مهدی یاوری- کشورمان در منطقه‌ای تقریباً خشک قرار دارد که این مسئله باعث شده تا نقش آب بسیار حیاتی باشد؛ اما هر قدر هم که باران ببارد و سیل بیاید باز هم کمبود آب، یکی از معضلات اصلی کشورمان است! در چنین شرایطی آمار‌ها هم می‌گویند که سالانه حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از منابع […]
مهدی یاوری- کشورمان در منطقه‌ای تقریباً خشک قرار دارد که این مسئله باعث شده تا نقش آب بسیار حیاتی باشد؛ اما هر قدر هم که باران ببارد و سیل بیاید باز هم کمبود آب، یکی از معضلات اصلی کشورمان است! در چنین شرایطی آمار‌ها هم می‌گویند که سالانه حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از منابع آبی ایران به دلیل مدیریت نادرست هدر می‌رود و به بحران آب تبدیل می‌شود! در واقع در تابستان‌‌ها، خشکسالی یکی از بزرگترین بحران‌های موجود است و در پاییز و زمستان بعد از چند بارش پی‌درپی کم‌آبی به یک توهم تبدیل می‌شود؛ این وضعیتِ سال‌های اخیر ایران است. مشکل کم‌آبی ما دیگر مزمن شده و با ورشکستگی آبی روبه‌رو هستیم. برای فهم ورشکستگی آبی کشور، تمرکز ما باید به کاهش شدید منابع آب باشد نه فقط دوره‌های ترسالی و خشکسالی که تجربه می‌کنیم که اطلاعات غیرکاملی از وضعیت منابع آبی کشور می‌دهد. اگر بخواهیم به‌طور کلی حرف بزنیم، بحث ورشکستگی آبی، اصلاً چقدر به بارندگی بستگی دارد؟ ببینید بارندگی مؤلفه اصلی آب تجدیدپذیر است، در شرایط وخیمی که اکنون تجربه می‌کنیم هر میزان بارندگی بالاتر از میانگین به کاهش کسری آب کمک می‌کند اما باید به این موضوع هم توجه کنیم که نوع باران هم مهم است. برداشت بی‌رویه آب از چاه‌ها در سال‌های اخیر موجب شد، سطح آب سفره‌های زیرزمینی به شدت کاهش یابد به‌گونه‌ای که سالانه پنج میلیون مترمکعب اضافه‌برداشت از آب‌های زیرزمینی گزارش می‌شود.
لزوم اتخاذ سیاست‌های عملیاتی و علمی
سخنان اخیر محمدرضا عارف؛ معاون اول رئیس‌جمهور، درخصوص بحران آب ایران، نشان می‌دهد که مسئولان هنوز نتوانسته‌اند به عمق بحران پی ببرند. در حالی که کشور در میانه یکی از بزرگترین بحران‌های آبی تاریخ خود قرار دارد، طرح فرهنگ‌سازی مصرف آب بدون اتخاذ سیاست‌های عملیاتی و علمی به‌عنوان راه‌حلی برای بحران‌های جاری، سؤالات جدی درخصوص کارآمدی و اثربخشی این رویکرد مطرح می‌کند. بدون تغییرات اساسی در مدیریت منابع آبی، بحران آب ایران نمی‌تواند حل شود. بحران آب در ایران نتیجه سیاست‌گذاری‌های نادرست و مدیریت ضعیف منابع آبی در طول چند دهه گذشته است. طی سال‌های متمادی، مسئولان به جای تمرکز بر مدیریت صحیح منابع آبی، به‌ویژه در زمینه ذخایر آب زیرزمینی، به ساخت سدهای بزرگ و سرمایه‌گذاری‌های کلان در پروژه‌های آبی پرداخته‌اند که در بسیاری از موارد، نتایج منفی به‌دنبال داشته است. سدسازی‌های بی‌رویه و برداشت‌های بی‌حد و حصر از منابع زیرزمینی، به‌شدت سطح آب‌های زیرزمینی را کاهش داده و باعث کاهش کیفیت منابع آب در بسیاری از مناطق کشور شده است. علاوه بر این، عدم توجه به تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر منابع آبی کشور، یکی دیگر از عواملی است که موجب بحرانی شدن وضعیت آب در ایران شده است. دماهای بالاتر، کاهش بارندگی‌‌ها و تغییر الگوهای بارش، همه عواملی هستند که باعث شده‌اند بسیاری از مناطق کشور در وضعیت خشکسالی‌های مداوم قرار گیرند. در چنین شرایطی، تنها تکیه بر فرهنگ‌سازی و مصرف بهینه آب بدون اتخاذ سیاست‌های کارآمد، ناتوان از حل مشکلات بنیادی خواهد بود.
دیدگاه بسته شده است.