غار ماهی کور در لرستان صحنه حیات گونه‌ای است که شاید بتوان آن را شگفت انگیز‌‌ترین گونه ماهی در کشور دانست، این در حالی است که این روز‌ها این ماهی حال خوبی نداشته و در معرض انقراض است. به گزارش مهر، ماهی کور یکی از گونه‌های کمیاب و اندمیک ایران است که در دنیا […]
غار ماهی کور در لرستان صحنه حیات گونه‌ای است که شاید بتوان آن را شگفت انگیز‌‌ترین گونه ماهی در کشور دانست، این در حالی است که این روز‌ها این ماهی حال خوبی نداشته و در معرض انقراض است.
به گزارش مهر، ماهی کور یکی از گونه‌های کمیاب و اندمیک ایران است که در دنیا گونه‌ای منحصر به فرد محسوب شده و در غاری واقع در استان لرستان زندگی می‌کند.
به نوعی می‌توان تنها اثر طبیعی ملی لرستان را اولین «غارماهی» حقیقی جهان دانست که اولین بار توسط ژئولوژیست دانمارکی در سال ۱۹۳۷ کشف شد.
ویژگی‌های یک ماهی کور شیشه‌ای!
این گونه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که البته «نابینا» بودن آن نخستین ویژگی خاص این گونه محسوب می‌شود. موضوعی که البته تنها ویژگی‌های منحصر به فرد ماهی کور نیست.
ماهی کور دارای بدنی فشرده و سری تخت بوده و دو جفت سبیل در گوشه‌های دهانش دارد و به خاطر این‌که فاقد قدرت بینایی است تنها از طریق سبیل‌های حسی اطراف دهان و خط جانبی موجود بر دو طرف شکم خود قادر به درک حسی پیرامون خود است؛ نمونه‌ای جالب از مخلوقی نادر!
در میان دیگر ویژگی‌های این ماهی شگفت‌انگیز می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ماهی کور در حقیقت علاوه بر این‌که نابیناست، دارای بدنی برهنه و فاقد فلس است و از همه مهمتر این‌که این ماهی در کل «فاقد رنگ» است و تنها برخی نمونه‌ها آثار مایل به صورتی یا قرمز کم‌رنگ مشاهده می‌شود.
کم‌رنگی با بی‌رنگی این ماهی به قدری است که «رگ‌های خونی» از زیر پوست این گونه دیده می‌شود؛ ماهی با بدنی «آکواریومی» و «شیشه‌ای» که می‌توان رد رگ‌های خونی آن را با چشم‌هایمان دنبال کنیم.
و اما آن‌چه حایز اهمیت بوده این است که «تنها» حوضه پراکندگی این گونه منحصر به فرد که آن را با نام فارسی «کور غار» می‌شناسند در استان لرستان و در محل یک غار است، غاری که تنها اثر طبیعی ملی لرستان نام گرفته است.
لرستان زیستگاه «ماهی کور»
ماهی کور یکی از گونه‌های کمیاب و اندمیک ایران است که در دنیا گونه‌ای منحصربه‌فرد محسوب شده که در غاری واقع در استان لرستان زندگی می‌کند و اولین غارماهی حقیقی جهان است که اولین بار ژئولوژیست دانمارکی در سال ۱۹۳۷ ضمن مسافرتی که به ایران داشت کشف و مطالعاتی بر روی این گونه انجام داد.
در جهان تاکنون حدود ۴۰ گونه ماهی بدون چشم در آب‌های شیرین شناسایی شده است. خانواده کپور ماهیان با ۱۱ گونه بیش‌ترین تعداد و در رتبه اول قرار دارند و خانواده سگ ماهیان جویباری با ۱۰گونه در رتبه دوم قرار دارند.
قاره آسیا بیش‌ترین تعداد گونه‌های ماهیان کور آب شیرین جهان را دارد و پس از آسیا قاره‌های آمریکا و آفریقا قرار دارند. در قاره آسیا، چین و تایلند بیش‌ترین گونه‌های ماهیان کور آب شیرین را دارا هستند و کشور ایران با داشتن دو گونه منحصربه‌فرد و نادر جزء کشورهای دارای این گونه‌هاست.
برگزاری سمیناری برای حفاظت از ماهی کور لرستانی
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی لرستان در سمینار تخصصی گونه‌های در حال انقراض که با موضوع ماهی کور درهفته پیش برگزار شد، اظهار داشت: ماهی کور غار زی ایران، گونه‌ای منحصربه‌فرد و در معرض تهدید انقراض بوده که بسیار مظلوم واقع شده است.
توکلی با اشاره به این‌که «ماهی کور غار زی ایران» ویژگی‌های خاص خود را داشته که به صورت ارثی منتقل می‌شوند، بیان داشت: این ماهی به صورت ارثی فاقد بینایی بوده و عوامل محیطی روی بینایی او اثر نخواهند گذاشت.
