با استفاده از خودروهای با پلتفرم جدید و ایمن‌تر به جاى خودروهای با پلتفرم قدیمى‌تر نظیر خودروهاى تولیدى با پلتفرم پراید و پژو۴۰۵ در سطح کشور، مى‌توان میزان مرگ‌ومیر و مصدومان مربوط به سرنشین و راننده تصادفات جاده‌اى را در حدود۵۰ درصد کاهش داد. به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، آسیب‌هاى ناشى از تصادفات جاده‌اى شامل […]
با استفاده از خودروهای با پلتفرم جدید و ایمن‌تر به جاى خودروهای با پلتفرم قدیمى‌تر نظیر خودروهاى تولیدى با پلتفرم پراید و پژو۴۰۵ در سطح کشور، مى‌توان میزان مرگ‌ومیر و مصدومان مربوط به سرنشین و راننده تصادفات جاده‌اى را در حدود۵۰ درصد کاهش داد. به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، آسیب‌هاى ناشى از تصادفات جاده‌اى شامل مرگ‌ومیر افراد و جراحات وارده به مصدومان موجب خسارات جبران‌ناپذیر انسانى، اجتماعى و اقتصادى در جهان و ایران مى‌شود. طبق آمارهاى موجود، کشورهاى با درآمد کم و متوسط، به‌رغم دارا بودن ۶۰ درصد از وسایل نقلیه جهان، حدود ۹۳درصداز کل مرگ‌ومیرهاى جاده‌اى را به خود اختصاص داده‌اند. براساس آخرین آمار‌‌ها در ایران، در سال ۱۴۰۲ طى تصادفات رانندگى در کشور ۲۰۰۴۵ نفر جان خود را از دست داده‌اند. به همین منظور مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به تحلیل وضعیت ایمنی خودروها در کشور پرداخته است. نتایج این تحلیل نشان مى‌دهد که افزایش ایمنى خودروهاى ساخت داخل از لحاظ اقتصادى توجیه‌پذیر بوده و با تغییر پلتفرم در خودروهاى فعلى تولیدشده در کشور و استفاده از فناورى‌هاى روز بهبود ایمنى در خودروها، مى‌توان میزان مجروحان و کشته‌شدگان تصادفات جاده‌اى مربوط به سرنشین و راننده را حدود ۵۰ درصد کاهش داد. خودروهاى فعلى در ناوگان خودروهاى سوارى کشور، را اغلب دو خودروساز مطرح یعنى سایپا و ایران‌خودرو تولید کرده‌اند که بخش قابل‌توجهى از محصولات سایپا، از پلتفرم خودرو پراید بهره گرفته شده و در غالب محصولات ایران‌خودرو، از پلتفرم خودرو پژو ۴۰۵ استفاده شده است. با توجه به نتایج حاصل شده، مى‌توان مشاهده کرد که براساس سناریو مورد بررسى در صورت استفاده از خودروهاى با پلتفرم جدید و ایمن‌تر به جاى خودروهاى با پلتفرم قدیمى‌تر نظیر خودروهاى تولیدى با پلتفرم پراید و پژو۴۰۵ در سطح کشور، مى‌توان میزان مرگ‌ومیر و مصدومان مربوط به سرنشین و راننده تصادفات جاده‌اى را در حدود۵۰ درصد کاهش داد. این میزان معادل ۳۰در صد از تلفات و مجروحان مربوط به حوادث جاده‌اى است. با در نظر گرفتن این موضوع که طراحى و تولید پژو ۴۰۵ شرکت