برنامه اقدام مشترک زمینه‌ساز اجرای مدیریت یکپارچه و نوسازی بافت‌های فرسوده

سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران، با بیان اینکه نبود مدیریت یکپارچه یکی از نقاط آسیب‌پذیر برنامه‌های توسعه‌ای کشور به‌شمار می‌رود، گفت: برنامه اقدام مشترک می‌تواند زمینه‌ساز اجرای مدیریت یکپارچه و نوسازی بافت‌های فرسوده در حوزه کالبدی شهری باشد. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از وزارت راه‌وشهرسازی، عبدالرضا گلپایگانی؛ در بیست‌وپنجمین جلسه شورای نوسازی مسکن، افزود: مهم‌ترین راهبرد شرکت تقویت شبکه، اقدام مشترک برای دستیابی به بهسازی، نوسازی و مقاوم‌سازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری است. وی تصریح ‌کرد: نبود مدیریت یکپارچه یکی از نقاط آسیب‌پذیر برنامه‌های توسعه‌ای کشور به‌شمار می‌رود و برنامه اقدام مشترک می‌تواند یک تمرین در زمینه اجرایی کردن مدیریت یکپارچه در حوزه کالبدی شهر‌ها و نیز تأمین سرانه‌های خدماتی باشد. گلپایگانی؛ با اشاره به اینکه تا قبل از دهه ۱۳۷۰ وظیفه شهرداری‌‌ها فقط مدیریت فضاهای شهری بوده و شهرسازی را دیگر نهاد‌ها برعهده داشتند، عنوان کرد: از دهه ۷۰ به بعد با تغییر سیاست‌ها، مسئولیت شهرسازی نیز برعهده شهرداری‌‌ها گذاشته شد و اکنون وزارت راه‌وشهرسازی به‌عنوان نماینده حاکمیت وظیفه تسهیل‌گری دارد. بنابراین شبکه منسجم اقدام مشترک باید تقویت شود؛ واقعیت این است که بدون اقدام مشترک و همراهی سایر نهادهای مرتبط به‌خصوص شهرداری‌‌ها بازآفرینی شهری موفق نخواهد شد. سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران، ادامه ‌داد: در میدان عمل، خط‌مقدم جبهه برای رفع مشکلات کالبدی، رفع معضلات اجتماعی و اقتصادی شهرها، توانمندسازی ساکنان محلات هدف و کنترل ساخت‌وسازهای غیرمجاز شهرداری‌‌ها هستند و سازمان‌های دیگر نباید شهرداری‌‌ها را در این مسیر تنها بگذارند. وی اضافه‌ کرد: در نظر داریم با کمک و یاری شهرداری‌‌ها و دیگر اعضای ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار موانع موجود بر سر نوسازی و بازآفرینی شهری را برطرف کرده و به سمت افزایش کیفیت زندگی ساکنان محلات هدف گام برداریم. گلپایگانی؛ افزود: فقط به دنبال تغییرات کالبدی و ساخت‌وساز صرف نیستیم، بلکه همزمان باید ایمنی، کیفیت زندگی و سرانه خدمات هفت‌گانه نیز ارتقا یابد تا نسل‌های آینده در محیط مناسب‌تری رشد یابند. در این مسیر شهرداری‌هایی که بیش‌ترین همکاری را در اقدام مشترک داشته باشند از امکانات و کمک‌های شرکت بازآفرینی شهری ایران بیشتر بهره‌مند خواهند شد.

