چرا مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی برای رفع فیلترینگ به صورت عمومی منتشر نمی‌شود؟

رفع فیلتر گوگل‌پلی و واتس‌اپ در چهارم دی‌ماه ۱۴۰۳ در حالی اتفاق افتاد، که هیچ مصوبه و بند دیگری از شرایط رفع فیلتر سایر پلتفرم‌‌ها در آن به صورت علنی منتشر نشده و سکوت شورای‌عالی فضای مجازی به محرمانه بودن این سند دامن زده است. به گزارش پیوست، اصطلاح «گشتم نبود، نگرد، نیست» شاید بهترین […]

رفع فیلتر گوگل‌پلی و واتس‌اپ در چهارم دی‌ماه ۱۴۰۳ در حالی اتفاق افتاد، که هیچ مصوبه و بند دیگری از شرایط رفع فیلتر سایر پلتفرم‌‌ها در آن به صورت علنی منتشر نشده و سکوت شورای‌عالی فضای مجازی به محرمانه بودن این سند دامن زده است. به گزارش پیوست، اصطلاح «گشتم نبود، نگرد، نیست» شاید بهترین عنوان برای سندی باشد که بدون خبر از چگونگی ابلاغ و تصویب آن، در مورد بندهای آن صحبت می‌شود. چهارم دی ماه امسال بود که خبرگزاری مهر در خبری از جلسه شورای‌عالی فضای مجازی در مورد ساماندهی اینترنت اقشار و ارائه پالایش‌شکن قانونی صحبت کرد. پس از آن دبیر شورای‌عالی فضای مجازی محمد امین آقامیری؛ هم در برنامه تلویزیونی صف اول اعلام کرد: «اگر پلتفرم‌‌ها در چارچوبی که شورا مشخص کرده جا بگیرند رفع فیلتر می‌شوند.» شروط نامعلومی که نه از جزئیات آن صحبت شد و نه زمان آن. اما حالا در شرایطی که رئیس‌جمهور خبر از رفع فیلتر تدریجی سایر پلتفرم‌‌ها می‌دهد و وزیر ارتباطات، فناوری و اطلاعات، ستار هاشمی نیز، رفع تدریجی فیلترینگ از پلتفرم‌‌ها را از مهم‌‌ترین وظایف خود برمی‌شمرد، هنوز هیچ مستندی راجع به این سند وجود ندارد. برخی از صاحب‌نظران در این باره می‌گویند به خاطر رویکرد نامشخص شورای‌عالی فضای مجازی نمی‌توان نظر قابل استنادی درباره آن داد و به استناد خبر خبرگزاری مهر این طرح ادامه همان طرح صیانت است و تنها بازی با کلمات صورت گرفته است.

شفافیت اولین پیش‌نیاز است

مجید خاکپورمقدم؛ رئیس انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی در این باره، می‌گوید: «در حال‌حاضر ما دقیقاً نمی‌دانیم مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی چیست و فقط به یک دستور جلسه شورای‌عالی فضای مجازی که توسط خبرگزاری مهر منتشر شده است دسترسی داریم. در شرایطی که به‌طور دقیق نمی‌دانیم مصوبات جلسه مذکور چه بوده است. اولین مطالبه ما این است که اگر مصوباتی در رابطه با تغییر در شرایط فیلترینگ وجود دارد، این مصوبات منتشر شوند. شفافیت اولین پیش‌نیاز برای بهبود شرایط است.» او ادامه می‌دهد: «پس از شفاف‌سازی که پیش‌نیاز اصلی اقدامات و گام‌های بعدی است، انتقاد ما به رویکرد گام‌به‌گام در رابطه با رفع فیلترینگ است. متأسفانه فیلترینگ به نوعی اعتیاد برای حاکمیت تبدیل شده است. اعتیادی که رهایی از آن برای حاکمیت ظاهراً پر از درد و رنج است اما در عین حال، یک مطالبه عمومی و جدی برای کاربران و کسب‌وکارهای ایرانی نیز هست. کاربران ایرانی خواهان احقاق حق مسلم خود یعنی حق دسترسی آزاد به اینترنت سریع و با کیفیت هستند. حقی که به تدریج با ایجاد اختلال و محدودیت‌ها، از آن‌‌ها سلب شده است.» طبق گفته خاکپورمقدم؛ در حال‌حاضر، ناکارمدی فیلترینگ بر همه روشن است. او توضیح می‌دهد: «هیچ توجیه قانع کننده‌ای برای ادامه این روند وجود ندارد. فیلترینگ نتوانسته است خواسته‌های هیچ گروهی را در کشور را پاسخ بدهد و حتی افرادی که زمانی از آن دفاع می‌کردند حالا آن را ناکارآمد می‌دانند. بنابراین به روشنی مشهود است که فیلترینگ با شکست کامل مواجه شده است.» او در رابطه با دستورجلسه یکصد و چهارمین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی می‌گوید: «در رابطه با دستورجلسه یکصد و چهارمین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی که توسط خبرگزاری مهر در تاریخ ۴ دی ماه ۱۴۰۳ منتشر شد، نگرانی‌های زیادی بین فعالان اکوسیستم استارت‌آپی و کسب‌وکارهای اینترنتی ایجاد شده است. اما از آنجا که هنوز مصوبات این جلسه به صورت رسمی تأیید نشده است، فقط می‌توانم به این نکته بسنده کنم که امیدوارم دستورجلسه منتشر شده، صحت نداشته باشد و مصوبات جلسه مذکور متفاوت بوده باشد، چرا که دستورجلسه منتشر شده بسیار نگران کننده است. امیدوارم در رابطه با موضوع فیلترینگ یا بهتر بگوییم رفع فیلترینگ، شفاف‌سازی بیشتری را در ادامه شاهد باشیم و این موضوع را از نزدیک زیرنظر داریم.» شاهین جوانمردی؛ قائم‌مقام مدیرعامل فناپ‌تک هم، در این باره می‌گوید: جزئیات مشخص نیست، اما این طرح هم به نظرم از طرح‌هایی هست دیر یا زود با شکست مواجه می‌شود. وقتی ما شرایط و وضعیت سیاسی کشور را در تصمیمات لحاظ نمی‌کنیم و انتظار داریم نماینده‌های شرکت‌های خارجی در کشور ما که در بسیاری حوزه‌ها در تحریم قرار دارد، اقدام به تأسیس نمایندگی در ایران کنند، مشخص است که این طرح با شکست مواجه می‌شود. به این شکل نمی‌توان امیدی به تغییرات مثبت داشت و مثل طرح‌های دیگر این بار هم بعد یک مدت مشکلات این طرح هم شکست می‌خورد، با عوض کردن اسامی و عناوین جدید و راهکارهای جدیدی که در آن واقعیت‌‌ها لحاظ نشده باشد این هم ادامه همان طرح‌های شکست خورده قبلی است.»