خودروسازى پژو فرانسه به سال ۱۹۸۷ برمى‌گردد و همچنین طراحى و شروع تولید خودرو پراید شرکت خودروسازى کیاموتورز کره‌جنوبى در سال ۱۹۸۷ انجام شده است، فناورى‌هاى به کار رفته در پلتفرم خودروهاى تولید شده در کشور را با تقریب خوبى مى‌توان به این دوره نسبت داد. در نتیجه خودروهاى فعلى تولید شده در کشور از لحاظ فناورى، پلتفرم و سطح ایمنى جز خودروهاى متعلق به بازه‌زمانى سال‌هاى ۱۹۸۹-۱۹۸۵ قرار خواهند گرفت. از سوى دیگر برخى خودروهاى جدید تولید شده در کشور نظیر خودروى تارا پلتفرم متفاوتى دارد و از لحاظ ایمنى نسبت به سایر خودروهاى تولید شده ایمن‌تر نیز هستند. با در نظر گرفتن پلتفرم این خودروها به‌عنوان پلتفرم‌هاى ایمن‌تر و جایگزینى آنها با خودروهاى باایمنى کمتر، مى‌توان میزان کاهش تلفات و مجروحان تصادفات جاده‌اى را در کشور مورد بررسى قرار داد. براى مثال خودرو تارا از لحاظ پلتفرم و ویژگى‌هاى فنى و ساختارى به خودرو پژو۳۰۱ شباهت داشته و از لحاظ پلتفرم و فناورى‌هاى ایمنى، نسبت به سایر خودروهاى تولیدشده داخلى داراى ایمنى بیشترى است. پژو۳۰۱ شرکت پژو براى اولین‌بار در سال۲۰۱۲ تولید شده و در سال ۲۰۱۲ نیز توانست سه ستاره ایمنى را از مجموعه Euro NCAP کسب کند. بادر نظر گرفتن این موارد مى‌توان این فرض را بررسى کرد که در صورت جایگزینى پلتفرم خودروهاى تولید شده در سال ۲۰۱۲ با خودروهاى داراى پلتفرم متعلق به سال ۱۹۸۷ مى‌توان چند در صد از آسیب دیدگى‌هاى سوانح جاده‌اى را کاهش داد. شایان ذکر است؛ تغییر پلتفرم خودروهاى در حال تردد یک برنامه بلندمدت است و این موضوع به عنوان مکمل در کنار اقدام‌هاى کوتاه‌مدت و پربازده مانند کنترل سرعت باید پیگیرى شود. در نهایت با توجه به میزان هزینه‌هاى سالیانه تصادفات جاده‌اى در ایران، میزان کاهش این هزینه‌ها در صورت ایمن‌سازى ناوگان خودرو کشور و بهره‌مندى از افزایش ایمنى آن در سال‌هاى بعد تا پایان عمر ناوگان ایمن شده با هر دو روش سرمایه انسانى و تمایل به پرداخت مورد محاسبه قرار گرفته است. طبق روش سرمایه انسانى، کاهش هزینه تصادفات ناشى از ایمن سازى خودروها به‌ازاى هر خودرو در طول عمر ۲۰ ساله ناوگان خودروهاى سوارى، ۲۱۵۹ دلار و با استفاده از روش تمایل پرداخت این کاهش هزینه ٧٧٩٢ دلار محاسبه شده است. گفتنی است جایگزینی و تبدیل پلتفرم خودروهاى تولیدى و افزایش ایمنى آنها، بین ٨٩ الى ۱۶۲۶ دلار هزینه در بر خواهد داشت. مشهود است که افزایش ایمنى خودروهاى ساخت داخل از لحاظ اقتصادى براى کشور در سطح کلان توجیه‌پذیر بوده و مى‌توان در این راستا برنامه‌ریزى‌هاى مدون انجام داد.
