؤسسه برق و الكتريك IEEE است و در سال ۱۹۷۹ تدوين شده است و بيش از ۳۰۰۰۰۰ عضو دارد و يكي از بزرگ‌ترين انجمن‌هاي مهندسي در ايالت متحده آمريكا است.
۴٫۱٫۳-آيين‌نامه اخلاق ECPD
پس از جنگ جهاني دوم، انجمن مهندسين آمريكا AEC فرايندي را آغاز کرد تا آيين‌نامه اخلاق واحدي براي كليه مهندسين تدوين شود. براي اين منظور كميتهاي تشكيل شد كه كليه سازمان‌هاي اصلي مهندسي آمريكا در اين كميته داراي نماينده بودند و زماني كه AEC منحل شد انجمن مهندسين جهت توسعه حرفهاي ECPD اين وظيفه را بر عهده گرفت و اقدامات صورت گرفته را تكميل کرد. آيين‌نامه حاصل، نتيجه بررسي‌هاي دقيق و تركيب مقررات موجود در كليه آيين‌نامه‌هاي اخلاقي انتشاريافته تا آن زمان بود. آيين‌نامه ECPD به طرز فوق‌العادهاي موجب ايجاد وحدت در ميان مهندسين شد و در سال ۱۹۴۷ هر ۸ سازمان اصلي مهندسي آيين‌نامه اخلاق ECPD را پذيرفتند و يا با آن موافقت كردند. آيين‌نامه فوق در سال‌هاي ۱۹۶۳،۱۹۷۴،۱۹۷۷ مورد تجديد نظر قرار گرفت.
۵٫۱٫۳-آيين‌نامه اخلاقي NSPE
انجمن ملي مهندسين حرفهاي NSPE در ابتدا ECPD را پذيرفت. ليكن آيين‌نامه شخصي خود را در سال ۱۹۶۴ جايگزين آن كرد و چندين بار نسبت به تجديد نظر در آن اقدام کرد.
۶٫۱٫۳-آيين‌نامه اخلاقي انجمن مهندسين عمران آمريكا ASCE
آيين‌نامه اخلاقي انجمن مهندسين عمران آمريكا در اصول اساسي و قوانين اساسي با آيين‌نامه ABET مشترك است. كه به آن اشاره مي‌شود.
اصول اساسي
مهندسين ضمن حمايت از شأن و عزت حرفه مهندسي به طريق ذيل آن را ارتقا مي‌دهند:
۱٫ استفاده از دانش و تجربه براي بالا بردن سطح رفاه انسان‌ها و حفظ محيط زيست.
۲٫ درستكار و منصف بودن و صادقانه به همه كارفرمايان و ارباب رجوعان خدمت كردن.
۳٫ تلاش جهت ارتقای شايستگي و اعتبار حرفه مهندسي.
۴٫ حمايت كردن از مجامع فني و حرفهاي رشته خود.
قوانين اساسي
۱٫ مهندسين بايد حفظ امنيت، سلامت و آسايش عامه مردم را به عنوان اصلي‌ترين وظيفه حرفهاي خود به شمار آورند و بايد تلاش كنند در انجام وظايف حرفهاي خود اصول توسعه پايدار را رعايت كنند.
۲٫ مهندسين بايد فقط خدماتي را كه در حيطه صلاحيت حرفهاي آنان قرار دارد انجام دهند.
۳٫ مهندسين بايد دستورات خود را به صورت علمي و بدون نظر شخصي و از روي صداقت صادر كنند.
۴٫ مهندسين بايد در امور حرفهاي براي هر كارفرما يا مشتري به مثابه يك نماينده با وفا و امين فعاليت و از سودجويي اجتناب كنند.
۵٫ مهندسين بايد شهرت حرفهاي خود را براساس شايستگي در خدمات ارايه شده به دست آورند و نبايد به صورت نادرست و غير منصفانه با يكديگر رقابت كنند.
۶٫ مهندسين بايد به شيوهاي فعاليت كنند كه موجب ارتقا عزت و شأن حرفه مهندسي شود.
۷٫ مهندسين بايد توسعه و ارتقای حرفهاي خود را در تمام دوران فعاليت ادامه دهند و بايد شرايطي را فراهم كنند تا مهندسيني كه تحت نظارت و سرپرستي آنان هستند توسعه و پيشرفت حرفهاي داشته باشند.
رهنمودها و راهكارها
قانون ۱:
الف) مهندسين بايد اين موضوع را به رسميت بشناسند و تصديق كنند كه زندگي، ايمني، سلامت و رفاه عموم مردم به آرا، تصميمات و شيوه‌هاي مهندسي آنان وابسته است كه تبديل به ساختمان‌ها، ماشينها، محصولات، روش‌ها و اختراعات مي‌شود.
