تثبیت جایگاه طلای سرخ ایران در رتبه نخست دنیا

تثبیت جایگاه طلای سرخ ایران در رتبه نخست دنیا

زعفران یکی از گران‌‌ترین چاشنی‌های دنیاست و بهره گرفتن از این گیاه قدمتی ۳۵۰۰ ساله دارد. ریشه آن از آسیای جنوب‌غربی است و بعد از آن نخستین بار در یونان کشت شد. این گیاه محصول فصل سرماست و مقاومت آن در برابر سرما زیاد بوده و کم‌آب و زود بازده است.

به گزارش ایلنا، زعفران با دارا بودن بیش از ۱۰۰ ترکیب متفاوت، خواص آنتی‌اکسیدان فراوانی از خود نشان می‌دهد که این خواص رادیکال‌های آزاد در بدن را پیدا کرده و خنثی می‌کنند.

رادیکال‌های آزاد، تولید جانبی متابولیسم سلولی هستند که می‌توانند منجر به تغییر سلول‌های سالم و نابودی آنها شوند. پس این گیاه سیستم ایمنی بدن را بالا برده و از گسترش سرطان جلوگیری می‌کند و همچنین در ترمیم مولکول‌های DNA آسیب دیده نقش دارد. در این بین ایران با تولید سالیانه بیش از ۲۵۰ تن زعفران به ارزش بالغ بر ۶۲۵ میلیارد تومان مقام اول تولید این محصول را دارا است.

این گیاه توسط مسلمانان در آندلس (اسپانیای اسلامی) کشت شد و امروزه تولید اسپانیا به یک تن هم نمی‌رسد ولی متأسفانه صادرکننده اصلی این محصول به شمار می‌رود.

با توجه به این‌که بیش از ۸۵ درصد از زعفران جهان در ایران کشت می‌شود و کشاورزان ما بیش‌ترین زحمت را برای این محصول کشیده‌اند، اسپانیا این محصول را پس از بسته‌بندی با برند خود به بازار عرضه می‌کند.

گل زعفران باید در فاصله کوتاهی از مزرعه جمع‌آوری شود و طی شرایط خاصی کلاله‌های قرمز آن جداسازی و با نهایت دقت خشک شود تا کیفیت و ویژگی‌های محصول حفظ شود.

کشور ما به دلیل مشکلاتی همچون تحریم، حمل و نقل، استاندارد و کیفیت، نقدینگی و صرافی‌‌ها (عدم نقدینگی)، قاچاق، تعرفه‌های دولتی و استفاده از روش‌های قدیمی و سنتی، با بالا‌‌ترین حجم تولید نتوانسته صددرصد صادرات این محصول را در دست بگیرد.

جمع‌آوری به موقع و نقل و انتقال صحیح، بهداشت محیط، رعایت اصول جداسازی و خشکاندن در شرایط مناسب به کیفیت و استاندارد‌سازی محصول کمک می‌کند که در این میان ترویج و آموزش کشاورزان برای این مهم بسیار ضروری است.

یکی از آفت‌های مهم این محصول ارزشمند، قاچاق پیاز این محصول به کشورهای همسایه است. افغانستان یکی از کشورهایی است که خریدار پیاز زعفران ایران است و در تولید این محصول به جهت کیفیت بیش‌تر، پیشرفت‌هایی داشته است و با تعرفه وارداتی کم و راحتی صادرات و همکاری کشوری نظیر فرانسه در بسته‌بندی و فرآوری با تولید ۱۷ تن (اگر چه تولید اندکی است) ولی می‌تواند رقیبی برای ایران به حساب‌آید.

پیاز زعفران ایران ثروت بخش کشاورزی و کشاورزان ایران است و تدابیر لازم برای حفظ این ثروت امری ضروریست. به این ترتیب باید این محصول را استراتژیک شمرد، زیرا که در خراسان‌رضوی و خراسان‌جنوبی نزدیک به ۸۰ هزار خانوار از این محصول ارتزاق می‌کنند و مهم تر آن‌که سالانه بالغ بر ۲۰۰ میلیون دلار ارز وارد کشور می‌شود. به دلیل ارز آوری این محصول کشورهایی نظیر هلند، اسپانیا و چین در تولید این محصول همت گماردند.

یکی از بهترین روش‌ها جهت بالا بردن کیفیت و استاندارد‌سازی کالا و حذف قاچاق، رفع مشکل نقدینگی انجام معاملات این محصول در بورس کالای ایران است.

از سال ۸۷ تاکنون میزان قابل توجهی از این محصول به‌صورت فیزیکی در بورس کالا عرضه و معامله شده است، اما به دلیل عدم آگاهی کشاورزان و همچنین عدم هماهنگی ارگان‌های دست‌اندرکار هنوز به هدف اصلی که گرفتن بازار جهانی است، نرسیده‌ایم.

در سال جاری کارگزاری توسعه کشاورزی با همکاری اتحادیه تعاونی‌های روستایی و کشاورزی خراسان‌رضوی و معاونت توسعه بازار بورس کالای ایران، روند معاملات سپرده کالایی این محصول را در برنامه خود قرارداده است که امید می‌رود پس از اتمام و انجام تعهدات اتحادیه تعاون روستایی خراسان‌رضوی که پذیرش انبار این اتحادیه در بورس کالا صورت گرفت، از امروز به شیوه و حجمی مطلوب شاهد آغاز رسمی معاملات سپرده کالایی زعفران باشیم. براین اساس، هم اکنون کشاورزان و فعالان بازار با عرضه محصول خود برابر با شرایط مندرج در اطلاعیه عرضه‌ای که از طرق بورس کالا منتشر می‌گردد، می‌توانند محصول خود را توسط کارگزاری‌های بورس کالا مورد معامله قرار دهند.

بنابر اهداف تعیین شده، قرار است معاملات گواهی سپرده زعفران در بورس کالا به استاندارد‌سازی محصول و رفع مشکل نقدینگی فعالان بازار زعفران منجر شود تا بتوانیم با زمینه‌سازی رشد صادرات این محصول، تثبیت ایران در رتبه نخست بازار زعفران جهان و تبدیل شدن تابلوی بورس به مرجع اصلی قیمت در دنیا را رقم بزنیم.

 

مژده ملایی- مدیرعامل شرکت کارگزاری توسعه کشاورزی