چرا بورس جای مناسبی برای عرضه خودرو نیست

گروه خودرو- با توجه به اینکه وقتی محصولی به بازار بورس عرضه شود، بدین معنا خواهد بود که آن کالا، کالایی سرمایه‌ای به حساب می‌آید که با این تفاسیر با عرضه دوباره خودرو در بورس کالا، شاهد زدن مُهر تأیید به این مسئله خواهد شد که خودرو هم کالای سرمایه‌ای به حساب خواهد آمد که […]

گروه خودرو- با توجه به اینکه وقتی محصولی به بازار بورس عرضه شود، بدین معنا خواهد بود که آن کالا، کالایی سرمایه‌ای به حساب می‌آید که با این تفاسیر با عرضه دوباره خودرو در بورس کالا، شاهد زدن مُهر تأیید به این مسئله خواهد شد که خودرو هم کالای سرمایه‌ای به حساب خواهد آمد که در هیچ کجای جهان جز کشور ما وجود ندارد. اما با همه این‌ها بهتر است که بیشتر به صمت رقابتی‌سازی و افزایش کیفیت خودرو تمرکز داشت تا نحوه عرضه آن. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین خصوص، رسول سلیمانی؛ کارشناس صنعت خودرو، در ارتباط با اینکه بازار خودرو را چگونه می‌توان رقابتی کرد، گفت: می‌توان با کاهش تعرفه‌های واردات، به ویژه واردات خودروهای ارزان‌قیمت، فضای بازار را به سمت رقابتی شدن پیش ببریم. واردات خودروهای کارکرده هم به دلیل ارزبری پایین و قیمت ارزان‌تر بسیار به این موضوع کمک می‌کند و می‌توان تعداد بیشتری وارد کرد. اما موضوع اصلی آن است که انحصارگر یا کیفیت یا کمیت را کاهش می‌دهد. بنابراین می‌توانیم تنظیم‌گری را روی این بخش قرار دهیم؛ به این معنا که شرط بگذاریم اگر فلان تعداد خودرو تولید شود و یا فلان سطح از کیفیت پیاده‌سازی شود، اجازه می‌دهیم قیمت‌گذاری آزاد شود. این مسئله را می‌توان در دستورالعمل شورای‌رقابت نیز جای‌گذاری کرد و عملاً به نفع مردم و هم به نفع تولیدکننده است و سیاست‌گذار هم دیگر درگیر امضای قیمت و هزینه دادن بابت آن نیست. وی در مورد مخالفت وزارت صمت با عرضه خودرو در بورس، افزود: در دنیا شیوه عرضه خودرو کاملاً با ایران متفاوت است و هیچکدام از کارهایی که ما انجام می‌دهیم در دنیا انجام نمی‌شود؛ اما توجه کنید که در هیچ کشوری قیمت‌گذاری خودرو دستوری نیست، خودرو در سامانه فروخته نمی‌شود و تا این حد هم محدودیت در واردات وجود ندارد. بنابراین فضای کشور ما متفاوت است. سلیمانی؛ تصریح کرد: علت اصرار بر عرضه خودرو در بورس این است که وقتی قرار باشد قیمت‌گذاری از سوی هیئت مدیره اعمال شود کسی حاضر نیست قیمت نهایی را امضاء کند و هزینه‌های سیاسی‌اش را بدهد. اگر قیمت قدری بالاتر برود باید جوابگوی نهادهای نظارتی مربوط به حمایت از مصرف‌کننده باشد و اگر قیمت را پایین‌تر بزند باید جوابگوی نهادهای نظارتی مربوط به حمایت از حقوق سهامداران باشد. بهترین شیوه این است که کشف قیمت در یک مکانیزم شفاف انجام شود. این کارشناس صنعت خودرو، تأکید کرد: مکانیزم بورس کالا و منطقی که در آن وجود دارد عملاً مانع از ورود دلالان در این حوزه می‌شود زیرا حاشیه سود آن قدری پایین می‌آید که دیگر برای دلال به‌صرفه نیست. دلال می‌خواهد خودرو را از بورس بخرد تا با حاشیه سود معقولی به مصرف‌کننده نهایی بفروشد اما نکته اینجاست که مصرف‌کننده هم به بورس دسترسی دارد و اجازه نمی‌دهد دلال از بورس بخرد و بعد به مصرف‌کننده بفروشد. بنابراین در بورس جایی برای دلالان نیست و عملاً به خاطر مکانیزم بورس این قشر حذف می‌شوند و مصرف‌کننده می‌تواند مستقیم خودرو را بخرد. وی اظهار کرد: در شرایط فعلی سیاست‌گذار حاضر نیست برای قیمت‌گذاری خودرو هزینه سیاسی بپردازد پس مجبوریم سیاست‌گذاران را کنار بگذاریم. فرآیندی که مردم بتوانند خود قیمت را پیشنهاد دهند بهترین شیوه در شرایط فعلی است که این شیوه نیز در بورس کالا کاملاً امکان‌پذیر است. ما