گروه بازارسرمایه ـ بازار رمزارزها مدت‌هاست که در کشورمان مغفول مانده است؛ بازاری که تاکنون نزدیک به چهارتریلیون دلار ارزش مالی پیدا کرده است و با سیاست‌های کشورهای جهان بیش از پیش به سمت شکوفایی پیش می‌رود. در واقع رمزارزها که یک مدل از پول‌های دیجیتال به حساب می‌آید، دو دهه است که آرام‌آرام جای […]
گروه بازارسرمایه ـ بازار رمزارزها مدت‌هاست که در کشورمان مغفول مانده است؛ بازاری که تاکنون نزدیک به چهارتریلیون دلار ارزش مالی پیدا کرده است و با سیاست‌های کشورهای جهان بیش از پیش به سمت شکوفایی پیش می‌رود. در واقع رمزارزها که یک مدل از پول‌های دیجیتال به حساب می‌آید، دو دهه است که آرام‌آرام جای خود را در میان بازارهای مالی جهان باز کرده است. در این مسیر، این ارز‌ها با مقاومت‌های زیادی از طرف بازارهای سنتی و حتی نظام‌های سیاسی مواجه شدند اما جذابیت ارزهای رمزپایه، بیشتر از مقاومت‌‌ها و مخالفت‌‌ها بوده است. رمزارز (یا ارز رمزپایه) گونه‌ای پول دیجیتال است که در آن تولید واحد پول و تأیید اصالت تراکنش پول با استفاده از الگوریتم‌های رمزگذاری کنترل می‌شود و به‌طور معمول به روش نامتمرکز (بدون وابستگی به یک بانک‌مرکزی کشورها) کار می‌کند. زمان شکل‌گیری رمزارزها به دهه ۱۹۸۰ میلادی می‌رسد. نخستین رمزارز نامتمرکز بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ توسط «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد و عرضه شد از آن زمان تاکنون رمزارزهای متعددی ایجاد شده‌اند. در پی اعلام تمایل وزیر اقتصاد برای توسعه رمزارزها و مدیریت بلاکچین در بازارسرمایه، با موافقت دبیرخانه رویداد صنعت مالی تهران، گفتمان تدوین و تبیین مقررات رمزارزها محور اصلی هفدهمین دوره این رویداد در خرداد سال آینده خواهد بود. با توجه به تصریح مواد ۴، ۲۴ و ۶۴ قانون بانک‌مرکزی، و نظر به تأکید ماده ۵۹ قانون بر مسئولیت بانک‌مرکزی در تنظیم‌گری، وضع مقررات و تبیین نظام مجوزدهی مربوطه، سند «چارچوب سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری بانک‌مرکزی در حوزه رمزپولها» آن طور که معاون فناوری‌های نوین بانک‌مرکزی گفته است، پس از مطالعات گسترده کارشناسی در بانک‌مرکزی و با اخذ نظر تمامی دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و همچنین تشکل‌های تخصصی صنفی، کارفرمایی مرتبط با فعالان حوزه، مطابق با اختیارات قانونی این بانک جمع‌بندی و پس از گذراندن تشریفات مربوطه در هیأت عالی بانک‌مرکزی مصوب شد. در این سند پس از بررسی‌های دقیق کارشناسی درخصوص ماهیت وجودی کلیه انواع رمزدارایی‌ها، مطابق با مفاد قانون بانک‌مرکزی، انواع رمزدارایی در قالب رمزپولها (توکن‌های معاملاتی)، توکن‌های دارایی و توکن‌های کاربردی دسته‌بندی شده و به موضوع پول دیجیتال بانک‌مرکزی نیز متناسب با ظرفیت‌های قانون بانک‌مرکزی به‌عنوان مقوله‌ای مجزا پرداخته شده است. به گفته نوش‌آفرین مومن‌واقفی؛ معاون فناوری‌های نوین بانک‌مرکزی، درخصوص انتشار انواع توکن دارایی، مسئولیت تدوین مجموعه مقررات لازم با سازمان بورس اوراق بهادار بوده و در چارچوب قوانین، هماهنگی‌های لازم از سوی بانک‌مرکزی با