چرا گازهای گلخانه‌ای مضر هستند؟

چرا گازهای گلخانه‌ای مضر هستند؟ در سال‌های اخیر صحبت از گازهای گلخانه‌ای، گرمایش زمین و تأثیرات ناشی از آن بسیار مطرح شده و امروزه این موضوع به یک دغدغه بین‌المللی تبدیل شده است. روند بالا رفتن گازهای گلخانه‌ای در کره زمین بدون تردید مشکلات متعدی را گریبانگیر جوامع بشری خواهد کرد. به گزارش سینا‌پرس، همزمان […]

چرا گازهای گلخانه‌ای مضر هستند؟

در سال‌های اخیر صحبت از گازهای گلخانه‌ای، گرمایش زمین و تأثیرات ناشی از آن بسیار مطرح شده و امروزه این موضوع به یک دغدغه بین‌المللی تبدیل شده است. روند بالا رفتن گازهای گلخانه‌ای در کره زمین بدون تردید مشکلات متعدی را گریبانگیر جوامع بشری خواهد کرد.

به گزارش سینا‌پرس، همزمان با آغاز عصر صنعتی شدن جوامع و گسترش استفاده از سوخت‌های فسیلی، معضلی به نام آلودگی هوا و آلاینده‌های جوی ناشی از احتراق سوخت‌هایی مانند زغال‌سنگ، نفت، بنزین؛ گاز و گازوئیل به وجود آمد که تقریباً در تمامی صنایع جهان از آنها استفاده شده و بیش‌تر خودروهای موجود در دنیا نیز با یکی از این سوخت‌ها کار می‌کنند.

در حالت عادی پدیده گلخانه‌ای برای میلیون‌ها سال وجود داشته اما در سده‌های اخیر فعالیت بشر و ایجاد گازهای مختلف آلاینده سبب شده تا این پدیده تشدید شده و میزان بیش‌تری از انرژی و گرمای خورشید در سطح زمین محبوس شده و در نتیجه دمای هوا افزایش پیدا کند.

مطالعات جدید نشان می‌دهد که میزان دی اکسیدکربن موجود در جو به بالای ۳۹۶ بخش در هر میلیون مولکول هوا رسیده است. چندی پیش سازمان جهانی هواشناسی – وابسته به سازمان ملل متحد – در جدید‌‌ترین بولتن خبری خود در این زمینه اعلام کرد: میزان CO2 موجود در جو از سال گذشته تا امروز به میزان ۲٫۹ بخش در میلیون افزایش داشته است که این میزان برابر با افزایش ایجاد شده از سال ۱۹۸۴ تا سال گذشته است.

بر این اساس، گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر در سال ۲۰۱۳ به بالا‌ترین میزان ممکن در طول تاریخ حیات بر روی کره زمین رسیدند و این موضوع همزمان با بالارفتن میزان اسیدیته آب اقیانوس‌ها است که موجب شده است کارشناسان محیط‌زیست نسبت به خطرات ناشی از آن به دولت‌ها هشدار دهند.

پدیده گلخانه‌ای چیست؟

در تعریف پدیده گلخانه‌ای یا اثر گلخانه‌ای باید گفت که این پدیده یک فرایند طبیعی در محیط‌زیست محسوب می‌شود که سبب گرم ماندن و ایجاد زندگی در کره زمین می‌شود. در حقیقت انرژی تابشی و گرمای خورشید پس از برخورد به سطح زمین دوباره به سمت جو منعکس می‌شود و اتمسفر بخشی از آن را نگهداشته و سبب گرم شدن سطح زمین می‌شود. به بیان دیگر دلیل وجود تعادل دمایی در سطح کره زمین نیز همین مسأله است. باید در نظر داشته باشید که وجود حیات در کره زمین مدیون این پدیده است و بدون گازهای گلخانه‌ای، میانگین دمای سطح زمین در حدود ۱۵۵ درجه سانتیگراد سردتر از میانگین حاضر خواهد بود.

