گام به گام رفع فیلترینگ؛ از مذاکره تا ممنوعیت!

دولت چهاردهم بعد از گذشت نزدیک به پنج ماه از آغاز به‌کار خود، توانست نخستین گام در جهت رفع محدودیت و فیلترینگ را با اجماع سران قوا و اعضای شورای‌عالی فضای مجازی ‌بردارد. بر این اساس، با رأی مثبت اعضای شورای‌عالی فضای مجازی، رفع محدودیت دسترسی به سکوهای واتساپ و گوگل‌پلی در دستور کار قرار گرفت. به گزارش پیوست، (۴ دی‌ماه) در جلسه شورای‌عالی فضای مجازی با حضور سران سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه و اعضای این شورا، براساس گزارش ایرنا، به رفع محدودیت‌های دسترسی به برخی سکوهای پرکاربرد خارجی شامل واتساپ و گوگل‌پلی با اجماع رأی مثبت داده شد. در واقع، در سومین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی به ریاست مسعود پزشکیان؛ رئیس دولت دولت چهاردهم، موضوع اولین مصوبه در زمینه «بازنگری در سیاست‌های مسدودسازی» به تصویب اعضای این شورا رسیده است. بر این اساس، دولت چهاردهم بعد از گذشت نزدیک به پنج ماه از آغاز به کار خود، نخستین گام در جهت رفع محدودیت و فیلترینگ را با اجماع سران قوا و اعضای شورای‌عالی فضای مجازی ‌بردارد. در این گزارش آمده است: «پس از بحث و بررسی، اعضا ضمن تأکید بر اهمیت حکمرانی قانونمند در فضای مجازی به رفع محدودیت‌های دسترسی به برخی سکوهای پرکاربرد خارجی شامل واتساپ و گوگل‌پلی، با اجماع رأی مثبت دادند.» همچنین از تأکید اعضا بر حمایت از سکوهای داخلی خبر داده است.

مسیر رفع فیلترینگ ادامه دارد

همچنین ستار هاشمی؛ وزیر ارتباطات، همزمان در شبکه اجتماعی ایکس از مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی در جهت رفع محدودیت‌‌ها خبر داده است: «امروز گام اول رفع محدودیت از اینترنت را با همدلی و وفاق برداشتیم. از پیگیری رئیس‌جمهور و همراهی رسانه‌ها و فعالان ممنونم و بیش از پیش به این همراهی و همدلی نیازمندیم. این مسیر ادامه دارد…».

آمادگی زیرساختی برای رفع فیلترینگ

بهزاد اکبری؛ مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، در شبکه اجتماعی ایکس درباره مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی، نوشته است: «آغاز مسیر رفع محدودیت‌های اینترنت با تصویب رفع فیلترینگ واتس‌اپ و گوگل‌پلی، گامی مهم در جهت بهبود دسترسی مردم ایران به اینترنت است. از تلاش‌های ریاست محترم جمهوری و دکتر هاشمی قدردانی می‌کنیم و امیدواریم این حرکت، سرآغازی برای دسترسی پایدار ملت بزرگ ایران به سایر پلتفرم‌‌ها باشد.» همچنین مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در شب گذشته در شبکه اجتماعی ایکس تأکید کرده بود که زیرساخت‌های کشور آمادگی رفع محدودیت اینترنت را دارند.

ظریف: در کشور یک نفر تصمیم نمی‌گیرد

محمدجواد ظریف؛ معاون راهبردی رئیس‌جمهور، در بازدید از نمایشگاه تلکام درباره رفع فیلترینگ عنوان کرده است: «رئیس‌جمهور پزشکیان به رفع فیلترینگ اعتقاد دارد و فیلترینگ را در شأن مردم و کشور نمی‌داند، همچنین تمام کارشناسان معتقد هستند که این موضوع برای امنیت کشور مفید نیست.» ظریف؛ تأکید کرده است: «البته این‌طور نیست که در کشور یک نفر بتواند تصمیم بگیرد؛ از بالا‌ترین سطح تا پایین‌‌ترین سطح همه نیاز دارند اجماع ایجاد کنند یا لااقل حدی از همفکری و هم‌گرایشی ایجاد کنند و دکتر پزشکیان نیز که شعار وفاق ملی را داده است در همین راستا تلاش می‌کند.»

گمانه‌زنی ۴ مرحله‌ای رفع فیلترینگ

همچنین خبرگزاری مهر، در گزارشی به طرح چهار مرحله‌ای رفع فیلترینگ به امکان‌های بازگشایی واتس‌اپ تا شرط دسترسی به یوتیوب و تلگرام پرداخته است. در این گزارش بازگشایی گوگل‌پلی و واتس‌اپ در دستور کار شورا، برنامه‌ای برای ارائه یوتیوب از طریق درگاه‌های حکمرانی پذیر در مرحله دوم، ممنوعیت استفاده رسمی دستگاه‌ها از سکوهای خارجی، بازگشایی تلگرام بعد از مذاکره در مرحله سوم (ارائه تلگرام از طریق سکوهای داخلی در صورت عدم توافق) و در مرحله چهارم نیز بازگشایی سایر سکو‌ها بعد از مذاکره و پذیرش شروط کارگروه به‌عنوان چهار مرحله رفع فیلترینگ مطرح شده است.