وزارت امور اقتصادی و دارایی و سایر ذی‌نفعان انجام خواهد شد. در این خصوص نیز وزیر اقتصاد به تازگی با اشاره به سیاست دولت در برابر رمزارزها گفته، دولت چهاردهم علاقه ندارد بازار ارز دیجیتال را محدود کند، بلکه تمایل دارد از آن استفاده کند. معتقدیم باید آثار منفی ارزهای دیجیتال کنترل و آثار مثبت آن تقویت شود. وی با اشاره به اینکه براساس قانون جدید بانک‌مرکزی مدیریت بازار ارز دیجیتال برعهده این بانک است، اعلام کرد: طی سه روز گذشته دستورالعمل ارز دیجیتال در هیئت عالی بانک‌مرکزی تهیه شده و به‌زودی ابلاغ می‌شود. از سوی دیگر، حجت‌اله صیدی؛ رئیس سازمان بورس نیز، با بیان اینکه بد‌ترین استراتژی نادیده گرفتن پدیدهای نو یا ممنوع کردن آن است، گفته، متخصصان پولی و مالی با کمک سازمان بورس و بانک‌مرکزی رمزارزها را مدیریت کنند. وی با اشاره به اینکه براساس قانون بازار اوراق بهادار (مصوب اول آذر ۱۳۸۴)، باید اوراق بهادارسازی دارایی انجام شود، توضیح داد: ارزش‌گذاری در فناوری بلاکچین و تعیین آن بسیار مهم است، برخی اعتقاد دارند رمزارز اصلاً دارایی نیست، اما امروز رمزارز خود را به‌عنوان دارایی تحمیل کرده است، اما نکته مهمی که مطرح می‌شود این است که زنجیره ایجاد شده که مبتنی بر منطبق ریاضی است و رمزارز بر پایه آن ایجاد می‌شود، چقدر قابل ارزش‌گذاری است تا بتوان اوراق آن را در بازار ارزش‌گذاری کرد. طبعاً برای این مسئله باید صندوق تعریف و مجوزهای لازم داده شود تا صندوق‌‌ها در رمزارز و رمز دارایی حضور داشته باشند که در این میان، شروع این موضوع با توکن‌سازی خواهد بود که روش درست‌تری است. به بیانی دیگر، دارایی وجود دارد و ارزش دارد، فقط باید توکنایز شود و کم‌کم به سمت ابزارهای رمز دارایی برویم. در این راستا صالح سپاسدار؛ عضو شورای سیاست‌گذاری و مجری برگزاری نمایشگاه بین‌المللی صنعت مالی کشور، اعلام داشت: بررسی و تبیین موضوعات روز اقتصاد کشور به‌ویژه در حوزه بورس، بانک و بیمه همواره جزء سیاست‌های اصلی دبیرخانه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی صنعت مالی بوده است؛ بدین‌جهت با توجه به اهمیت حوزه تدوین و تبیین مقررات رمزارزها، با صلاحدید دبیرخانه این نمایشگاه مقرر شد در هفدهمین دوره این نمایشگاه بین‌المللی که از روز ۱۸ تا ۲۱ خردادماه سال آینده در نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار می‌شود، توجه ویژه‌ای به این مقوله داشته باشیم. وی افزود: با توجه به شکل‌گیری شورای سیاست‌گذاری و نیز کمیته‌های علمی نمایشگاه هفدهم، موضوعات مربوط به حوزه رمزارزها و نیز «همکاری مشترک وزارت اقتصاد، بانک‌مرکزی و سازمان بورس در تدوین مقررات رمزارز»، «سیاست دولت چهاردهم در بازار رمزارزها»، «دستورالعمل بازار ارز دیجیتال» و «حرکت بازارسرمایه باید با توکن‌سازی به سمت ابزارهای رمز دارایی» از جمله محورهایی است که جنبه‌های مختلف آن در شورای سیاست‌گذاری و نیز کمیته‌های علمی نمایشگاه هفدهم صنعت مالی مورد برسی قرار خواهد گرفت و در روزهای برپایی نمایشگاه نیز برنامه‌های ویژه‌ای چون برپایی پنل‌‌ها و جلسات متعدد و تخصصی به این موضوع اختصاص داده خواهد شد.