تهیه دستورالعمل مقاوم‌سازی نسبی

گلپایگانی؛ با اشاره به مقاوم‌سازی مسکن در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، عنوان ‌کرد: هر چند نوسازی این بافت‌‌ها یک مسئله ضروری است اما همزمان مقاوم‌سازی هم باید مدنظر قرار گیرد. برخی محلات با وجود اینکه در بافت‌های فرسوده قرار دارند اما واجد ارزش‌های کیفی بوده و اصولاً نیازی به نوسازی ندارند، بنابراین باید به سمت مقاوم‌سازی آن‌‌ها برویم که تشخیص این امر برعهده شهرداری‌هاست، همچنین برای این منظور تدوین دستورالعمل مقاوم‌سازی نسبی در دستور کار قرار گرفته است. سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران، در ادامه با اشاره به تکلیف قانونی ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد، گفت: رسیدن به این عدد چندان دور از دسترس نیست و در سال‌های ۹۲ تا ۹۳ آمار ساخت‌وساز به این عدد نزدیک بود، بنابراین باید با کمک هم برای تحقق ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در محله‌های هدف بازآفرینی تلاش کنیم. همچنین باید با بررسی مجدد، سهم استان‌‌ها از این میزان مشخص شود. وی با اشاره به اینکه ورود اطلاعات به سامانه ستاد ملی بازآفرینی شهری از اهمیت بسیاری برخوردار است، اظهار داشت: این اطلاعات مبنای برنامه‌ریزی شرکت جهت بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده قرار می‌گیرد و از سوی دیگر از این طریق تلاش‌های ادارات کل راه‌وشهرسازی استان‌‌ها قابل ارزیابی بوده و می‌توان نواقص و موانع را از بین برد. سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران، خاطرنشان ‌کرد: در واقع اطلاعات این سامانه تابلوی شفافی است که برای ادامه مسیر نوسازی الزامی است، بنابراین از مدیران کل ادارات راه‌وشهرسازی استان‌‌ها و نیز شهرداری‌‌ها می‌خواهم که در ورود اطلاعات به این سامانه جدیت بیشتری به خرج دهند. گلپایگانی؛ با تأکید بر اینکه یکی از درخواست‌های قانونی، کاهش زمان صدور پروانه در بافت‌های فرسوده توسط شهرداری‌هاست، گفت: پیشنهادم این است که در سامانه ستاد ملی بازآفرینی شهری، زمان درخواست متقاضی برای صدور تا زمان صدور پروانه توسط شهرداری درج و بازه‌زمانی صدور پروانه در بافت‌های فرسوده مشخص شود. در این صورت چنانچه شهرداری در این بازه سه ماهه موفق به صدور پروانه نشده باشد، موانع موجود را شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام می‌کند. سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران، با اشاره به اینکه نوسازی بافت‌های فرسوده یک ضرورت انکارناپذیر است، تصریح ‌کرد: بافت‌های فرسوده از ظرفیت مناسبی برای ساخت‌وساز برخوردار است و برای رسیدن به توسعه درون‌زا باید از ظرفیت‌های بافت مانند وجود زیرساخت‌ها، زمین‌های قهوه‌ای، کارخانجات متروکه، پادگان‌های داخل شهر و بارگذاری‌های مجدد استفاده کنیم؛ در این صورت از مشکلات مدیریت شهری هم کاسته خواهد شد.

تأمین زمین طرح «کلید به کلید»

گلپایگانی؛ با اشاره به طرح «کلید به کلید»، گفت: برای تأمین زمین این طرح می‌توان از املاک مجاور بافت‌های فرسوده استفاده کرد. براساس قانون در صورتی که املاک مجاور بافت‌های فرسوده برای نوسازی بافت مورد استفاده قرارگیرد، مشمول تسهیلات بافت‌های فرسوده می‌شود و امکان مناسبی برای طرح کلید به کلید است. وی درباره بافت‌های تاریخی نیز، گفت: در قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی – فرهنگی مصوب سال ۱۳۹۸ بندی با عنوان انتقال حق توسعه (TDR) آورده شده است. با اجرای طرح انتقال حق توسعه، می‌توان بافت تاریخی را بدون آنکه حقی از کسی تضییع شود، حفظ کرد. شیوه‌نامه انتقال حق توسعه در معاونت شهرسازی و معماری در حال تهیه است و این اقدام مهم می‌تواند نتایج درخشانی در حفظ ارزش‌های تاریخی داشته باشد. سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران، توضیح داد: بر این اساس، چنانچه در محدوده‌ای امکان ساخت چهار طبقه وجود نداشته باشد، سازنده می‌تواند دو طبقه مازاد بر ضوابط میراث فرهنگی را در جای دیگر بسازد، در واقع این ابزار، امکان انتقال دارایی‌‌ها را با ایجاد انگیزه در مالکان زمین یا ساختمان در مناطق معین فراهم می‌کند.