میزان کفایت سرمایه بانک‌های ایران فاصله بسیاری با بانک‌های بین‌المللی دارد

نایب رییس کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران میزان کفایت سرمایه بانک‌های ایران فاصله بسیاری با بانک‌های بین‌المللی دارد عدم ‌اجرای مقررات بین‌المللی بانکی که به‌علت تحریم‌های۷-۸ سال در مملکت ما شکل گرفت، ارتباطات بانکی‌ کشور ما با دنیا را قطع کرد. حسین سلیمی، نایب رییس کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران و کارشناس امور […]

نایب رییس کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران

میزان کفایت سرمایه بانک‌های ایران فاصله بسیاری با بانک‌های بین‌المللی دارد

عدم ‌اجرای مقررات بین‌المللی بانکی که به‌علت تحریم‌های۷-۸ سال در مملکت ما شکل گرفت، ارتباطات بانکی‌ کشور ما با دنیا را قطع کرد.

حسین سلیمی، نایب رییس کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران و کارشناس امور بانکی معتقد است که بزرگ‌‌ترین چالش پیش‌روی بانک‌های ایرانی برای برقراری ارتباط با بانک‌های بین‌المللی در حال حاضر عقب افتادگی بانک‌های ایرانی در تصویب قوانین بین‌المللی در سال‌های گذشته است، قوانینی که در صورت تصویب و استاندارد شدن بانک‌های ایرانی راه را برای برقراری ارتباطات بین‌‌المللی بین بانک‌های ایرانی و بین‌المللی هموار می‌کند. سایت خبری اتاق بازرگانی تهران با وی درباره مشکلات کنونی ارتباطات بین‌المللی بانکی گفت‌و‌گو کرده‌، آن‌چه در ذیل می‌خوانید ماحصل این گفت‌وگوست.

+مهم‌ترین چالشی که الان روی سرمایه‌گذار خارجی در ایران تأثیر منفی داشته برقرار نشدن ارتباط‌های بانکی و نیامدن بانک‌های بین‌المللی به ایران و شروع همکاری آن هست؛ فکر می‌کنید چرا با وجود گذشت یک سال از اجرایی شدن برجام هنوز این مشکل حل نشده است؟

عدم‌اجرای مقررات بین‌المللی بانکی که به‌علت تحریم‌های۷-۸ سال در مملکت ما شکل گرفت، ارتباطات بانکی‌ کشورما با دنیا را قطع کرد و ما این مقررات بین‌المللی را در این مدت اعمال نمی‌کردیم؛ حال وقتی می‌خواهیم به بازارهای بین‌المللی ورود کنیم و از سوئیفت، فاینانس، یوزانس و …. استفاده کنیم و از خدمات بین‌المللی بانکی بهره‌مند شویم، اینها می‌گویند شما مقررات بین‌المللی را اجرا نمی‌کنید و به آنها نپیوسته‌اید پس ما نمی‌توانیم این خدمات را به شما ارایه کنیم.

+این قوانین بین‌المللی که می‌گوید، ایران به دلیل سال‌های تحریم به آن نپوسته است، شامل چه چیزهایی می‌شود؟

اینها ۵-۶ مورد بسیار هم مهم است و تمام بانک‌های بین‌المللی و بانک‌های اروپایی و آمریکایی چندسالی است که اینها را اعمال می‌کنند؛ یکی‌اش همان FATF است که حتماً حاشیه‌های تصویب آن در ایران در ماه‌های گذشته را به یاد دارید؛ یکی دیگر قانونی تحت عنوان Compliance است که روی نقل‌ و انتقال پول‌های کثیف و پولشویی نظارت می‌کند؛ یکی دیگر از این قوانین money laundering است که روی پولشویی تمرکز دارد.

+از بین این قوانین بین‌المللی ما چه تعدادی را تصویب کرده‌ایم؟

ما خوشبختانه money laundering را چند سال پیش تصویب کردیم البته چندان که باید و شاید اجرا نمی‌شد؛ برای این‌که پیش از این ارتباط بین‌المللی نبود ولی از امسال در بانک‌ها اجرای آن جدی گرفته شده و حالا می‌بینیم که یک‌سری از بانک‌ها سقف برای گرفتن پول نقد و یا واریز پول نقد در نظر گرفته‌اند و اگر بیش از یک حدی باشد شامل قانون money laundering می‌شود و افراد باید درباره آن پاسخ‌گو باشند که از کجا آمده و به چه کسی می‌دهند. به جز این FATF هم هست که در نهایت با موافقت شورای امنیت ملی تصویب شد؛ البته اجرای آن مثل money laundering خیلی ساده نیست؛ به خاطر این‌که یک دپارتمانی و دانشی می‌خواهد و هزینه‌ دارد و اجرایی شدنش به اعتقاد من کمی طول خواهد کشید.

+آیا الان FATF اجرایی می‌شود؟

بعضی از بانک‌ها اجرای آن را شروع کرده‌اند ولی گفتم ساده نیست و زیرساخت‌های خودش را احتیاج دارد و زمان‌بر است و این‌گونه نیست که امشب اعلام بشود و از فردای اجرای آن شروع شود، البته از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده تا بانک‌ها آن را اجرایی کنند.