بررسی ۴ برنامه برای تسهیل در دسترسی به سکوهای خارجی در شورای‌عالی فضای مجازی

مرحله اول شامل پنج اقدام است که اقدام نخست اختصاص زیرساخت به سکوهای محتوایی منتخب داخلی برای مدت سه ماه، دوم تصویب بسته حمایتی تبلیغات رسانه‌ای برای پیام‌رسان‌های داخلی منتخب (به میزان ۵۰۰ میلیارد ریال)، سوم ابلاغ سند سیاست‌‌ها و الزامات تعرفه‌گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد محتوا و مقدمات اجرایی‌سازی آن را شامل می‌شود.

برنامه‌ای برای ارائه یوتیوب از طریق درگاه‌های حکمرانی‌پذیر در مرحله دوم

مرحله دوم از این برنامه، ۱۱ اقدام را شامل می‌شود که موضوعاتی چون ارائه یوتیوب از طریق درگاه‌های حکمرانی پذیر، تصویب لایحه مقابله با اخبار جعلی در هیئت دولت و اقدام به بررسی دو فوریت آن در مجلس، اجرایی‌سازی سند سیاست‌‌ها و الزامات تعرفه‌گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد و محتوا، ایجاد زیست‌بوم پایدار تولید محتوای مردمی در سکوهای داخلی، تسهیل و ترغیب سرمایه‌گذاری برای ایجاد و تقویت سکوهای متنوع محتوایی و خدماتی توسط نهادهای حاکمیتی، بخش‌خصوصی را در برمی گیرد.

ممنوعیت استفاده رسمی دستگاه‌ها از سکوهای خارجی

همچنین ارائه خدمات نسخه نویسی الکترونیکی و پیامک تراکنش بانکی و بازوی ارتباطی دستگاه‌ها با ارباب‌رجوع به صورت انحصاری در پیام‌رسان‌های داخلی منتخب و تصویب ممنوعیت استفاده رسمی دستگاه‌ها از سکوهای خارجی و الزام به حضور در سکوی داخلی، بازبینی و متناسب‌سازی برخورد با مصادیق محتوای مجرمانه در سکوهای داخلی و خارجی، اختصاص زیرساخت پردازشی و ذخیره‌سازی پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتخب داخلی به میزان مورد نیاز برای یک سال آینده، مشارکت و مذاکره با سکوهای خارجی با تأکید بر سکوهای جدید و اصلاح تعرفه در جهت کاهش مصرف سکوهای خارجی و پالایش شکن‌‌ها در کنار کاهش درآمد کارور از ترافیک خارجی نسبت به ترافیک داخلی از دیگر موضوعاتی است که در مرحله دوم برنامه اقدام تعریف شده است. در مرحله سوم نیز ۹ برنامه اقدام پیش‌بینی شده است که موضوعاتی چون افزایش کیفیت دسترسی با مزیت بخشی فنی به سکوهای محتوایی داخلی، ارائه خدمات الکترونیکی مرتبط با یارانه، کارت سوخت، پلیس و قوه‌قضاییه به صورت انحصاری در سکوهای داخلی منتخب، اعمال بخش دوم از سیاست‌های تعرفه‌ای با هدف‌گذاری مشترکان پرمصرف، ارائه سرویس‌های جدید تحریم شکن و تدوین و پیاده‌سازی طرح امنیت خانواده در فضای مجازی را شامل می‌شود.

بازگشایی تلگرام بعد از مذاکره در مرحله سوم

برنامه‌های دیگر در مرحله سوم عبارت است از تدوین و پیگیری تصویب قانون مسئولیت سکوها، افزایش کیفیت شبکه (شناسا نمودن ترافیک و ip، توسعه ظرفیتی و عملکردی سامانه‌های پالایش)، بازگشایی تلگرام بعد از مذاکره مشروط به پذیرش شرایط مصوب کارگروه ماده۴ و ارائه تلگرام از طریق سکوهای داخلی در صورت عدم توافق (مطابق مصوبه جلسه در شورای‌عالی فضای مجازی).

شدت عمل قضایی در برخورد با تخلفات در سکوهای خارجی غیرمجاز

تقویت دانش فنی و مقابله مؤثر با ابزارهای پالایش‌شکن و تشدید برخورد با پالایش‌شکن‌های غیرمجاز، تدوین و پیگیری تصویب قانون مالکیت فکری، تدوین لایحه جرم‌انگاری عرضه و فروش ابزارهای حاکمیت گریز و اقدام به بررسی دو فوریت آن در مجلس، جلوگیری از فرار مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت اقتصادی و محتوایی در سکوهای خارجی، ساماندهی اینترنت اقشار و ارائه پالایش شکن قانونی، شدت عمل قضایی در برخورد با تخلفات کاربران در سکوهای خارجی غیرمجاز برنامه‌هایی است که در مرحله چهارم در نظر گرفته شده است. در مرحله چهارم نیز بازگشایی سایر سکو‌ها بعد از مذاکره و پذیرش شروط کارگروه مذکور ماده۴ به‌عنوان یکی دیگر از برنامه‌ها پیش‌بینی شده است.