به بهانه تهدید خطر کاهش جمعیت

وقتی فرزندآوری به صرفه نیست

مهدی یاوری- جمعیت ایران هر روز پیر و پیرتر می‌شود؛ کافی است خوب نگاه کنی تا کمبود نیروی جوان را در کوچه و خیابان ببینی. انگار دیگر کسی قرار نیست دنیا بیاید! توی اتوبوس که بنشینی می‌بینی تعداد میان‌سالان و کهنسالان بسیار بیشتر از نوجوانان و جوانان است. بعد از انفجار جمعیتی ناشی از پیروزی […]

مهدی یاوری- جمعیت ایران هر روز پیر و پیرتر می‌شود؛ کافی است خوب نگاه کنی تا کمبود نیروی جوان را در کوچه و خیابان ببینی. انگار دیگر کسی قرار نیست دنیا بیاید! توی اتوبوس که بنشینی می‌بینی تعداد میان‌سالان و کهنسالان بسیار بیشتر از نوجوانان و جوانان است. بعد از انفجار جمعیتی ناشی از پیروزی انقلاب، جمعیتی میلیونی به نام دهه شصتی‌ها پا به عرصه وجود گذاشتند که آنان اکنون در حال گذراندن دوران میان‌سالی خود هستند. همانان که در خانواده‌های پرجمعیت با خواهران و برادران پرشمار بزرگ شده‌اند ولی الان بنا به هزاران دلیل تمایلی به فرزندآوری زیاد ندارند و نهایتاً یک فرزند در آغوش خود دارند. مسئولان می‌گویند اگر روند کنونی رشد جمعیت ادامه داشته باشد، جمعیت ایران در سال ۱۴۸۰ به ۴۲ میلیون نفر می‌رسد و از کشوری که روزی جوان بود و نیروی کار داشت به ایرانی پیر تبدیل می‌شویم. کشورهای اروپایی هم درگیر این معضل هستند، اما مسیری که در آن قرار دارند به آرامی صورت می‌گیرد، این در حالی است که شیب کاهش جمعیت جوان در ایران بسیار عجیب پیش می‌رود. سؤال این است که چرا زوج‌های جوان ما نیز علاقه‌ای به بچه‌دار شدن ندارند؟ در پاسخ باید گفت؛ فرزند، محصول ازدواج است. وقتی شمار ازدواج کم شده طبیعی است که فرزندآوری هم کمتر باشد اما در خانواده‌های تشکیل شده هم گاه میل به فرزندآوری نیست یا محدود به یکی است. همچنین در سال‌های گذشته، آدم‌‌ها ازدواج می‌کردند تا بچه‌دار شوند. آن روز‌‌ها افراد بچه‌دار می‌شدند تا نان‌آور داشته باشند، اما این روز‌‌ها فرزند نیروی کار در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه باید برای فرزند هزینه کرد. بسیاری از خانواده‌هایی که یک فرزند دارند نیز، با وجود همه هزینه‌ها، پس از بلوغ فرزندشان یا شاهد مهاجرتش هستند و یا فرزندشان مستقل می‌شود و به دنبال زندگی خود است، بنابراین فرزند امروزی، نیروی کار خانواده نخواهد شد! اگر چه برخی از هزینه‌های فرزندآوری ضروری و غیرقابل اجتناب است اما در سال‌های اخیر ظهور پدیده چشم و هم‌چشمی و برخی رسوم این مقوله را تحت‌الشعاع قرار داده است. در گذشته خانواده‌های دارای چند فرزند با کم‌ترین ملزومات فرزندان را پرورش می‌دادند، به‌طوری که خللی به ساختار اقتصادی خانواده وارد نمی‌شد.

۲۰ سال آینده رشد جمعیت ایران صفر خواهد شد

در همین رابطه، معاون بهداشت وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه اولویت اصلی وزارت بهداشت در دولت چهاردم مسئله جوانی جمعیت است، گفت: با ادامه روند فعلی، افزایش مرگ‌ومیر و در مقابل کاهش میزان موالید، ۲۰ سال آینده رشد جمعیت به صفر خواهد رسید و در سال ۱۴۸۰ جمعیت ایران به زیر ۵۰ میلیون می‌رسد که بیشتر آن سالمند هستند. علیرضا رئیسی؛ در اولین رویداد ملی نفس، با اشاره به اینکه هر ساله به‌طور میانگین حدود ۴۵۰ هزار مرگ به دلایل مختلف در کشور اتفاق می‌افتد، افزود: این درحالی است که در حال‌حاضر تعداد تولد در کشور به یک میلیون در سال می‌رسد. در این راستا ۵۵۰ هزار نفر در سال به جمعیت کشور اضافه می‌شود. با کاهش آمار فرزندآوری در کشور، پیش‌بینی می‌شود تا ۱۷ سال دیگر از هر سه ایرانی یک نفر سالمند باشد. وی اظهار داشت: در ۲۰ سال آینده که ایران جمعیتی زیر ۵۰ میلیون خواهد داشت، جمعیت کشور همسایه ما در شرق کشور به ۵۰۰ میلیون نفر می‌رسد، و دیگر کشور همسایه در غرب به ۳۸۰ میلیون نفر خواهد رسید و اینجا عمق فاجعه درک می‌شود.