+به‌نظر شما اگر این مشکلات قوانین که به آن اشاره می‌کنید حل شود، ارتباط بانکی کشورمان با بانک‌های بین‌المللی برقرار خواهد شد؟

بله، حتماً اگر ما این قوانین را به تصویب برسانیم و اجرایی کنیم مشکلات بانکی حل خواهد شد، حتی الان هم می‌بینیم که با تصویب همین چند قانونی که به آن اشاره کردم ارتباطاتی برقرار شده است و بانک‌های بین‌المللی با برخی از بانک‌های داخلی که الان نمی‌خواهم اسمی از آنها ببرم وارد مذاکراتی شده‌اند. برای مثال یکی از مؤسسه‌های بین‌اللملی مالی ۴ ماهی است که روی یکی از بانک‌ها در حال مطالعه است تا همکاری‌ها را شروع کنند.

+به جز این مشکل قوانین، چه چالشی برای همکاری‌های بین‌المللی بین بانک‌های ایران با بانک‌های خارجی وجود دارد؟

ببینید از نکات مهم دیگر برای بانک‌های بین‌المللی و همکاری‌های آنها با بانک‌های ایرانی موضوعrisk management (مدیریت ریسک) و کفایت سرمایه است که بانک‌های ما در حال حاضر اصلاً شرایط مناسبی را در آنها ندارند. امسال در دنیا بانک‌های بین‌المللی معتبر در حوزه کفایت سرمایه بازل ۳ را اجرایی می‌کنند یعنی ۱۳٫۵ درصد کفایت سرمایه در شرایطی که ما بانک‌های ما فاصله بسیاری با این عدد دارند.

+کفایت سرمایه بانک‌های ایرانی چقدر است؟

متوسط بانک‌های ایرانی را اگر بخواهیم در نظر بگیریم، زیر ۳-۴ درصد.

+با توجه به این تصویری که شما ارایه می‌دهید الان بانک‌های ایرانی امکان ارتباط با بانک‌های بین‌المللی را ندارند، خب تکلیف برای جذب سرمایه‌گذار و همکاری‌های مشترک و ارتباطات بانکی چیست؟

چاره‌ای نیست جز این‌که ما سریع‌تر خودمان را به شرایط بین‌المللی نزدیک کنیم مثلاً بانک‌های ایرانی باید در موضوع کفایت سرمایه خودشان را ارتقا دهند و بانک مرکزی هم با ایجاد محدودیت‌هایی آنها را مجبور به این کار کند، کمااین‌که می‌بینیم بانک مرکزی این اواخر سخت‌گیری‌هایی را اعمال می‌کند. از طرف دیگر هم باید قوانین لازم را به تصویب برسانیم.

+یعنی شما می‌گویید بانک مرکزی باید یک‌سری اقدامات انجام دهد و نظارت‌هایش را بیش‌تر کند تا شاهد استاندارد شدن بانک‌های داخلی باشیم؟

بله، حتماً باید این اتفاق بیفتد، کفایت سرمایه بانک‌های ایرانی باید بالا برود و این قوانین بین‌المللی باید اجرایی شود اگر ما می‌خواهیم به دنیا بپیوندیم و ارتباط‌های مالی و بین‌المللی بگیریم. ببینید در مذاکراتی که در یک سال گذشته با بانک‌های بین‌المللی و مقامات ارشد مالی و اقتصادی کشور‌ها صورت گرفته همه آنها برای حضور در ایران اعلام آمادگی کرده‌اند ولی خواستار برداشته شدن موانع مالی و بانکی شده‌اند، حتی در این مدت روی سرمایه‌گذاری در کشورمان هم مطالعات زیادی انجام داده‌اند؛ به اعتقاد من این مؤسسه‌های مالی‌و بین‌المللی برای حضور در ایران منتظر چراغ سبز ما هستند و ما هم برای روشن کردن این چراغ باید بسترهای لازم را فراهم کنیم که مهم‌ترین آنها استاندارد کردن شرایط بانکی در کشور است.

+یعنی به نظر شما این تأمل و کند حرکت کردن بانک‌های بین‌المللی برای ارتباط گرفتن با بانک‌های ایرانی ارتباطی به ترس آنها از احتمال بازگشت تحریم‌ها ندارد؟ با توجه به این‌که الان می‌بینیم شرایط آمریکا هم با روی کار آمدن ترامپ تغییر کرده است؟

نه اصلاً، توجه داشه باشید که حتی بازگشت دوباره تحریم‌ها که به معنی تحریم‌های بانکی نیست و در نظر بگیرید که الان اروپایی‌‌ها با آمریکا همراه و هم قدم نیستند در نتیجه اگر آمریکا هم بخواهد تحریم‌های یک جانبه بگذارد به معنی قطع همکاری با اروپایی‌‌ها و کشورهای دیگر که نیست.

+می‌بینیم که بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی همچون شرکت‌های نفتی برای حضور در ایران اعلام کرده‌اند که باید سرمایه‌گذاری آنها از سوی بانک مرکزی ضمانت شود و بانک‌های ایرانی را قبول ندارند؟

این یک واقعیت است که با ارتقای استاندارد بانک‌های ایرانی به مرور ضمانتنامه‌های بانک‌ها را قبول خواهند کرد ولی الان بانک مرکزی در این بخشنامه‌‌ موافقت کرده تا سقف ۵۰ میلیون یورو پروژه‌ها را ضمانت کند که البته این میزان بیش‌تر به درد پروژه‌های کوچک و متوسط می‌خورد. البته من معتقدم اگر شرکت‌های معتبر و بین‌المللی وارد ایران شوند و قرارداد‌ها به انتها برسد بانک مرکزی هم ضمانت‌های لازم را انجام خواهد داد و مشکلات ضمانتنامه حل می‌شود.