تغییر ساختار سازمانی کارفرما و پیمانکار، برگ برنده «ستاره خلیج‌فارس»

  ١,٦ میلیارد یورو در پالایشگاه گازی سرمایه‌گذاری شد   طی سال‌های ٩٢، ٩٣ و ٩٤ به ترتیب بیش از ٥٩٦، ٦٦٥ و ٣٥٣ میلیون یورو سرمایه‌گذاری در پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس انجام شده است. پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس بزرگ‌ترین و نخستین پالایشگاه میعانات گازی کشور است که روی اقتصاد کشور تأثیرگذار خواهد […]

 

١,٦ میلیارد یورو در پالایشگاه گازی سرمایه‌گذاری شد

 

طی سال‌های ٩٢، ٩٣ و ٩٤ به ترتیب بیش از ٥٩٦، ٦٦٥ و ٣٥٣ میلیون یورو سرمایه‌گذاری در پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس انجام شده است.

پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس بزرگ‌ترین و نخستین پالایشگاه میعانات گازی کشور است که روی اقتصاد کشور تأثیرگذار خواهد بود و افزون بر خودکفایی در تولید فرآورده‌های نفتی، ایران را برای نخستین بار از وارد کننده به صادر کننده فرآورده‌های نفتی بدل می‌کند، بهره‌برداری از این پالایشگاه مهم و راهبردی تبلور سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مورد تأکید مقام معظم رهبری همسو با جلوگیری از خام فروشی و تبدیل میعانات گازی به فرآورده‌های با ارزش تر است که از اولویت‌های وزارت نفت و دولت تدبیر و امید به شمار می‌آید.

به گزارش شانا، پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، با ظرفیت پالایش روزانه ٣٦٠ هزار بشکه میعانات گازی با هدف رفع تنگناهای تولید میعانات گازی در فازهای پارس جنوبی، همچنین رفع نیاز‌ها و مصارف داخلی در ۳ فاز ١٢٠ هزار بشکه‌ای با ظرفیت تولید ٣٦ میلیون لیتر بنزین در روز در حال احداث است.

با توجه به این که مجموع تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور، حدود ٦٥ میلیون لیتر در روز است، پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به تنهایی قادر است معادل ٦٠ درصد تولید همه پالایشگاه‌های کشور، بنزین تولید کند.

تا پیش از راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و در شرایط تحریم، صادرات میعانات گازی استحصال شده در پالایشگاه‌های پارس جنوبی با محدودیت‌های زیادی روبرو بوده است، از این رو احداث پالایشگاه نفت ستاره خلیج‌فارس با توجه به ضرورت به‌کار‌گیری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و پرهیز از خام فروشی و به منظور ایجاد ارزش افزوده بالاتر و افزایش درآمد تولید ناخالص سرانه ملی صورت خواهد گرفت.

تحقق اقتصاد مقاومتی مورد تأکید مقام معظم رهبری در یکی دیگر از بخش‌های صنعت نفت، خودکفایی کشور در تأمین بنزین با کیفیت برای نخستین بار، تبدیل محوری اسلامی ایران از وارد کننده به صادر کننده بنزین، افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی به خارج از کشور و جلوگیری از صادرات مواد خام و تبدیل آن به فرآورده‌های با ارزش تر از آثار بهره‌برداری پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است.

همچنین پالایش روزانه ٣٦٠ هزار بشکه میعانات گازی دریافتی از میدان گازی مشترک پارس جنوبی، ایجاد قطب بزرگ پالایشی کشور در منطقه بندرعباس واقع در دهانه خلیج‌فارس، ایجاد زمینه مناسب برای استفاده از فرآورده‌های پالایشگاه در صنایع پایین دستی، اشتغال‌زایی مستقیم حدود ١٠ هزار نفر و غیرمستقیم بیش از ١٠ هزار نفر حین اجرای پروژه، اشتغال‌زایی مستقیم حدود هزار نفر و غیرمستقیم حدود ۸ هزار نفر پس از بهره‌برداری و ارزش روزانه محصولات پالایشگاه حدود ١٢ میلیون یورو از دیگر آثار بهره‌برداری پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است.

مطابق با برآوردهای صورت گرفته ٦٠ درصد از میعانات گازی ورودی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به بنزین و ٢٤,٥ درصد از آن به گازوییل بدل می‌شود.