ب) مهندسين بايد تنها آن اسنادي را تصويب كنند كه به واسطه آن‌ها آماده شده و يا مورد بازبيني قرار گرفته و براي سلامت عموم و رفاه جامعه بيخطر و منطبق بر استانداردهاي مهندسي است.
ج) مهندسين چنان‌چه در شرايطي خاص تصميماتي اتخاذ كنند كه ايمني، سلامت و رفاه عمومي را به مخاطره ميافكند و يا اصول توسعه پايدار را ناديده مي‌گيرد بايد كارفرمايان يا ارباب رجوعان خود را از پيامدهاي تصميمشان آگاه سازند.
د) مهندسيني كه به دلايل و يا اصطلاحاتي دال بر تخطي شخصي يا شركتي از مقررات قانون دارند بايد اين اطلاعات را به صورت مكتوب در اختيار مراجع ذي‌صلاح بگذارند و با اين مراجع جهت تهيه اطلاعات بيش‌تر و يا هر نوع همكاري مورد نياز مساعدت كنند.
ه) مهندسين بايد به دنبال فرصتهاي جديد براي انجام خدمات مفيد در امور مدني باشند و براي ترقي و پيشرفت ميزان امنيت، سلامتي، تندرستي و خوشبختي جامعه خود تلاش كنند و حفاظت از محيط زيست بر پايه شيوه‌هاي توسعه پايدار را در فعاليت‌هاي خود لحاظ كنند.
و) مهندسين بايد تعهد كنند تا محيط زيست را با تبعيت از اصول توسعه پايدار بهبود بخشند و براي بالا بردن كيفيت زندگي عموم مردم تلاش كنند.
۷٫۱٫۳-آيين‌نامه اخلاقي در ايران
به نظر مي‌رسد به رغم پيشينه قوي ايرانيان در آموزه‌هاي اخلاقي و جايگاه رفيع اخلاق در علوم فني و انساني كه از قدمتي مثال‌زدني برخوردار است، در مجامع مهندسي ايران آيين‌نامه‌هاي اخلاقي مدوني مطابق با نيازهاي قشر مهندسين تدوين نشده است و سوگندنامه مهندسين كه تنها آيين‌نامه اخلاقي شناخته شده براي مهندسين به شمار ميرود تنها مرجع قابل اشاره است كه مي‌توان آن را با اصول اساسي آيين‌نامه‌هاي اخلاقي موجود در جهان مقايسه کرد. لذا در ادامه، سوگندنامه مهندسين كه لازمه ورود به حرفه مهندسي است ارايه مي‌شود:
– سوگند ياد مي‌كنم كه در مقام يك مهندس دانش و توانايي خود را در راه بهبود زندگي بشر به‌كار گيرم و در اين راه مقدس سستي و رخوت در من راه نيابد.
– سوگند ياد مي‌كنم كه از علم خويش جز در راه مشروع و شرافتمندانه استفاده ننمايم و زندگي و پيشه خود را با قوانين عالي بشريت منطبق سازم.
– سوگند ياد مي‌كنم كه خدمت را بر درآمد، افتخار و آبروي حرفهاي را بر نفع شخصي ارجحيت دهم و منافع مردم را برتر از همه تمايلات خويش قرار دهم.
– با تواضع و خشوع از خداوند مهربان براي انجام تعهدات اخلاقي‌ام توفيق خواسته و با ايمان به آن‌ها به شرافتم سوگند ياد مي‌كنم.
۴٫ نكات كليدي
۱٫ پروژه‌هاي مهندسي آزمونهاي اجتماعي هستند كه هم امكانات و هم خطرات جديدي ايجاد مي‌كنند. مهندسان در مسؤوليت‌هاي ايجاد منافع، پيشگيري از مضار و اطلاع‌رساني در مورد خطرات سهيم هستند.
۲٫ ارزشهاي اخلاقي در تمام زواياي توسعه تكنولوژي نافذ هستند و اخلاق و كيفيت در مهندسي حضور توأمان دارند.
۳٫ نيات و تعهدات شخصي در اخلاق مهندسي مهم هستند همان‌طور كه اصول مسؤوليتي كه در ضوابط اخلاقي بيان شدهاند و شامل همه مهندسين مي‌شوند اهميت دارد.
۴٫ ارتقاي منش مسؤولانه حتي مهم‌تر از تنبيه خطاكاري است.