شروط فقهی عرضه توکن در بازارسرمایه اعلام شد
مجید پویان‌مهر؛ دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار نیز، با اشاره به سه مزیت توکن‌سازی دارایی‌‌ها در بازارسرمایه، گفت: با توجه به اهمیت این موضوع، کمیته فقهی سازمان بورس ابعاد آن را بررسی و مقررات انتشار آن را بررسی کرده است. مجید پویان‌مهر؛ با بیان اینکه عبارت‌های مختلفی در تعریف توکن ارائه شده است، به سنا، توضیح داد: توکن ورقه بهادار (سند) الکترونیکی است که نماینده ارزش، مالیت، منافع، مالکیت و حقوق ناشی از مالکیت یک داراییِ مشهود یا نامشهود دارای ارزش و مورد پذیرش عمومی است. او با اشاره به مزایای انتشار توکن در بازارسرمایه، گفت: فراهم کردن زمینه معاملات دارایی‌های خرد و همگن، افزایش سهولت دسترسی به این دارایی‌‌ها و معاملات آن‌‌ها و همچنین تسهیل فرآیند جذب منابع در بازارسرمایه برای رفع نیازهای تأمین مالی از جمله مزیت‌های استفاده از توکن است.
ویژگی‌های توکن
دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن تشریح ویژگی‌های اصلی توکن، آن را دارای ارزش دانست و گفت: توکن در بازارهای مالی، به‌عنوان یک مال شناخته می‌شود. توکن نشان‌دهنده یک امر با ارزش از قبیل مالکیت بر یک دارایی، مالکیت بر منافع دارایی یا برخورداری از حقوق خاص مربوط به یک دارایی است. همچنین، دارنده توکن می‌تواند حق تصرف در دارایی معین مرتبط با آن را داشته باشد یا اینکه توکن بدون حق تصرف در دارایی معین مرتبط با آن باشد. او ادامه داد: با تبدیل دارایی به توکن، امکان تقسیم‌بندی دارایی معین به قسمت‌های بسیار کوچک فراهم می‌شود و در نتیجه، اشخاص متعدد می‌توانند با سرمایه‌های مختلف از سرمایه‌گذاری و معامله آن منتفع شوند. همچنین تبدیل دارایی به توکن امکان افزایش نقدشوندگی محصولات در بازارهای مالی را فراهم می‌کند.
بررسی ابعاد فقهی توکن در کمیته فقهی سازمان بورس
پویان‌مهر؛ با تأکید بر اینکه تبدیل دارایی به توکن مزایای مهمی برای بازارسرمایه دارد، توضیح داد: بررسی ابعاد فقهی توکن در سال ۱۴۰۲ در دستور کار کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفت و بعد از بررسی زوایای اجرایی و حقوقی آن، کمیته تخصصی فقهی آن را به تصویب رساند. براساس مصوبه و بررسی‌های کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، عرضه توکن‌هایی که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر حصه مشاعی از مال یا حق معین است، بلامانع است و معامله توکن مزبور تابع احکام فقهی معامله دارایی مرتبط با آن است. اما آن دسته از توکن‌هایی که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر مال یا حق معین نیستند از نظر ملاحظات فقهی صحیح نیست. همچنین لازم است در عرضه توکن، امکان تحویل مال یا حق معینی که توکن مرتبط با آن است، وجود داشته باشد.
۳ رکن اصلی در انتشار توکن
پویان‌مهر؛ با اشاره به مصوبه کمیته تخصصی فقهی توضیح داد: ابعاد فقهی درخصوص انتشار توکن تابع سه رکن اصلی «ماهیت فقهی دارایی موضوع توکن»، «ابعاد فقهی معاملات آن دارایی» و «ضرورت وجود دارایی به‌عنوان مبنای انتشار توکن» است.
دیدگاه بسته شده است.