خداحافظی همیشگی با چک کاغذی از سال ۱۴۰۵

گروه بازارسرمایه ـ چک به‌عنوان مهم‌ترین سند تجاری، نقش مهمی در نظام اقتصادی هر کشور ایفا می‌کند. از قضا این سند تجاری پراستفاده در ایران هم مهم‌ترین ابزار پرداخت محسوب می‌شود. نقش چک در نظام اقتصادی ایران را می‌توان از میزان استفاده آن درک کرد. به‌طور سالانه حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد پرداخت‌‌ها از طریق […]

گروه بازارسرمایه ـ چک به‌عنوان مهم‌ترین سند تجاری، نقش مهمی در نظام اقتصادی هر کشور ایفا می‌کند. از قضا این سند تجاری پراستفاده در ایران هم مهم‌ترین ابزار پرداخت محسوب می‌شود. نقش چک در نظام اقتصادی ایران را می‌توان از میزان استفاده آن درک کرد. به‌طور سالانه حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد پرداخت‌‌ها از طریق چک انجام می‌شود. البته چک کاغذی به دلیل هزینه بالا و ریسک ذاتی که در خود دارد همواره یکی از گزینه‌هایی بوده که برای حذف آن و جایگزین کردن آن با راهکارهای جدید تلاش‌های بسیاری شده است. بسیاری از کشور‌ها در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا حضور پررنگ چک‌های کاغذی در اقتصاد را کمتر کنند. شاید اگر نگاهی به ده سال یا ۲۰ سال گذشته بیندازید تازه متوجه شوید که نحوه پرداخت و استفاده از انواع مختلف پول و اسناد مالی با گذر زمان چه تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرده است. تا چند سال پیش نه خبری از خرید آنلاین بود، نه دستگاه ATM در شهر پر بود و اگر به سال‌هایی قبل از آن برگردیم حتی چک هم وجود نداشت. چک‌ها یکی از اسناد مالی و یکی از انواع پول است از زمان حضور خود در عرصه اقتصاد توانسته تغییرات زیادی را در انجام معاملات ایجاد کند. حالا امروز چک‌ها نه تنها انواع مختلفی دارند، بلکه قوانین مشخص و محکمی هم در مورد آن‌ها وجود دارد تا تأثیرگذاری و کاربرد آن را بیشتر کند. اما بانک‌مرکزی اعلام کرده که به تدریج چک کاغذی حذف و چک الکترونیک جایگزین آن خواهد شد. این بانک اعلام کرده که تسهیل دسترسی آحاد جامعه به تسهیلات خرد است و این نیازمند نظام اعتبارسنجی است تا افراد بتوانند بدون نیاز به ضامن و… به تسهیلات خرد دسترسی داشته باشند و همچنین ریسک نکول وام بانک‌ها نیز کاهش یابد؛ چرا که عدم بازپرداخت اقساط از عوامل افزایش ریسک اعتباری افراد است، بنابراین مشتریان تلاش می‌کنند اقساط وام خود را به موقع پرداخت کنند. در حال‌حاضر ۱۲ بانک مجهز به سیستم صدور چک الکترونیکی هستند و به تدریج همه بانک‌ها به این سیستم مجهز می‌شوند و همچنین تمام بانک‌ها در حال‌حاضر مجهز به سیستم پذیرش چک الکترونیک هستند. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته چک کاغذی تا سه سال آینده در شبکه بانکی حذف و چک الکترونیکی جایگزین می‌شود. چک‌های الکترونیک فعلاً در بانک صادرکننده قابل پذیرش است، اما به تدریج با پیاده‌سازی کامل فرآیند‌ها در سال‌جاری در سایر بانک‌ها نیز چک‌های الکترونیک نقد پذیر خواهد شد.

چک‌کاغذی تا ۱۴۰۵حذف می‌شود

بر همین اساس و بنابر اعلام بانک‌مرکزی، زیرساخت صدور گواهی امضای الکترونیک بانکی از ۲۰ آبان‌ماه در بانک‌مرکزی فراهم می‌شود؛ ضمن اینکه طبق برنامه هفتم تا دو سال آینده، فیزیک چک کاغذی به‌طور کامل حذف می‌شود. مانی‌یکتا؛ مدیرکل نظام‌های پرداخت بانک‌مرکزی، با اعلام این موضوع تأکید کرد: ارائه دسته‌چک الکترونیک به اشخاص حقوقی نیازمند امضای الکترونیک بانکی است. بدین‌منظور، زیرساخت صدور گواهی امضای الکترونیک بانکی از ۲۰ آبان‌ماه در بانک‌مرکزی فراهم می‌شود. وی گفت: با این اقدام، شبکه بانکی این امکان را خواهد داشت که نسبت به ارائه گواهی امضای الکترونیک برای مشتریان حقوقی در بانک‌ها اقدام کند و دسته‌چک الکترونیک با پوشش قانونی بسیار مناسب را در اختیار اشخاص حقوقی قرار دهد. مدیرکل نظام‌های پرداخت بانک‌مرکزی همچنین تأکید کرد: طبق برنامه هفتم تا دو سال آینده، فیزیک چک کاغذی به‌طور کامل حذف می‌شود.