هم سازمان حمایت، هم ستاد تنظیم بازار و هم شورای‌رقابت را تست کردیم که در همه این موارد هم تأخیر طولانی در به‌روزرسانی قیمت‌گذاری داشتیم که نتیجه همه این‌ها شکل‌گیری رانت گسترده و عدم دسترسی مصرف‌کننده به خودرو با قیمت کارخانه بود. سلیمانی؛ گفت: ما می‌خواهیم یک واحد نصیب مصرف‌کننده کنیم اما این رانت عملاً به دست مصرف‌کننده هم نمی‌رسد و به دست دلال می‌رسد. بنابراین فرآیند بورس می‌تواند به حذف رانت‌‌ها کمک کند و مصرف‌کننده هم می‌تواند خودرو را با قیمت پایین‌تر از بازار بخرد. بنابراین به نفع مصرف‌کننده است. همچنین آقاطاهریان؛ معاون بازاریابی و فروش گروه خودرو‌سازی سایپا، گفت: با عرضه خودرو در دوره گذشته در بورس، بیش‌ترین زیان برای مصرف‌کننده واقعی ایجاد شد چرا که به یکباره فاصله قیمت کارخانه و بازار افزایش حدود ۵۵ درصدی را تجربه کرد، در صورتی که اگر این افزایش قیمت با همین تیراژ فعلی خودروساز‌ها در دو نوبت به خودروسازهای داخلی داده می‌شد نه زیان انباشته‌ای بوجود می‌آمد نه مصرف‌کننده واقعی دچار سختی در خرید می‌شد. وی با بیان اینکه به‌روزرسانی قیمت خودرو، همچون رستم فرض شده و از عنوان آن واهمه داریم، گفت: این درحالی است که شرایط قیمت‌گذاری در قانون به صراحت آمده است و می‌بایست مطابق صورت‌های مالی شش ماهه به خودروسازان تعدیل قیمت داده شود. آقاطاهریان؛ گفت: تنها راه تنظیم بازار خودرو افزایش عرضه و رقابتی شدن بازار است که در رده خودروهای بالای یک میلیارد تومان این اتفاق در حال انجام است و در این رده قیمتی، شرکت‌ها مجبور به عرضه خودرو به صورت اقساطی هستند. معاون بازاریابی و فروش گروه سایپا، افزود: تصمیمات در حوزه تنظیم بازار خودرو می‌بایست با نظرات کارشناسی و هم‌فکری تمامی خودروسازهای داخلی اتخاذ شود و تاکنون قرعه‌کشی و اولویت‌بندی به هیچ عنوان نتوانسته مشکل تنظیم بازار را حل کند چرا که به این روش به بازار این پیام داده می‌شود که تا دو سال آینده عرضه‌ای وجود ندارد.وی افزود: تنها راه‌حل این موضوع، افزایش تیراژ و عرضه متناوب و حذف واسطه‌ها است که راهکار آن موجود است. آقاطاهریان؛ از همه دلسوزان صنعت خودرو درخواست کرد اجازه ندهند تصمیمات غیرکارشناسی باعث بروز خسارت‌های بیشتر به صنعت خودروسازی شود. همچنین حسین رستگار؛ دیگر کارشناس صنعت خودرو نیز، گفت: در هیچ کجای دنیا خودرو در بورس کالا نیست و همه به راحتی می‌توانند خودروی مورد نیاز خود را خریداری کنند. طی سال‌های گذشته میزان تولید خودرو کاهشی بوده و واردات خودرو هم ممنوع بود. لذا شاهد تقاضاهای سرگردان مردمی بودیم. او ادامه داد: در مقطع فعلی، واردات خودرو در حال انجام است، تولید خودروهای داخلی و مونتاژی رو به افزایش است و بنا شده خودروهای کارکرده هم وارد کشور شود، از همین‌رو مجموع اتفاق‌های یاد شده نشان می‌دهد که وضعیت رو به بهبود است و دلیلی برای عرضه خودرو در بورس کالا نیست. رستگار؛ تأکید کرد: کارکرد بورس کالا متفاوت است و ارتباطی با صنعت خودرو ندارد. این صنعت نیازمند رقابت است و اگر جلوی رقابت گرفته شود، کیفیت افت خواهد کرد و حتی این احتمال وجود دارد که خودروهای داخلی با عدم تنوع روبه‌رو شود. او تصریح کرد: اعتقاد دارم که بازار خودرو با رویه‌ای که وزارت صمت پیش گرفته، رقابتی شده است و به‌زودی شاهد اتفاق‌های خوب در این حوزه خواهیم بود. قطعاً اگر واردات خودرو ممنوع و یا دولت مخالف با واردات خودروهای کارکرده بود، شرایط تغییر می‌کرد. به هر ترتیب شرایط صنعت و بازار خودرو مثل سال‌های گذشته نیست و همین امر به صورت شفاف مشخص می‌کند که عرضه خودرو در بورس کالا غیرمنطقی است و حتی باعث خواهد شد که خریداران خودرو نسبت به این بازار و آینده آن نگران شوند.