مقایسه سطح ایمنى خودروهاى ساخت داخل با سایر خودروها در جهان
ایمنى یک خودرو مى‌تواند تأثیر زیادى بر حفظ جان سرنشینان آن و همچنین کاربران جاده که خودرو ممکن است در صورت تصادف با آنها برخورد کند، داشته باشد. ارائه اطلاعات کافى در مورد ایمنى نسبى خودروهاى موجود در بازار، خریداران جدید خودرو را قادر مى‌سازد تا وسایل نقلیه ایمن‌تر را انتخاب کنند. ارائه اطلاعات مربوط به ایمنى خودروها همچنین به رقابت بین تولیدکنندگان آنها منجر شده است که این امر سبب بهبود سطح ایمنى خودروهاى تولید شده در جهان مى‌شود. مجموعه‌هاى زیادى در سراسر جهان در زمینه بررسى سطح ایمنى خودروهاى تولید شده فعالیت مى‌کنند که تعدادى از معتبر‌‌ترین آنها با عنوان برنامه‌هاى ارزیابى خودروهاى جدید (NCAP) شناخته مى‌شوند. (NCAP)هاخودروهاى جدید را آزمایش مى‌کنند و ارزیابى ایمنى خودروها در این مؤسسهها براساس دریافت ستاره ایمنى توسط خودرو است. در این مؤسسهها به میزان ایمنى خودروها از صفر تا پنج ستاره امتیازدهى مى‌شود. رتبه صفر ستاره نشانگر کم‌‌ترین میزان ایمنى و افزایش احتمال مجروحیت یا مرگ در صورت تصادف و رتبه پنج ستاره به معناى بیش‌‌ترین ایمنى براى سرنشینان خودرو در صورت تصادف است. NCAPها آثار انواع تصادفات را بر افراد داخل خودرو، عابران پیاده در صورت برخورد با خودرو و همچنین فناورى‌هاى استفاده شده به منظور افزایش ایمنى را در خودرو ارزیابى مى‌کنند. همچنین در آمریکا دو سازمان مختلف ارزیابى و تست ایمنى خودروها را انجام مى‌دهند. مجموعه اول سازمان ملى ایمنى ترافیک بزرگراه‌هاى آمریکا (NHTSA) است که زیر نظر وزارت ترابرى ایالات متحده آمریکا فعالیت کرده و مجموعه دوم مؤسسه بیمه و ایمنى بزرگراه‌هاى آمریکا (IIHS) بوده که بخشى از بودجه خود را از بیمه گران خودرو و انجمن‌هاى بیمه دریافت مى‌کند. در اروپا نیز ارزیابى ایمنى خودروها برعهده مجموعه برنامه ارزیابى خودروهاى جدید اروپا (Euro NCAP) است و سازندگان خودروهاى اروپایى باید معیارهاى ایمنى تعریف شده با Euro NCAP را رعایت کنند.
آسیب‌هاى ناشى از تصادفات جاده‌اى
آسیب‌های تصادفات جاده‌ای موجب خسارات جبران‌ناپذیر انسانى، اجتماعى و اقتصادى در جهان و ایران می‌شود. مرگ‌ومیر ناشى از تصادفات جاده‌اى به‌عنوان یکى از عوامل مهم مرگ‌ومیر در بسیارى از مناطق جهان به‌خصوص کشورهاى در حال توسعه است که این آمار در بین جوانان و در رده‌هاى سنى ۵ تا ۲۴ سال قابل‌توجه است. کشورهاى با درآمد کم و متوسط، کمتر از نیمى از وسایل نقلیه جهان را در اختیار داشته و با این وجود، سهم بیشترى از کل مرگ‌ومیرهاى رانندگى را به خود اختصاص داده‌اند. بدین منظور در راستاى افزایش ایمنى خودروهاى تولید شده در کشور و همچنین کاهش تلفات و سوانح جاده‌اى، موارد و راهکارهاى زیر مى‌تواند مفید واقع شود:
– راهکارهاى ساختارى و نهادى – ضرورت تکمیل پایگاه داده‌هاى موجود به منظور ارزیابى دقیق هزینه‌هاى اجتماعى -اقتصادى تصادفات جاده‌اى
– انجام اصلاحات لازم براى استانداردهاى ٨٥گانه صنعت خودرو و حرکت به سمت تولید استانداردهاى داخلى
– ارسال خودروهاى تولید داخل به مراکز معتبر رتبه‌بندى ایمنى
– راه‌اندازى مراکز تست ایمنى در کشور
– راهکارهاى بهبود جذابیت اقتصادى
– ایجاد ارتباط بین سود خودروساز و سطح ایمنى خودروهاى تولیدى
– دریافت مالیات کمتر از خودروهاى با ایمنى بیشتر
– تأثیر میزان ایمنى خودرو در حق بیمه آن
دیدگاه بسته شده است.