خودزنی دارویی

نعیمه افشاری- تمام کسانی که این مطلب را می‌خوانند، حتماً در طول زندگی خود بیمار شده‌اند؛ از سرماخوردگی گرفته تا خدای‌ناکرده بیماری‌های شدیدتر. در تمام مدت بیماری، خانواده‌ها بیش‌ترین زجر را تا درمان کامل بیمار خود متحمل می‌شوند. اما چیزی که می‌تواند باعث تسکین خانواده‌ها شود، وجود دارو است. دارو‌ها ولی سخت پیدا می‌شود، گاهی اصلاً پیدا نمی‌شود و جواب داروخانه‌ها فقط «نه» است. این «نه»، بنیان یک خانواده را متزلزل می‌کند. این نه می‌تواند همه امید یک جمع نگران را بر باد دهد و خود بیمار را اگر سن و سالی از او گذشته باشد به غصه خوردن یا شاید دویدن اشکی در چشم‌هایش وادار کند. بیمار اما اگر کودکی باشد، سر از این بودن‌‌ها و نبودن‌‌ها در نمی‌آورد و فقط خانواده‌اش هستند که خون می‌خورند و رنج می‌کشند. اغلب داروخانه‌های تخصصی یا دارو ندارند یا اگر دارند به اندازه کافی ندارند یا داروهایشان مشابه است و برندی را که پزشک تجویز کرده، ندارند. یا اگر یک‌درهزار، اصل دارو را دارند، قیمتش بالاست. این مارپیچ مشکلات مدت‌های طولانی است که بیماران و اطرافیان نگران آن‌ها را در خود اسیر کرده اما موضوع این است که هر چه می‌گذرد، اوضاع سخت‌تر و دارو‌ها دور از دسترس‌تر می‌شوند. فقط می‌ماند یک حجم غیرقابل وصف از دلهره، دویدن‌های بی‌ثمر به دنبال دارو و عاقبت سر کج کردن به سمت بازار آزاد و شوکه شدن از قیمت‌ها و این اطمینان که قرار است کلاه گشادی به سرت گذاشته شود.

آمدن ترامپ و حذف یارانه دارو!

تمام این مقدمه را گفتیم تا به اوضاع بحرانی دارو برسیم. هم‌اکنون بسیاری از داروخانه‌ها، بسیاری از دارو‌ها را ندارند و با یک «نه» شیک به استقبالت می‌آیند، حال در حالی که کمتر از دو ماه تا آمدن ترامپ و بازگشت تحریم‌هایش باقی مانده، وضعیت دارویی به چه شکل درخواهد آمد؟ ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود صادرات دارو به ایران را برای کشورهای اروپایی دشوارتر کرده بود. البته دارو شامل موارد تحریمی نمی‌شود اما وقتی مبادله ارزی تحریم باشد، چگونه دارو به کشورمان خواهد رسید؟! ریچارد نفیو؛ معمار تحریم‌های آمریکا، چنین می‌گوید: مشکل در این است که باید بانکی را پیدا کنید که حاضر باشد خط مالی و اقدامات مالی سازگار با تحریم‌ها را برای ارائه تسهیلات لازم برای چنین مبادلاتی فراهم کند! در چنین شرایطی ظفرقندی؛ وزیر بهداشت، اعلام کرده که از سال آینده، یارانه دارو حذف خواهد شد! هنوز یادمان نرفته در تیرماه ۱۴۰۱، دولت قبل ارزترجیحی دارو را حذف کرد و طرح دارویار را اجرا کرد که هدف آن نزدیک کردن قیمت دارو به قیمت واقعی بدون افزایش هزینه برای مردم بود. با این حال، عدم تخصیص به‌موقع بودجه و تأخیر در پرداخت مطالبات داروخانه‌ها باعث کاهش نقدینگی شرکت‌های داروسازی و افزایش کمبود دارو شد! در همین رابطه، حسین صمصامی؛ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، درباره اظهارات اخیر وزیر بهداشت مبنی بر حذف ارزترجیحی دارو و تأثیر آن بر هزینه خانوار دارای بیمارانی که نیاز مستمر به دارو دارند به ویژه دهک‌های کم‌درآمد به ایلنا، اظهار داشت: درباره ارزترجیحی در کمیسیون تلفیق آنچه که دولت مطرح کرده، تصویب شد. در لایحه بودجه آمده که دولت و دستگاه‌های موضوع ماده ۵ قانون خدمات کشوری از جمله بانک مرکزی مجاز هستند؛ برای واردات دارو، مواد اولیه آن، ملزومات مصرفی پزشکی، کالاهای اساسی و کشاورزی و دارو و مواد اولیه آن، ملزومات مصرفی پزشکی و انواع شیرخشک و… تا ١١ میلیارد یورو به نرخ واحد ترجیحی اقدام کند. بنابراین در لایحه بودجه نرخ ارزترجیحی نرخ «واحد» مطرح شده که اما این عدد در بودجه مطرح نشده است. آنچه که در لایحه بودجه آمده، این است که نرخ ٢٨۵٠٠ تومان متناظر بر نرخ تورم افزایش پیدا کند و ممکن است این عدد به ٣٨ هزار و ۵٠٠ تومان برسد که این عدد را بانک‌مرکزی و سازمان برنامه و بودجه هم اعلام کرده‌اند و حتی ممکن است نرخ ترجیحی از این عدد هم بالاتر برود.