عدم توسعه صادرات صنعت مس به دلیل عدم رقابت‌پذیری قیمتی

نائب‌رئیس کمیته صنایع پایین‌دستی انجمن مس ایران، گفت: یکی از عوامل بازدارنده توسعه صادرات در سال‌های اخیر، عدم رقابت‌پذیری قیمت محصولات مسی ایران در منطقه به دلیل تعرفه‌های ترجیحی در کشورهای مختلف است. به گزارش مناقصه‌مزایده، محمدجواد واعظی؛ درخصوص مشکلات عمده فعلی این بخش، اظهار داشت: با توجه به محدودیت‌های ایجادشده در واردات ماشین‌آلات روند توسعه ناکارآمد ارتقای ماشین‌آلات به‌ کُندی صورت گرفته و در برخی موارد متوقف ‌شده است که کاملاً با روح برنامه توسعه هفتم مغایرت دارد.  وی افزود: با توجه به اینکه یکی از عوامل توسعه‌ای در اقتصاد، توسعه صادرات است، ایجاد زمینه و بستر مناسب داخلی و بین‌المللی جهت توسعه صادرات صنایع پایین‌دستی امری اجتناب‌ناپذیر است. در حال‌حاضر کل صادرات حوزه صنایع پایین‌دستی مس حدود ۸۰-۷۵ هزار تن است که به‌هیچ‌ عنوان پاسخگوی برنامه توسعه هفتم کشور نیست. لذا جهت بهبود فضای کسب‌وکار تولیدکنندگان پایین‌دستی مس و توسعه صادرات نیاز است برنامه‌ریزی مناسب و دقیقی در این حوزه صورت گیرد. واعظی؛ تأکید کرد: توسعه صادرات مستلزم برنامه‌ریزی بلندمدت در فضای کسب‌وکار آرام و بدون التهاب است. متأسفانه در چند سال اخیر التهابات اقتصادی در کشور از جمله فضای غیرقابل‌ پیش‌بینی ارزی، تأمین مواد اولیه، تغییرات قوانین و سایر مشکلات گریبانگیر تولید باعث از دست رفتن بازارهای هدف صادرات و تضعیف صادرات صنایع پایین‌دستی کشور شده است. این کارشناس حوزه مس، اشاره کرد: یکی از موضوعات اساسی در حوزه صادرات، رفع تعهد ارزی صادراتی است که متأسفانه به‌دلیل تغییرات پی‌درپی در سال‌های گذشته، شرکت‌های تولیدی را دچار سردرگمی و کاهش صادرات کرده است. همچنین وضع قوانین مختلف و تودرتو باعث دلالی در بازار شده و شرکت تولیدکننده اصلی را از بازار صادرات خارج کرده است. در برخی موارد شرکت‌های تولیدکننده به‌‌جای تمرکز بر فعالیت تخصصی خود مجبور به واردات کالاهای غیرتخصصی کرده است. وی اظهار داشت: یکی از مشکلات سال‌های گذشته در زنجیره مس، تأمین مواد اولیه (کاتد مس) در این زنجیره است. شناسنامه به‌دلیل انحصاری بودن تأمین مواد اولیه در بازار توسط شرکت صنایع ملی مس ایران و تغییر پی‌درپی شرایط عرضه و غیرشفاف بودن قیمت در بورس کالا، باعث شده شرکت‌های تولیدی نتوانند حتی برای یک هفته برنامه‌ریزی درست و صحیح داشته باشند در صورتی ‌که توسعه بازار نیاز به برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت دارد. واعظی؛ گفت: نحوه تخصیص و سهمیه‌بندی مواد اولیه در بورس کالا که متأسفانه در هیچ جای دنیا مرسوم نیست. یکی دیگر از عوامل نامشخص بودن شرایط تأمین مواد اولیه و عدم توانایی برنامه‌ریزی بلندمدت است. در این راستا نیاز است که وزارت صمت نسبت به بازنگری نحوه تخصیص مواد اقدام کند. این کارشناس حوزه مس، بیان کرد: یکی از عوامل بازدارنده توسعه صادرات در سال‌های اخیر، عدم رقابت‌پذیری قیمت محصولات مسی ایران در منطقه به دلیل تعرفه‌های ترجیحی در کشورهای مختلف است. متأسفانه در کشور منطقه و همسایه به‌دلیل توافقات و قراردادهای بین‌المللی با سایر کشورها، اقدام به وضع تعرفه‌های ترجیحی واردات، برای ورود محصولات مسی برخی کشور‌ها کردند که باعث شده کالاهای ایرانی از نظر قیمت، قابلیت رقابت را نداشته باشند که نیاز به مذاکره تجاری این موضوع جزء اولویت‌های دولت قرار گیرد‌. وی به چالشی دیگر اشاره کرد و گفت: دوگانگی در تصمیم‌گیری زنجیره مس در برخی موارد باعث شده که برخی شرکت‌های تولیدی دچار زیان‌های سنگینی شوند. لذا نیاز است اثرات هر تصمیم در بخش‌های مختلف سنجیده و سپس به قانون یا دستورالعمل تبدیل شود. همچنین یکی از اصولی که باید در تصمیمات این زنجیره در نظر گرفته شود یکسان بودن نرخ ارز در کل زنجیره است.