جلوگیری از قاچاق ۱۷۵ میلیون لیتر سوخت با کنترل بارنامه صوری

«سپهتن» سامانه پایش و نظارت هوشمند تردد ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای است که درون خودرو نصب می‌شود و از طریق سیم‌کارت GFM، GPRS به‌طور مداوم اطلاعات تعریف شده نظیر سرعت، مشخصات گواهینامه راننده، ساعت کارکرد و… را به مراکز پلیس راهور ارسال می‌کند. این سیستم قادر است از طریق شبکه ارتباطی DSRC به محض نزدیک شدن اتوبوس‌های مسافربری بین‌شهری به پاسگاه‌ها نسبت به تخلیه اطلاعات اقدام کرده و عملکرد وسیله نقلیه را مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار دهد. به گزارش مناقصه‌مزایده، مهدی خضری؛ معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل‌ جاده‌ای، در این زمینه گفت: با وجود اجرایی نشدن سامانه سپهتن، اما از طریق سامانه‌های موازی سازمان راهداری از شهریورماه ۱۴۰۲ تاکنون بیش از ۶۰ میلیون فقره سند حمل صادر شده و ۴۳۵ هزار سند حمل صوری کنترل شده است که به معنای صرفه‌جویی یا جلوگیری از قاچاق ۱۷۵ میلیون لیتر سوخت به ارزش ۱۲۰ میلیون دلار است. وی افزود: تاکنون در این ۱۶ ماه طی ۳۳ مرحله اطلاعات مربوطه را در اختیار شرکت نفت قرار داده و بارنامه‌های صوری را رصد و کنترل کرده و از فهرست دریافت سهمیه سوخت حذف کرده است. وی یادآور شد: با وجود دوربین‌های جاده‌ای که همه اطلاعات آمد و شد ناوگان را ثبت و ضبط می‌کند، اما با وجود سامانه سپهتن، انجام برخی کنترل‌های دیگر در موضوع پیمایش دقیق‌تر خواهد شد. این مقام مسئول، گفت: فراموش نکنیم حتی در صورت راه‌اندازی سامانه مذکور، نصب آن به خودروهای ناوگان عمومی، تطبیق با کامپیوتر خودرو‌ها و… حدود دو سال زمان خواهد برد و در مجموع کار بسیار بزرگی است. معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری، با یادآوری اجرایی شدن این سامانه در سال ۹۳ روی برخی خودروها، اظهار داشت: از مجموع ۱۴ هزار دستگاه اتوبوسی که این سامانه روی آن‌ها نصب شد، امروز کمتر از هفت‌هزار دستگاه فعال است و بقیه آن‌ها سوخته، قدیمی شده یا تأمین قطعات آن به سختی انجام می‌شود. بر این اساس مواردی همچون بومی‌سازی اجزا و قطعات آن، هک نشدن و… باید مدنظر مسئولان باشد تا مشکلات بعدی را شاهد نباشیم. خضری؛ در ادامه، اظهار داشت: هرچند شورای اقتصاد، مسئولیت اجرایی کردن این سامانه را برعهده سازمان راهداری قرار داده است، با این حال باید فراخوانی برای انجام این مهم داده می‌شد تا با مشخص شدن برنده مناقصه، شرکت مذکور به انجام سرمایه‌گذاری بپردازد. وی بیان ‌داشت: پس از آن با اجرایی شدن پروژه، از محل صرفه‌جویی در مصرف سوخت، شرکت به پرداخت پول پیمانکار می‌پردازد، اما نکته آنجاست که سازمان راهداری تاکنون دو بار در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ اقدام به برگزاری مناقصه کرده ولی به دلیل شرایطی که ذکر شد کسی از آن استقبال نکرد. این مقام مسئول سازمان راهداری، ادامه‌ داد: در حین برگزاری مناقصه نیز با ورود پلیس مواجه شدیم که اعلام کرد این سامانه نیاز به پیوست فنی- امنیتی دارد، زیرا قرار است روی ۳۵۰ هزار دستگاه ناوگان فعال حمل‌ونقل جاده‌ای کشور نصب شود. وی خاطرنشان‌ کرد: برای اجرای سامانه‌ای در این وسعت و گستردگی، شرکت مجری باید مورد تأیید فراجا قرار می‌گرفت؛ زیرا مباحث ایمنی و کنترل توسط پلیس انجام می‌شود و به همین دلیل موضوع طرح تغییر کرد. معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری، با اشاره به نیاز به سرمایه‌گذاری ۱۴۵ میلیون دلاری برای اجرای سپهتن، اضافه ‌کرد: مقرر شد اجرای این طرح با ترک تشریفات به شرکت صاایران واگذار شود؛ هرچند اخذ ترک تشریفات نیازمند توجیه فنی- اقتصادی است و به راحتی ممکن نمی‌شود. خضری؛ با تأکید بر اینکه باید آخرین فناوری روز در سامانه سپهتن اجرایی شود، گفت: شرکت صاایران برنامه نرم‌افزاری این سامانه را طراحی کرده، اما ماژول سخت‌افزاری آن وارداتی خواهد بود. معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری، بیان ‌داشت: اکنون فرصتی دو ماهه از شورای اقتصاد گرفته‌ایم تا بتوانیم براساس آخرین نسخه روز، سامانه سپهتن را اجرایی کنیم. وی اظهار داشت: مصوبه شورای اقتصاد در سال ۹۸ برای ۳۵۰ هزار دستگاه ناوگان عمومی بود، اما از آن زمان تاکنون تعداد ناوگان به ۴۵۰ هزار دستگاه افزایش یافته است و با توجه به لزوم مجوز گرفتن برای این تعداد خودرو و همچنین موضوع ترک‌تشریفات، اجرای سپهتن زمان‌بر بوده و به راحتی امکان‌پذیر نیست.