ارايه قرارداد جديد كالا در چين: تجربه بورس كالاي ژنگژو در زمينه پنبه

  نويسنده: جي گوانگ پو چين نه تنها بزرگ‌ترين توليد كننده، مصرف كننده و وارد كننده پنبه است، بلكه داراي بيش‌ترين جمعيت شاغل در صنايع پنبه و نساجي نيز مي‌باشد. دكتر جي گوانگ پو، مدير بازاريابي بورس كالاي ژنگژو، اطلاعات ارزشمندي را در زمينه تحولات معاملات آتي اين كالا كه در قلب قدرت اقتصادي چين […]

 

نويسنده: جي گوانگ پو

چين نه تنها بزرگ‌ترين توليد كننده، مصرف كننده و وارد كننده پنبه است، بلكه داراي بيش‌ترين جمعيت شاغل در صنايع پنبه و نساجي نيز مي‌باشد. دكتر جي گوانگ پو، مدير بازاريابي بورس كالاي ژنگژو، اطلاعات ارزشمندي را در زمينه تحولات معاملات آتي اين كالا كه در قلب قدرت اقتصادي چين قراردارد ارايه مي‌دهد.

بورس كالاي ژنگژو همواره به دنبال توسعه قراردادهاي آتي جديد كالاست. اگرچه اين بورس انواع كنوني قرادادهاي آتي را كه در بازار جهان رواج دارند معامله مي‌كند، ولي فعاليت خود را بر ايجاد قراردادهايي متمركز نموده كه شوراي كشور و كميسيون نظارتي اوراق بهادار چين مجوز اجراي آن‌ها را صادر كند، و قراردادهاي آتي پنبه دقيقاً چنين قراردادي است. از سال ۲۰۰۰ ، بورس كالاي ژنگژو سرگرم تحقيق درباره معاملات آتي پنبه است.

قبل از دهه ۱۹۸۰ ، عواملي همچون شرايط غيرعادي جوي ، بيماري‌هاي گياهي، انواع آفت‌ها و غيره به محدوديت و بي‌ثباتي توليدات پنبه مي‌انجاميد. علاوه بر اين، دولت كنترل كامل معاملات پنبه را در دست داشت. از س ال ۱۹۸۵ ، فن‌آوري‌هاي جديد در كاشت پنبه با موفقيت به‌كار رفت و به افزايش شديد توليد پنبه منجر شد. تا سال ۱۹۹۹ ، سيستم اقتصاد بازار در چين كاملاً مستقر گرديد و عرضه پنبه فراوان‌تر شد و جايگزين‌هاي پنبه نيز به سرعت رشد كردند. اين عوامل دولت را به اين نتيجه رساند كه ديگر نيازي به كنترل توليد، عرضه و فروش پنبه نيست.

از سوي ديگر، صنعت نساجي در اقتصاد ملي چين از اهميت فزاينده‌اي برخوردار است. چين نه تنها بزرگ‌ترين توليدكننده، مصرف كننده و واردكننده پنبه است، بلكه بيش‌ترين جمعيت شاغل در صنايع پنبه و نساجي را نيز دارد. در سال ۲۰۰۵ ، حجم صادرات پارچه و منسوجات چين بالغ بر ۱۱۷٫۵ ميليارد دلار شد كه در مقايسه با سال ۲۰۰۰ ا فزايشي ۱۲۱٫۶ درصدي و ميانگين رشد ساليانه ۱۷٫۲درصد را نشان مي‌دهد. سهم چين از بازار جهاني از ۱۵ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۲۴ درصد افزايش يافته و تراز تجاري مثبت آن از ۳۹٫۲ ميليارد دلار به ۱۰۰٫۴ ميليارد دلار رسيده كه به معناي ۲۰٫۷ درصد افزايش در هر سال است. تعداد شاغلان صنعت نساجي حدود ۱۹٫۶ ميليون نفر و تعداد كشاورزاني كه در زمينه كشت پنبه فعاليت دارند ۳۰۰ ميليون نفر مي‌باشد. علاوه بر اين، مدت‌ها تفاوت درآمد شديدي بين مناطق شهري و روستايي وجود داشت و دولت با دقت در پي حل اين مشكل است. بنابراين صنايع كشت پنبه و منسوجات در چين اهميت بسياري دارند.