۵٫ پيچيدگي اخلاقي در مهندسي مثل جاهاي ديگر، رخ مي‌دهند زيرا ارزش‌های اخلاقي بسيارند و گاه با هم در تضاد قرار ميگيرند.
۶٫ اخلاق مهندسي بايد هم به مسايل خرد و هم به مسايل كلان بپردازد كه اغلب به هم مرتبطند.
۷٫ توسعه تكنولوژي خوش‌بيني محتاطانه را مجاز مي‌شمارد.
۸٫ براي ارايه مؤثرترين خدمت لازم است سطح آگاهي و معلومات خود را در حرفهاي كه انتخاب كردهايم، بالا برده و دانش خود را هميشه به‌روز نگه داريم.
۹٫ با ايمان و اعتقاد به آيات قرآن و برخورداري از ارزشهاي انساني و اخلاق مهندسي فقط براي خدمت‌گزاري بي‌ريا به كساني كه بيش‌ترين نياز را دارند، تلاش کنيم و باور داشته باشيم كه خداوند از طريق نظام دقيق و ظريف آفرينشش به فعاليت و حرفه من بركت و در زندگي من شادي ميآفريند.
۱۰٫ اخلاق برترين و عالي‌ترين سرمايه بشري است.
۱۱٫ پيشرفت اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي كشور مرهون اخلاق و ارزشهاي انساني است.
۱۲٫ سرافرازي صنعتي و پيشرفت اقتصادي كشور مرهون تربيت مهندساني است كه علاوه بر برخورداري از اخلاق مهندسي داراي ابتكار و خلاقيت بوده و ايران را متعلق به خود دانسته و به آن عشق ميورزند.
۵٫ نتيجهگيري
مطالعه اخلاق مهندسي از اين جهت كه هم به توليد محصولات مهندسي ايمن و مفيد كمك مي‌كند و هم به تلاشهاي مهندسان معنا ميبخشد مهم است.
دامنه مسايل مبهم اخلاقي گسترده است و هرگز نبايد انتظار داشت اين قواعد اخلاقي راه‌حل تمامي اين مشكلات را ذكر كرده باشند بلكه مطالعه و تعهد به اين قواعد در هر مهندس تفكري را ايجاد ميکند كه نهايتاً منجر به تصميم‌گيري درست اخلاقي مي‌شود. قواعد و اصول اخلاقي علاوه بر وحدت بخشيدن و نزديك كردن تصميم‌گيري‌ها و ياري رساندن به مهندسين در مواجهه با چالشهاي حرفهاي، همواره حامي و محافظي در برابر فشارهاي محتمل بر يك مهندس در هنگام تصميم‌گيري است. هر زماني كه اخلاق چاشني كار حرفهاي مي‌شود، وجدان آگاه و بيدار خودنمايي كرده و پديد آمدن آن ميان مهندسان، ساختمان‌سازي را به سمت ساختن جامعهاي سالم و ارزشمند سوق مي‌دهد. اين ضرورت انكارناپذيري است كه ماندگاري بناها و سازه‌ها را به دنبال خواهد داشت و ساختمان‌سازي در پناه آن به ساحل امنيت و استحكام مي‌رسد. براي در حد اعلا نگهداشتن ايمني سلامت و رفاه جامعه، مهندسان بايد تعهد اخلاقي داشته باشند و به ابزارهايي مجهز باشند تا بتوانند با مسايل دشوار اخلاقياي كه با آن‌ها مواجه مي‌شوند دست و پنجه نرم كنند. در كشورمان، علي‌رغم سابقه ديرين اخلاق در حرفه‌ها كه به ايران پيش از اسلام مي‌رسد و با اسلام ناب محمدي(ص) به غنا مي‌رسد، تا به حال هيچ كد اخلاقي به‌طور رسمي تدوين و اعلام نشده است. انتظار هم آن است كه شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سازمان‌هاي نظام مهندسي، وزارت‌خانه‌هاي صنايع و معدن، راه و مسكن، جهاد كشاورزي، معدن و كشاورزي، انجمن‌هاي مهندسي مختلف، دانشگاه‌هاي فني كشور و حوزه‌هاي علميه، با درك احساس نگراني نسبت به وضعيت اخلاقي حرفه مهندسي نسبت به پژوهش و تدوين اخلاق مهندسي مبتني بر ارزشهاي اسلامي اقدام كند. اميد است در آيندهاي نزديك بتوانيم با رعايت اصول اسلامي و اخلاق حرفهاي به سوي تحقق جامعهاي پويا و ايدهآل حركت كنيم.
منبع: ارايه شده در هفتمين كنگره ملي مهندسي عمران
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.