در حالت عادی پدیده گلخانه‌ای برای میلیون‌ها سال وجود داشته اما در سده‌های اخیر فعالیت بشر و ایجاد گازهای مختلف آلاینده سبب شده تا این پدیده تشدید شده و میزان بیش‌تری از انرژی و گرمای خورشید در سطح زمین محبوس شده و در نتیجه دمای هوا افزایش پیدا کند. عمده‌‌ترین گازهای عامل ایجاد پدیده گلخانه‌ای عبارتند از دی‌اکسیدکربن؛ متان؛ بخار آب، ازون، اکسید نیتروژن، سولفید هگزافلوراید، فرئون و …. به باور بسیاری از محققین، دی‌اکسیدکربن مهم‌ترین بخش گازهای گلخانه‌ای است. این گاز بر اثر احتراق سوخت‌های فسیلی (زغال‌سنگ، نفت و گاز) به وجود می‌آید. در مجموع باید عنوان کرد که پدیده گازهای گلخانه‌ای یک موضوع جدید نیست و آن چه امروزه با ان روبه‌رو هستیم و مشکل‌ساز شده است، تشدید گازهای گلخانه‌ای است.

در بین گازهای ذکر شده که موجب تشدیدی پدیده گلخانه‌ای می‌شوند، بخار آب نقش مهم‌تری ایفا می‌کند که البته فعالیت‌های انسانی بر این عامل اثری نداشته و به باور برخی پژوهشگران بخار آب به عنوان یک بازخورد مثبت بر گاز‌های گلخانه‌ای آزاد شده در اثر فعالیت بشری همچون منواکسیدکربن اعمال می‌شود. این موضوع در حالی است که خطرناک‌‌ترین و مضر‌ترین گاز عامل تشدید پدیده گلخانه‌ای، دی‌اکسید‌کربن است. متأسفانه دی‌اکسید‌کربن ناشی از فعالیت‌های بشری برای صد‌ها سال در اتمسفر باقی می‌ماند و دی‌اکسید‌کربن موجود در اقیانوس‌ها برای مدت زمان بیش‌تری در چرخه طبیعت باقی خواهد ماند. از سوی دیگر بر اساس گزارش‌های رسمی، وضعیت بحرانی گازهای گلخانه‌ای تنها منحصر به دی‌اکسید‌کربن نبوده و میزان گاز متان ۰٫۲۷ درصد و گاز نیتروز اکساید ۰٫۲۵ درصد افزایش را نشان می‌دهند.

دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند روند فعلی تولید دی‌اکسید‌کربن که سبب گرمایش زمین می‌شود در ۳۰ سال آینده موجب خواهد شد که میانگین دمای کره زمین دست‌کم دو درجه افزایش پیدا کند. متأسفانه این وضعیت بحرانی از سال ۲۰۰۹ آغاز شده و این موضوع در حالی است که دولت‌ها هیچ نشانه‌ای از جدی گرفتن این موضوع از خود نشان نمی‌دهند.

قربانیان و تأثیرات جانبی پدیده گلخانه ای

آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۱۵ میلادی آلودگی هوا را به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر انسان‌ها معرفی کرده و اعلام کرد سالانه ۶ و نیم میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند با وجود محدود کردن گازهای گلخانه‌ای در دو دهه آینده نیز شاهد افزایش این آمار به میزان دو برابر خواهیم بود مرگ و میر محسوب می‌شود.

براساس گزارش سازمان‌های بین‌المللی محیط‌زیست، سالانه ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در سراسر جهان به دلیل آلودگی هوا از بین می‌روند که در این میان سهم دو کشور پرجمعیت چین و هندوستان بیش از ۵۵ درصد از کل این آمار است.

چه کسی مقصر است؟

 

همانطور که در بالا ذکر شد، عمده‌‌ترین گازهای گلخانه‌ای که ناشی از فعالیت‌های صنعتی بشر هستند عبارتند از: گاز نیتروز اکساید، بخار آب، دی‌اکسیدکربن، متان و ازون. در این میان سهم دی‌اکسیدکربن از سایر عوامل ذکر شده بیش‌تر است که این گاز عموماً ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی است. آمارهای بین‌المللی حاکی از این موضوع است که کشورهای چین، آمریکا و هندوستان تاکنون بیش‌ترین سهم را در تولید آلاینده‌های جوی و کربن در دنیا داشته‌اند.