به دلايل فوق، شوراي دولتي مصمم گرديد سيستم بازار معاملات پنبه را اصلاح كند تا تحت نظارت سازمان تعديل‌ها و كنترل‌هاي كلان ملي، به تدريج راهكار بازار (يا قيمت) جديد براي معاملات پنبه را ايجاد نمايد كه مديريت خردمندانه توليد و فروش پنبه توسط كليه دست‌اندركاران بازار را ميسر مي‌ساخت.

در چنين شرايطي، بورس كالاي ژنگژو از فرصتي كه در بخش پنبه ايجاد شده بود استفاده كرد. اين بورس در ژنگژو در استان هنان مستقر است. اين استان از مناطق اصلي كشت پنبه در چين است و از مهم‌ترين پايگاه‌هاي صنعت نساجي چين نيز محسوب مي‌شود.

بدين ترتيب از سال ۲۰۰۰ ، بورس كالاي ژنگژو مطالعه توجيهي راه‌اندازي معاملات قراردادهاي آتي پنبه را آغاز كرد و به منظور طراحي ويژگي‌هاي قراردادهاي آتي پنبه و شناسايي نقاط مناسب استقرار انبارهاي تحويل اين كالا، پژوهش‌هاي بسياري را انجام داد.

بورس كالاي ژنگژو به منظور افزايش حجم معاملات پس از راه‌اندازي قراردادهاي آتي پنبه تصميم به استفاده از اندازه قرارداد كوچك، يعني ۵ تن در هر قرارداد گرفت و وجه تضمين اوليه را ۷درصد تعيين كرد. اين بورس اميدوار بود كه قراردادي با اندازه كوچك بتواند سرمايه‌گذاران بيش‌تري را به مشاركت در معاملات آتي پنبه ترغيب كند و نقدشوندگي در دوره نخست فعاليت اين بورس را افزايش دهد. در عين حال، به موجب عملكرد رايج بازار نقدي، هر واحد تحويل مضربي ا ز ۲۰ تن است.

اكنون بيش از دو سال از آغاز قراردادهاي آتي پنبه در بورس كالاي ژنگژو در اول ژوئن سال ۲۰۰۴ مي‌گذرد. در طول اين دو سال، معاملات آتي پنبه در اين بورس به بلوغ رسيده است. با افزايش يكنواخت حجم معاملات و قراردادهاي فعال، و مشاركت فعال روزافزون بخش‌هاي مختلف بازار، قيمت قراردادهاي آتي پنبه بورس ژنگژو بربازار پنبه جهان تأثير به سزايي دارد و توجه كليه شركت‌هاي فعال در اين حوزه را جلب مي‌كند.

حجم معاملات و قراردادهاي فعال اين بورس رشد سريعي دارد به‌طوري‌كه تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۰۶ ، حجم كل معاملات آتي پنبه بالغ بر ۱۵۳۳۲۷۵۲ قرارداد بود. آمارهاي دقيق نكات زير را نشان مي‌دهد:

از ژوئن تا دسامبر سال ۲۰۰۴ ، حجم معاملات ۲۹۹۴۰۴۶ قرارداد؛

حجم معاملات ساليانه در سال ۲۰۰۵ بالغ بر ۱۰۸۷۰۸۲۵ قرارداد؛

و حجم معاملات در نيمه نخست سال ۲۰۰۶ بالغ بر ۱۴۶۷۸۸۱ قرارداد بود‌ها ست.

علاوه بر اين، قراردادهاي فعال در پايان هر ماه، تا ژوئن سال ۲۰۰۵ افزايشي يكنواخت داشته‌اند ولي از سال ۲۰۰۶ تغيير اندكي را نشان مي‌دهند.