پس از انجام مطالعات تفصیلی و مشخص شدن هزینه خرید تجهیزات، سرمایه‌گذاری اولیه طرح (شامل پالایشگاه، خط لوله خوراک و پروژه آبگیر) در ابتدا ٢,٦ میلیارد یورو برآورد شد، اما با طولانی شدن زمان طرح و پس از طی فراز و نشیب قریب ١٠ سال و افزایش هزینه‌ها، برآورد بودجه کل طرح به مبلغ ۳٫۸ میلیارد یورو افزایش یافت که از مبلغ فوق تاکنون بالغ بر ٣ میلیارد و ٣٨ میلیون یورو هزینه شده است.

طی سال‌های ٩٢، ٩٣، و ٩٤ به ترتیب بیش از ٥٩٦، ٦٦٥ و ٣٥٣ میلیون یورو هزینه در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس انجام شده است، براساس شواهد موجود از کل سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این پالایشگاه ٢٩ درصد آن از سوی سهامداران و باقی‌مانده از طریق تسهیلات ارزی تأمین شده است.

بهره‌برداری از خط لوله خوراک پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس

برای انتقال میعانات گازی از منطقه پارس جنوبی به بندرعباس، خط لوله‌ای به طول حدود ٤٠٠ کیلومتر در نظر گرفته شد که قرارداد آن با شرکت‌های جهادی به نام مشارکت جهاد نصر در اردیبهشت ماه سال ٨٧ امضا شد، این خط لوله از ایستگاه تقویت فشار در منطقه پارس جنوبی آغاز و پس از عبور از اراضی به‌طور عمده کوهستانی ۳ استان بوشهر، فارس و هرمزگان و با حجم خاکبرداری و سنگبرداری بالغ بر ١٣ میلیون مترمکعب به پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در بندرعباس متصل شده است.

 خط لوله یادشده با ٣٦ اینچ قطر، یکی از بزرگ‌ترین خطوط لوله نصب شده برای انتقال خوراک و فرآروده‌های نفتی در کشور است که عملیات اجرایی آن در اواخر سال ٩٢ به پایان رسیده و هم اکنون در حال بهره‌برداری است.

دومین پروژه آبگیر کشور در پالایشگاه ستاره

به منظور تأمین آب مورد نیاز پالایشگاه و با توجه به نزدیکی محل احداث پالایشگاه به دریا، پروژه آبگیر با ظرفیت ٢٠٠ هزار متر مکعب در ساعت به فاصله ٦ کیلومتری جنوب پالایشگاه در سواحل نیلگون خلیج‌فارس احداث شده است. قرارداد این پروژه در مهر ماه سال ١٣٨٧ با شرکت صدرا امضا شد. این پروژه که از لحاظ ظرفیت، دومین پروژه آبگیر کشور است، شامل دو بخش خشکی و دریاست، ابتدا آب دریا به وسیله ۴ خط لوله قطور (هر یک به قطر ۷٫۲ متر) از فاصله هزار و ٥٠٠ متری و عمق ١٦ متری دریا، به ساحل منتقل شده و سپس از آنجا توسط ٨ پمپ به ظرفیت هر یک ١٢ هزار و ٦٠٠ متر مکعب در ساعت و از طریق دو خط لوله به قطر ۲٫۲متر به پالایشگاه منتقل می‌شود و سرانجام با رعایت همه قوانین و ضوابط زیست‌محیطی از طریق کانال احداث شده به دریا بازگردانده می‌شود.

تاریخچه روند اجرایی پروژه ستاره خلیج‌فارس

فعالیت‌های عملیاتی طرح احداث پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس پس از انجام مطالعات امکان‌سنجی و طراحی پایه از بهمن ماه سال ١٣٨٥ با ثبت و تأسیس شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس و با ترکیب سهامداران به‌صورت ٤٠ درصد شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، ٥٠,٠١ درصد شرکت پتروگاس (اندونزی)، ۹٫۰۹ درصد صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت آغاز شد.

