بنگاه‌داری بانک‌ها عامل افزایش ۱۵ درصدی قیمت مسکن

محمد قره‌داغلی – وجود تورم بالا در اقتصاد ایران، یکی از دلایل اصلی ورود بانک‌ها به حوزه‌های سوداگری بخش مسکن می‌باشد. در واقع بانک‌ها به‌عنوان یکی از زنجیره‌های اثرگذار بخش مسکن به‌جای اینکه به‌عنوان تأمین‌کننده تسهیلات در ساخت‌وساز مسکن عمل کنند، به بنگاه‌داری و خرید املاک مشغول بوده و نقش مثبتی در تعادل بخشیدن به […]

محمد قره‌داغلی – وجود تورم بالا در اقتصاد ایران، یکی از دلایل اصلی ورود بانک‌ها به حوزه‌های سوداگری بخش مسکن می‌باشد. در واقع بانک‌ها به‌عنوان یکی از زنجیره‌های اثرگذار بخش مسکن به‌جای اینکه به‌عنوان تأمین‌کننده تسهیلات در ساخت‌وساز مسکن عمل کنند، به بنگاه‌داری و خرید املاک مشغول بوده و نقش مثبتی در تعادل بخشیدن به این بازار ندارند و دلیلی برای گران شدن آن می‌باشند. این درحالی است که براساس بخشنامه سال ۱۴۰۰ بانک‌مرکزی، بانک‌ها و مؤسسات غیربانکی از هرگونه سرمایه‌گذاری در زمینه املاک و مستغلات منع شده‌اند. در این باره علیرضا محمدی؛ کارشناس بخش مسکن، با بیان اینکه بزرگ‌‌ترین مافیایی که در بخش مسکن ایران فعالیت می‌کند، بانک‌ها هستند، گفت: از آنجایی که افزایش تعداد املاک تحت اختیار یک سازمان به‌عنوان موفقیت و بالا رفتن تراز مالی آن سازمان تلقی می‌شود، هیچ‌کدام از مدیرانی که در تمام بخش‌های دولتی و به ویژه بانک‌ها بر سر کار هستند، علاقه‌ای به از دست دادن املاک تحت مالکیت سازمان متبوع خود ندارد. وی با اشاره به اینکه هنگامی که بخش بزرگی از یک بازار در دستان مافیا باشد، قیمت‌ها در آن بازار توسط او تعیین می‌شوند؛ افزود: بانک‌ها و برخی سازمان‌های دیگر اجازه نمی‌دهند تا املاک موجود در بازار با قیمت‌های پایین فروخته شوند. قیمت پایه در مزایده‌هایی که برگزار می‌شود نیز به قدری بالاست که خرید املاک، مقرون به‌صرفه نباشد. در این باره، سید منصور غیبی؛ کارشناس بازار مسکن، با بیان اینکه خرید و فروش ملک توسط بانک‌ها موجب گران شدن مسکن در بازار مصرفی شد، گفت: بانک‌ها به این موضوع پی بردند که می‌توانند از طریق انباشت فیزیکی و اموال غیرمنقول مانند ملک و آپارتمان دارایی‌های خود افزایش دهند، به عبارت دیگر بانک‌ها با افزایش این دارایی‌‌ها می‌توانند، اعتبار جذب کنند. در نتیجه خرید، فروش و انباشت دارایی بانک‌ها به‌ویژه از دولت نهم و دهم با افزایش بانک‌ها تحت عنوان بانک‌های قرض‌الحسنه به دنبال جذب و افزایش اعتبار خود بودند. وی افزود: بانک‌ها برای افزایش اعتبار خود شروع به خرید ملک به‌عنوان پشتوانه و دارایی بانک کردند که به یکباره تقاضا در بازار مسکن افزایش یافت و موجب گرانی مسکن شد. البته در پی این افزایش قیمت در بازار مسکن، ملک به‌عنوان یک کالای تجاری-‌سرمایه‌ای شناخته شد و از معنای اصلی خود کالای مصرفی بود، فاصله گرفت. این کارشناس بازار مسکن، با بیان اینکه فعالیت بانک‌ها در حوزه مسکن موجب افزایش قیمت ۱۰ تا ۱۵ درصد ملک در بازار مسکن شد، گفت: دارایی بانک‌ها باید به جامعه مصرفی و تولید مسکن اختصاص یابد تا میزان عرضه و تقاضا در بازار مسکن به تعادل برسد، تعادل میان عرضه و تقاضای مسکن یکی از معیارهای کاهش قیمت ملک در بازار خواهد بود. غیبی؛ در پایان تأکید کرد: دولت باید هرچه سریع‌تر برنامه‌های مسکنی خود را تدوین کند، تا بتواند قدرت کنترل کردن بازار مسکن را در دست بگیرد. طی یک دهه اخیر بانک‌ها به سپرده مشتریان خود تا متوسط ۳۰ درصد سود بانکی دادند و با سپرده‌ها حجم زیادی ملک و املاک خریداری کردند، این روند نقطه عطفی برای گرانی مسکن بود، به عبارت دیگر سیاست گران شدن ملک در پی خرید مسکن توسط بانک‌ها در کشور شکل گرفت.