ضرورت نظارت بر صرافی‌های رمزارز برای شفافیت و مبارزه با پولشویی

گروه بازارسرمایه ـ هر بخش از اقتصاد نیاز به قوانین و نظارت دارد و بر همین اساس نیز بانک‌مرکزی به دنبال افزایش شفافیت در بازار رمزارزهاست. به گزارش مناقصه‌مزایده، در دنیای امروز، بازار رمزارز‌‌ها به‌عنوان یکی از پدیده‌های نوین اقتصادی در حال گسترش هستند. این بازار که به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و جهانی‌اش، توانسته توجه […]

گروه بازارسرمایه ـ هر بخش از اقتصاد نیاز به قوانین و نظارت دارد و بر همین اساس نیز بانک‌مرکزی به دنبال افزایش شفافیت در بازار رمزارزهاست. به گزارش مناقصه‌مزایده، در دنیای امروز، بازار رمزارز‌‌ها به‌عنوان یکی از پدیده‌های نوین اقتصادی در حال گسترش هستند. این بازار که به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و جهانی‌اش، توانسته توجه بسیاری از فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و حتی دولت‌‌ها را جلب کند، چالش‌های خاص خود را نیز به همراه دارد. در این میان، نظارت بر فعالیت‌های مالی در حوزه رمزارز‌‌ها و رعایت اصول شفافیت، همواره از دغدغه‌های اصلی دولت‌‌ها بوده است. در ایران نیز بانک‌مرکزی به‌عنوان نهاد اصلی تنظیم‌گر و ناظر در عرصه اقتصادی، اقداماتی را برای ساماندهی و کنترل این بازار در دستور کار قرار داده است.

مبارزه با خالی‌فروشی

به عقیده صاحب‌نظران، اگر نظارت کافی در این بازار وجود نداشته باشد، ممکن است خالی‌فروشی اتفاق بیفتد و دارایی‌های میلیون‌ها ایرانی که در این بازار به خرید و فروش می‌پردازند، به خطر افتد. بر همین اساس در روز‌های اخیر بخشنامه ساماندهی و نظارت بر بازار رمزارز‌‌ها توسط بانک‌مرکزی به شرکت‌ها ابلاغ شد تا یک بار برای همیشه، این بازار به سمت شفافیت همه‌جانبه پیش برود. با این حال هرچند برخی، نگرانی‌هایی را در مورد دسترسی به داده‌های کاربران بازار رمزارز مطرح کرده‌اند، ولی انجمن فین‌تک و فعالان این حوزه تأکید دارند که هیچگونه داده‌ای از کاربران در اختیار نهاد‌های خصوصی یا دولتی به غیر از موارد قانونی قرار نخواهد گرفت.

مقابله با پولشویی با گسترش چتر نظارتی بانک‌مرکزی

در این شرایط، روشن شدن جایگاه بانک‌مرکزی و اهداف آن در نظارت بر بازار رمزارز‌ها، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. این نظارت نه‌تنها در جهت حفاظت از منافع ملی و شفافیت بازار است، بلکه نقش اساسی در کنترل تورم، نقدینگی و مبارزه با پولشویی ایفا می‌کند. به همین دلیل، باید به‌طور دقیق و منصفانه به مقوله نظارت و مدیریت بازار رمزارز‌‌ها پرداخته و با توجه به ملاحظات قانونی، راهکار‌های مناسب برای بهره‌برداری بهینه از این بازار پیدا کرد. براساس ابلاغیه بخشنامه ساماندهی و نظارت بر بازار رمزارزها، هدف از این اقدام، فراهم کردن امکان نظارت دقیق‌تر و شفاف‌تر بر فعالیت‌های مالی حوزه رمزارز است. طبق این دستورالعمل، تمامی کارگزاران و فعالان بازار رمزارز موظفند عملیات دریافت و پرداخت ریالی مرتبط با فعالیت‌های خود را از طریق حساب‌های مشخص و مورد تأیید بانک‌مرکزی انجام دهند. این اقدام نه تنها به شفافیت بیشتر در این حوزه کمک خواهد کرد، بلکه در زمینه‌های مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی نیز اثرگذار خواهد بود.

لزوم ورود بانک‌مرکزی در حوزه رمزارز‌ها

در همین راستا، بسیاری از کارشناسان اقتصادی و مسئولان بانک‌مرکزی بر لزوم نظارت و سیاست‌گذاری این بانک در حوزه رمزارز‌‌ها تأکید کرده‌اند. طبق قانون جدید، بانک‌مرکزی به‌عنوان مرجع اصلی سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در این حوزه شناخته می‌شود. بنابراین، این بانک باید مسئول، ناظر و قانون‌گذار در تمامی فعالیت‌های مرتبط با رمزارز‌‌ها باشد. بر همین اساس جعفر قادری؛ نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار ایبنا، با تأکید بر اینکه در قانون بانک‌مرکزی نظارت بر تمام سیستم پولی و مالی کشور برعهده بانک‌مرکزی گذاشته شده است، گفت: فضا برای فعالیت و نظارت بانک‌مرکزی در حوزه رمزپول‌‌ها فراهم شده است و لذا باید بانک‌مرکزی به این حوزه ورود داشته باشد. وی ادامه داد: تخلفات مالی گسترده در فضای بی‌قانونی رمزارز‌ها، سیستم پولی و مالی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و باعث اثرات منفی بر آن می‌شود.

کنترل بازار ارز با افزایش نظارت بر رمزارز‌ها

براساس این گزارش، یکی از دلایل اصلی این نظارت‌ها، اثرگذاری معاملات رمزارز‌‌ها بر تقاضای ارز و تأثیر آن بر نرخ رشد نقدینگی و تورم است. به ویژه در مورد رمزارز‌هایی همچون تتر که به‌طور مستقیم بر تقاضای ارز تأثیر می‌گذارند، نظارت دقیق بانک‌مرکزی در این حوزه ضروری است تا از رشد بی‌رویه نقدینگی و تورم جلوگیری شود. به‌طور کلی، تصویب و اجرای سند رمز پول توسط بانک‌مرکزی در راستای ساماندهی این بازار، نه تنها باعث شفافیت بیشتر در فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با رمزارز‌‌ها خواهد شد، بلکه به کنترل بازار ارز و کاهش تورم و رشد نقدینگی نیز کمک خواهد کرد. اشکان رحیمی؛ کارشناس اقتصاد دیجیتال نیز، در این زمینه، اشاره کرد: بانک‌مرکزی به‌عنوان تنها نهاد رگولاتور و ناظر اصلی در حوزه پولی و رمزارزها، قطعاً هدف خود را در راستای تنظیم‌گری این بازار قرار داده است. وی ادامه داد: این بخشنامه‌ای که بانک‌مرکزی در حوزه رمزارز‌‌ها صادر کرده، به‌دنبال تنظیم‌گری و نظارت دقیق‌تر بر فعالیت‌های صرافی‌های رمزارزی است که در واقع گامی مثبت برای ایجاد شفافیت در این بازار محسوب می‌شود. به‌طور کلی بخشنامه بانک‌مرکزی که بر نظارت دقیق بر عملیات مالی فعالان بازار رمزارز تأکید دارد، نه تنها به شفافیت بیشتر در این بازار کمک خواهد کرد، بلکه با توجه به تأثیرات عمده‌ای که رمزارز‌‌ها بر نرخ ارز، نقدینگی و تورم دارند، نقش مهمی در کنترل این چالش‌‌ها ایفا خواهد کرد.

نویسنده: مهران شفاعتی- ایبنا