در ابتدا شرکت‌های تهران جنوب و بینا به همراه دو شریک خارجی اسنم پروجتی و گلدن گروپ عملیات طراحی را ادامه دادند، اما به دلایل متعدد از جمله درخواست اعتبار تأیید شده (Confirmed L/C) و نبود امکان اجرای آن در شرایط وقت، پس از تکمیل مطالعات FEED دو شرکت خارجی از کنسرسیوم خارج می‌شوند، از این رو کار در عمل از خرداد ماه سال ٨٧ توسط دو شرکت ایرانی تهران جنوب و بینا ادامه می‌یابد و به موازات عملیات، تسطیح و آماده‌سازی زمین آغاز شد.

پروژه ستاره خلیج‌فارس اواسط سال ١٣٨٨ تا اواسط سال ١٣٨٩ مواجهه با رکود شدید مالی شد و بسیاری ازفعالیت‌ها اجرایی یا متوقف شده و یا با کندی اجرا می‌شد.

ورود قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به ستاره خلیج‌فارس

در اواخر بهمن ماه سال ١٣٨٩ شرکت فرادست انرژی فلات از شرکت‌های زیر مجموعه قرار گاه خاتم‌الانبیا (ص) به عنوان عضو جدید با نقش راهبری به کنسرسیوم اضافه شد. شرکت فلات که در عمل به عنوان شرکت اصلی گروه بود پس از سازماندهی و تقسیم‌بندی کل پالایشگاه به چند ناحیه و واگذاری آن‌ها به شرکت‌های زیر مجموعه و با تأمین نسبی منابع مالی، عملیات اجرایی را ادامه داد.

تغییر دوباره در ترکیب سهامداران پالایشگاه ستاره

در تیر ماه سال ١٣٩٠ دوباره ترکیب سهامداران تغییر می‌کند به‌طوری که سهام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به ٤٨ درصد، شرکت پترو گاس (اندونزی) به ٢,١٦ درصد، صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت به ۱۱٫۰۸ درصد و شرکت نفت و گاز تأمین به ۳۸٫۷۷درصد رسید.

با پایان عملیات نصب پایپرک‌ها و لوله‌گذاری‌های زیر زمینی و آغاز نصب سازه‌های فلزی، در طول سال‌های ٩٠ و ٩١ عملیات نصب و لوله‌های روزمینی و تجهیزات پالایشگاهی با کندی در حال انجام بود. تغییرات پیاپی مدیریتی، نبود سازماندهی مناسب کارفرما و پیمانکار، کمبود منابع مالی، مضافاً مشکلات تحریم‌ها و…. پیشرفت کار را با کندی مواجه کرده بود، به‌طوری که تصوری از زمان بهره‌برداری دور از ذهن بود.

اجرای بیش از ١٥,٢ میلیون خاکبرداری، ٦١٠ هزار متر مکعب بتن ریزی، ٥١ هزار تن ساخت و نصب اسکلت فلزی، ٧١ هزار تن تجهیزات ثابت و ٦ هزار تن تجهیزات دوار از جمله کارهای صورت گرفته در پالایشگاه است.

مهم‌ترین فعالیت‌های دولت یازدهم برای تسریع در روند ساخت ستاره

از مرداد ماه سال ١٣٩٢ و با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید اقدامات زیر بنایی همچون تغییر ترکیب سهامداران شرکت برای اخذ تسهیلات بانکی (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از ٤٨درصد به ١٧,٩ درصد، صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت از ۱۱٫۸درصد ۳۳٫۱ درصد و شرکت نفت و گاز تأمین از ۳۸٫۷درصد به ٤٩ درصد)، به‌کار‌گیری شرکت‌های معتبر جهت نظارت بر کیفیت و راه‌اندازی، بازنگری، تغییر و تقویت مدیریت و ساختار سازمانی کارفرما و پیمانکار و تغییر رویکرد انجام کار‌ها با هدف راه‌اندازی واحد‌ها از جمله اقدام‌های صورت گرفته در دوران دولت یازدهم است.

اما یکی از فعالیت‌های مهم در دولت یازدهم را می‌توان بازدید معاون اول ریاست جمهوری، وزیر نفت و دیگر مقام‌ها در بهمن ماه پارسال دانست، از جمله مهم‌ترین دستاوردهای این بازدید که گشایشهای جدیدی را به همراه داشت تسریع در تأمین منابع مالی ارزی از صندوق توسعه ملی به میزان ٦٥٠ میلیون یورو (در دست اقدام) بوده است.