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی لرستان به مشخصات ماهی‌های غار زی اشاره کرد و گفت: اندازه این ماهی‌ها بسیار کوچک بوده و پوست آن‌ها فاقد رنگدانه است، فلس نداشته، دارای دو سیبیلک بوده، ۳ ردیف دندان خلفی داشته و اغلب آن‌ها چشمشان یا تحلیل رفته و یا کور است در عوض حس بویایی و چشایی آن‌ها بسیار قوی است.
روستای «لون» زیستگاه ماهی کور لرستانی
توکلی با اشاره به این‌که ماهی کور ماهی سخت و مقاوم بوده که بین ۱۸ تا ۲۴ ماه می‌تواند در شرایط آزمایشگاهی زنده بماند، افزود: ماهی‌های کور در ابتدای مراحل جنینی دارای چشم بوده ولی بعد از مدتی با فعال شدن ژنی در این ماهیان شبکیه، مردمک و عدسی چشم آن‌ها تحلیل رفته و حفره و کاسه چشم این ماهیان با بافت‌های اطراف پر می‌شود.
وی با اشاره به این‌که ماهی کور در غاری واقع در روستای «لون» بخش پاپی لرستان وجود دارد، بیان داشت: تا سال ۱۹۳۸ وجود هیچ ماهی غار زی از آسیا گزارش نشده بود و برای اولین بار وجود این ماهی در آسیا و از استان لرستان گزارش شد.
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی لرستان با بیان این‌که تنها یک هزارم ماهی‌های موجود در جهان کور هستند، اضافه کرد: این نادر بودن باعث بالا رفتن اهمیت ماهی کور است و از آن‌جا که وجود این ماهی‌ها خوراکی برای تحقیقات محققین است بسیار حایز اهمیت و ارزشمند محسوب می‌شود.
توکلی تصریح کرد: به جز ماهی‌های موجود در دریای خزر و خلیج‌فارس ۲۰۲ گونه ماهی در آب‌های شیرین ایران وجود دارد که این ماهی‌ها در قالب ۱۰۴ جنس، ۲۸ خانواده، ۱۷ راسته بوده که در ۱۹ حوزه آبخیز کشور جمع‌آوری و شناسایی شده‌اند.
وی کپورماهی‌ها را یکی از خانواده‌های پرجمعیت ماهی‌های موجود در ایران دانست و گفت: کپور ماهی‌ها از ۴۴ جنس و ۹۴ گونه بوده که ماهی کور غارزی یکی از آن‌هاست.
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی لرستان افزود: تا کنون کسی روی جمعیت ماهی کور کار نکرده است ولی آن‌چه مسلم است این بوده که جمعیت این ماهی به سرعت در حال کاهش است، مخصوصاً با تحقیقاتی که طی سال‌های اخیر توسط محققین آغاز شده و موجب صید تعداد زیادی از این گونه شده است.
خطر انقراض برای ماهی کور
توکلی یادآور شد: برخی افراد ماهی کور غار زی را صید کرده و با قیمت بالایی به فروش می‌رسانند.
وی بیان داشت: در سال ۲۰۰۶ هنگام ساخت سد سیمره در غاری نزدیکی دره شهر ایلام و در حوزه آبخیز سیمره تعدادی ماهی کور مشاهده شد و این موضوع نشان می‌دهد علاوه بر لرستان این گونه نادر در استان ایلام نیز وجود دارد.
این عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی لرستان با اشاره به این‌که ماهی کور لرستان گونه‌ای در حال انقراض است، اظهار داشت: جمعیت این ماهی بسیار کم شده است لذا باید راهکارهایی برای جلوگیری از انقراض این گونه نادر ارایه شود.
توکلی عنوان کرد: سمینار تخصصی گونه‌های در حال انقراض به منظور آشنایی دانشجویان و علاقمندان با گونه‌های نادری که جمعیت آن‌ها رو به انقراض بوده و با همت جهاد دانشگاهی لرستان و کانون دانشجویی همیاران طبیعت برگزار می‌شود.
وی با بیان این‌که طی سال‌های اخیر ماهی کور لرستان توسط محققان و افراد سودجو مورد صید فراوان قرار گرفته است، افزود: برای نگهداری از این گونه نادر تدابیر حفاظتی خاصی لازم است که امیدواریم در این سمینار اهمیت، جایگاه و ارزش این ماهی برای همه علاقه‌مندان مشخص شود.
توکلی گفت: لازم است محققان و صاحب‌نظران در قالب چنین سمینارهایی راهکارهای خود در خصوص حفاظت از ماهی کور این گونه باارزش را ارایه دهند
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.