نخستين قرارداد آتي پنبه، CF411 بود كه در نوامبر سال ۲۰۰۴ منقضي گرديد. از اكتبر سال ۲۰۰۴ ، برخي از شركت‌هاي مرتبط با پنبه، ثبت موجودي پنبه تأييد شده در انبارهايي كه بورس كالاي ژنگژو تعيين مي‌نمود را آغاز كردند. تا ۳۱ اكتبر سال ۲۰۰۵ ، اين موجودي به ۱۲۶۳۴۰ تن رسيد )كه كل آن در س ال ۲۰۰۴ توليد ش ده بود( و حجم تحويل بالغ بر ۱۴۶۴۴۰ تن شد. تا ۲۲ آوريل س ال ۲۰۰۶ ، موجودي تأييد شده پنبه به ۱۰۱۹۲۰ تن رسيد. از نيمه دوم ماه مارس، موجودي پنبه در انبارهاي تأييد شده به تدريج افزايش يافت.

مؤسس‌ات دولتي، از جمله كميته توسعه و اصلاحات، وزارت كشاورزي، وزارت بازرگاني و بانك توسعه كشاورزي براي گردآوري اطلاعات سودمند، مأموراني را به ژنگژو اعزام كرده‌اند و اميدوارند با بررسي و مشاهده نحوه تأثيرگذاري بازار معاملات آتي پنبه ژنگژو بر كل صنعت نساجي، سياست‌هاي تعديل دقيق‌تر و اثربخش‌تري را اتخاذ نمايند.

بازار بورس كالاي ژنگژو پلي بسيار مهم به سوي اين بخش عظيم كشاورزان و كارگزاران پنبه و زنجيره ارزش صنعت نساجي است. بسياري از شركت‌هاي مرتبط با پنبه نسبت به افتتاح حساب و آغاز معاملات آتي اقدام كرده‌اند. در عين حال در بازار جهاني پنبه، قيمت بورس كالاي ژنگژو توجه اكثر كارگزاران بين‌المللي پنبه را به خود جلب كرده ا‌ست و برخي از اين كارگزاران به عضويت بورس كالاي ژنگژو درآمده‌اند و معاملات آتي در بورس ما را آغاز كرده‌اند.

در سال ۲۰۰۶ ، به دليل استمرار كاهش قيمت‌ها در بازار و نوسان اندك در بازار نقدي، حجم معاملات آتي پنبه در حال كاهش بود. در چنين شرايطي، بورس كالاي ژنگژو در ماه مي‌بخشي از كتابچه مقررات خود را تغيير داد:

نخست اين‌كه بورس كالاي ژنگژو سطح وجه تضمين اوليه را از ۷درصد به ۵درصد ، و محدوده تغييرات قيمت را از ۴درصد به ۳درصد كاهش داد.

دوم، اين بورس تعداد ماه‌هاي قرارداد‌ها را از ۱۱ ماه در هر سال ( با ماه‌هاي قرارداد ۱،۳،۴،۵،۶،۷،۸،۹،۱۰،۱۱،۱۲ ) به ۶ ماه قرارداد (ماه‌هاي ۱،۳،۵،۷،۹،۱۱ ) كاهش داد.

و در نهايت، بورس كالاي ژنگژو نقشه اوليه انبارهاي تعيين شده را نيز تغيير داد و انبارهايي را در كليه شهر‌ها و استان‌هايي كه در امتداد خط اصلي راه‌آهن قرار داشتند، تعيين نمود.

بورس كالاي ژنگژو اميدوار است با اين اصلاحات بتواند موقعيت تجاري خود را بهبود بخشيده، به معاملات آتي پنبه نيرويي تازه داده، و خدمات بهتري را به كليه سرمايه‌گذاران و شركت‌هايي كه در حوزه پنبه فعاليت دارند ارايه نمايد.