فعالیت‌های اجرایی انجام شده در دولت یازدهم

با انجام اقدامات فوق، پروژه در مسیر رویکرد راه‌اندازی و استفاده از ظرفیت‌های بلا استفاده طی سال‌های قبل قرار گرفت به‌طوری که در مدت کوتاهی اقدام‌های مهمی برای راه‌اندازی پروژه‌های خط لوله خوراک و آبگیر دریا صورت پذیرفت، دیگر فعالیت‌ها نیز با سرعت مناسبی انجام می‌شد.

اجرای خاکبرداری به میزان یک میلیون ٣٣٠ هزار مترمکعب معادل ٩ درصد از کل احجام پالایشگاه، اجرای بتن ریزی به میزان ٤٥ هزار متر مکعب معادل ١٠ درصد از کل احجام پالایشگاه، نصب ٣٣ هزار تن اسکلت فلزی معادل ٦٥ درصد از کل احجام پالایشگاه، انجام جوشکاری به میزان دو میلیون و ٢٠٠ هزار اینچ قطر در بخش لوله کشی روزمینی و زیر زمینی معادل ٦١ درصد از کل احجام پالایشگاه و نصب ٣٤ هزار تن تجهیزات ثابت و دوار معادل ٤٨ درصد از کل احجام پالایشگاه از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در دولت یازدهم بوده است.

آغاز و اجرای کابل کشی الکتریکال و ابزار دقیق ٦ هزار و ٢٠٠ کیلومتر معادل ٥٨ درصد از کل احجام پالایشگاه، نصب برج اصلی واحد تقطیر به وزن ٤٢٥ تن، نصب بزرگ‌ترین برج پالایشگاه به وزن ٧٠٠ تن، تکمیل خطوط آب آتشنشانی، برقراری برق شبکه ٢٠ کیلوولت در ۳ مرکز فرعی برق، برق دار کردن پست‌های برق (٩ پست برق)، تکمیل فعالیت‌های نصب واحد تولید بخار A و B، تکمیل و راه‌اندازی و واحد آب شیرین کن، تکمیل فعالیت‌های نصب واحد‌های ٦ و ٧ تولید برق، تکمیل فعالیت‌های نصب واحد نیتروژن، تکمیل فعالیت‌های نصب و راه‌اندازی واحد هوا، پایان نصب فلر A,B و راه‌اندازی فلر B، اجرای شبکه روشنایی در نقاط مختلف سایت و تکمیل واحدهای تفطیر، آمین، هوا، بخار، نیتروژن – گاز مایع – فلر و آب و تحویل به تیم بهره‌بردار از دیگر فعالیت‌های صورت گرفته در دولت یازدهم بوده است.

زمان‌بندی راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس

براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته راه‌اندازی مرحله اولیه برای فروردین ماه سال ٩٥، راه‌اندازی فاز نخست برای تولید ١٢ میلیون لیتر تا اواخر اردیبهشت ماه ٩٥، راه‌اندازی فاز دوم برای رسیدن به تولید ٢٤ میلیون لیتر تا شهریور ماه سال ٩٥ و راه‌اندازی فاز سوم برای رسیدن به ٣٦ میلیون لیتر بنزین در دیماه سال ٩٥ مقرر شده است.

 

تأمین سرمایه بزرگ‌ترین پروژه پالایشگاهی کشور از محل منابع داخلی برای نخستین بار، ساخت، توسعه و بهره‌برداری از و پروژه در شرایط تحریم، ساخت بزرگ‌ترین پالایشگاه کشور به دست متخصصان و پیمانکاران داخلی، احداث نخستین پالایشگاه میعانات گازی کشور، ایجاد ارزش افزوده بالاتر نسبت به پالایشگاه‌های نفت خام، تولید بیش از ٧٥ درصد بنزین و گازوییل از خوراک میعانات گازی، استفاده ٧٠ درصدی از توان مهندسان داخلی، تحقق سهم ٦٢ درصدی در تأمین کالا و تجهیزات توسط سازندگان داخلی، به‌کارگیری صددرصدی از توان متخصصان و پیمانکاران داخلی در حوزه اجرا و راه‌اندازی دستیابی به سهم ٧٥ درصدی در بومی‌سازی احداث پالایشگاه‌ها امتیازهای اجرای طرح ستاره خلیج‌فارس برای کشور بوده است.