نگاهی به مهم‌ترین عامل آلودگی هوا؛ خودرو بیشتر، مرگ بیشتر!

میترا براتی- مرگ پشت مرگ؛ این نتیجه آلودگی هواست. معضلی که دهه‌هاست وجود دارد. انسان شاید بتواند بدون غذا و آب تا چند روز زنده بماند اما نبود هوا برای ۵ دقیقه مرگ حتمی را در پی خواهد داشت. نیازی به گفتن مکررات نیست؛ می‌بینیم و لمس می‌کنیم؛ رویه‌ای تکراری که هر ساله گریبانمان را گرفته و نفس‌هایمان را به شماره انداخته. سال‌های قبل با رسیدن فصل سرما در انتظار تنفس هوای آلوده پایتخت بودیم اما حالا دیگر گرما و سرما هم نمی‌شناسد و آلودگی به مهمان ناخوانده و همیشگی تهران و دیگر کلانشهر‌ها تبدیل شده است. دهه‌هاست که با سرد شدن هوا دیگر خبری از هوای پاک در کلانشهر‌ها نیست و کوچه پس‌کوچه‌ها پُر شده از عکس کسانی که بر اثر آلودگی هوا فوت کرده‌اند! بهشت‌زهرای تهران همچون قبرستان‌های دیگر کلانشهرهای بزرگ کشور، هر روز میزان قربانیان آلودگی هوا هستند. طی این سال‌ها تنها شاهد وعده‌درمانی از سوی مسئولان بوده‌ایم و بعد از دهه‌ها تنها باد و باران می‌تواند کمی از آلودگی کشنده هوا کم کند! شهروندان تهران و دیگر کلانشهرهای دیگر در حالی آلوده‌‌ترین هوای سال را نفس می‌کشند که مسئولان چیزی جز جلسه و اعمال تصمیماتی مانند تعطیلی ادارات، مدارس و اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل در چنته ندارند.

تولید خودرو بیشتر یعنی مرگ بیشتر!

در این بین عوامل مختلفی برای تشدید آلودگی هوا وجود دارد اما بی‌شک بزرگ‌ترین عامل آلودگی هوا تولید خودروهای بی‌کیفیت است! در واقع با ازدیاد تولید خودرو، میزان مرگ‌ومیر افزایش می‌یابد. بر کسی پوشیده نیست که صنعت خودروسازی ایران و کیفیت نازل آن، سهم زیادی را در آلودگی هوای تهران دارد. پایتخت به دلیل تراکم جمعیتش و تردد زیاد خودرو‌ها بیش‌ترین تأثیر را از این کیفیت پایین می‌پذیرد و اگر بنابر تغییر شرایط و برداشتن گام‌هایی عملی برای تغییر وضعیت باشد، باید اقدامات، متمرکز بر صنعت خودروسازی و ارتقای کیفیتش و یا واردات خودروهای باکیفیت باشد؛ امری که با در نظر گرفتن شرایط موجود دور از انتظار به نظر می‌رسد. خودروسازی کشور به دلیل عقب‌ماندگی از تکنولوژی‌های روز دنیا و مصرف بیشتر سوخت و همچنین احتراقات ناقص، موجبات آلایندگی بیشتر را فراهم می‌کند. بررسی مطالعات و تحقیقات انجام شده حکایت می‌کند که حدود ۸۰ درصد آلودگی هوا در کلانشهر‌ها به ویژه تهران متأثر از وسایل حمل‌ونقل موتوری متحرک است و ۲۰ درصد باقیمانده به فعالیت‌های معدنی، صنایع آلاینده ثابت و سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی منازل و چشمه‌های تولید گرد و خاکی که در اطراف تهران وجود دارد، باز می‌گردد. جمیع شرایط حاکی از آن است که با توجه به وضعیت کنونی و چندوجهی بودن مشکل آلودگی هوا، حداقل در کوتاه‌مدت نمی‌توان اقدام مؤثری برای بهبود این شرایط متصور بود و این یعنی مرگ بیشتر انسان‌های بی‌گناه! در همین رابطه، عباس شاهسونی؛ رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، می‌گوید: وزارت بهداشت، بیماری‌های منتسب به آلودگی هوا را در ۵۷ شهر طی سال گذشته مورد بررسی قرار داده و نتایج این بررسی بیان می‌کند که میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا ۳۰هزار و ۶۹۲ نفر در سال ۱۴۰۲ است. سهم پایتخت از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا طی سال گذشته شش‌هزار ۹۳۹ نفر است. همچنین سهم ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ میکرون از میزان مرگ‌ومیر کشور ۱۲٫۶ درصد است. جامعه آماری ۴۸ میلیون نفری را مورد رصد و پایش قرار داده‌ایم. گفتنی است؛ براساس اعلام سازمان هواشناسی تا آخر هفته جاری وضعیت هوا به همین منوال ادامه خواهد یافت و از هفته بعد با ورود سامانه بارشی قوی احتمالاً از شدت آلودگی هوا کم خواهد شد.