فرسودگی ناوگان دریایی لنگر توسعه تجارت دریایی

محمد قره‌داغلی – ناوگان دریایی به‌عنوان یکی از مهم‌‌ترین ابزارهای تجارت بین‌المللی و حمل‌ونقل کالا، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی هر کشوری ایفا می‌کند. ناوگان دریایی کشورمان ایران، با میانگین سنی ۱۸ تا ۲۲ سال یکی از قدیمی‌‌ترین ناوگان‌های منطقه محسوب می‌شود. این در حالی است که استانداردهای جهانی، عمر مفید کشتی‌ها کمتر از ۱۵ […]

محمد قره‌داغلی – ناوگان دریایی به‌عنوان یکی از مهم‌‌ترین ابزارهای تجارت بین‌المللی و حمل‌ونقل کالا، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی هر کشوری ایفا می‌کند. ناوگان دریایی کشورمان ایران، با میانگین سنی ۱۸ تا ۲۲ سال یکی از قدیمی‌‌ترین ناوگان‌های منطقه محسوب می‌شود. این در حالی است که استانداردهای جهانی، عمر مفید کشتی‌ها کمتر از ۱۵ سال تعریف می‌شود. سوءمدیریت، تحریم‌های بین‌المللی، عدم دسترسی به فناوری‌های روز و کمبود سرمایه‌گذاری در صنعت کشتیرانی از دلایل اصلی فرسودگی ناوگان دریایی به‌شمار می‌روند که نه‌تنها مانعی برای توسعه اقتصادی است، بلکه کاهش درآمدهای ارزی و افت صادرات و واردات کالا و افزایش وابستگی به کشورهای خارجی در تأمین خدمات حمل‌ونقل می‌شود. به همین جهت نوسازی ناوگان دریایی نه‌تنها منجر به افزایش توان رقابتی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی خواهد شد، بلکه مسیر توسعه پایدار را برای ایران در تجارت جهانی هموار می‌کند. البته این فرآیند نیازمند همکاری همه‌جانبه بخش دولتی و بخش‌خصوصی و و همچنین اجرای سیاست‌های استراتژیک در سطوح مختلف است. به گزارش مناقصه‌مزایده، سلمان ذاکر؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، با اشاره به فرسودگی ناوگان دریایی کشور، گفت: این وضعیت می‌تواند محدودیت‌های جدی در تردد کشتی‌ها در آب‌های بین‌المللی و ممنوعیت پهلوگیری در بنادر دنیا را به دنبال داشته باشد. وی کمبود کشتی را یکی از چالش‌های بزرگ صننعت کشتیرانی دانست که تأثیر مستقیم بر افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل دارد، افزود: زمانی که کشتی‌ها کافی باشند، هزینه حمل‌ونقل کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه صادرات افزایش می‌یابد.  وی نوسازی ناوگان دریایی را نیازمند بودجه ویژه دانست و تصریح کرد که این کار باید با مشارکت بخش‌خصوصی و شرکت‌های تعاونی انجام شود. «فرسودگی ناوگان فقط با اتکا به بودجه‌های دولتی برطرف نمی‌شود و باید سرمایه‌گذاری‌های بیشتری صورت گیرد.» در ادامه، ذاکر؛ به ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریامحور توسط مقام‌معظم‌رهبری در سال گذشته اشاره کرد و گفت: این سیاست‌ها بسیار تحولگرا هستند. برای مثال، جایگزینی معادن با نفت و توجه ویژه به اقتصاد دریامحور از موارد برجسته این سیاست هاست. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، با تأکید بر اهمیت صادرات دریا‌محور، اظهار داشت: اکثر صادرات ما از طریق دریا انجام می‌شود. با استفاده از ظرفیت‌های دریایی می‌توانیم نه‌تنها صادرات را افزایش دهیم، بلکه در حوزه اشتغال و تولید نیز اقدامات مؤثری انجام دهیم. اما متأسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم مطابق با برنامه توسعه هفتم، این سیاست‌ها را به درستی اجرا کنیم.وی خواستار اقدامات جدی‌تر دولت برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های دریایی و دریاچه‌ای شد و اظهار داشت: دولت باید در آینده نزدیک برنامه‌های عملیاتی مناسبی برای استفاده از این ظرفیت‌ها ارائه دهد. محمدرضا رضایی‌کوچی؛ رئیس کمیسیون عمران مجلس، با اشاره به تهدیدات افزایش عمر ناوگان دریایی کشور، اظهار داشت: افزایش سن ناوگان دریایی یک تهدید جدی است، زیرا بنادر پیشرفته جهان اجازه پهلوگیری به کشتی‌های فرسوده را نمی‌دهند. این مسئله می‌تواند دسترسی ایران به بازارهای جهانی را محدود و هزینه‌های حمل‌ونقل را افزایش دهد. وی تأکید کرد که فرسودگی ناوگان دریایی علاوه بر کاهش رقابت‌پذیری، مانعی برای نوسازی زیرساخت‌های تجاری کشور محسوب می‌شود. رضایی‌کوچی؛ با اشاره به اهمیت حمایت از تولید داخل و استفاده از ظرفیت‌های خارجی، افزود: در زمینه کالاهای استراتژیک مانند کشتی‌های اقیانوس‌پیما، سیاست‌گذاری‌‌ها باید منعطف باشد. هرچند شرکت‌های داخلی توان تولید دارند، اما این توان به‌تنهایی پاسخگوی نیاز انباشته کشور نیست. وی ادامه داد: نباید انحصار در تولید داخلی باعث کاهش کیفیت یا افزایش هزینه‌ها شود. ترکیب حمایت از تولید داخل و واردات می‌تواند رقابتی سالم ایجاد کند که در نهایت به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.