واگذاری ایران‌خودرو به شرکت کروز چه عواقبی در پی خواهد داشت؟

گروه خودرو- بحث داغ این روزهای محافل خودرویی در کشور، پُر شده از انتقال سهام ایران‌خودرو به شرکت کروز و تصاحب این خودروساز توسط یک شرکت قطعه‌‌سازی که خود این شرکت بخش زیادی از سهام ایران‌خودرو را در اختیار دارد و حالا با تیز کردن دندان برای خرید الباقی سهامی که قرار است دولت به […]

گروه خودرو- بحث داغ این روزهای محافل خودرویی در کشور، پُر شده از انتقال سهام ایران‌خودرو به شرکت کروز و تصاحب این خودروساز توسط یک شرکت قطعه‌‌سازی که خود این شرکت بخش زیادی از سهام ایران‌خودرو را در اختیار دارد و حالا با تیز کردن دندان برای خرید الباقی سهامی که قرار است دولت به فروش بگذارد، تا مدیریت این مجموعه را در اختیار بگیرد. اما با توجه به کارنامه این شرکت قطعه‌ساز که تجربه مدیریت یکی دیگر از خودروسازی‌های بزرگ کشور که زمانی با تولید برندهای ژاپنی شناخته می‌شد ولی امروزه به یک مونتاژکار تبدیل شده، می‌تواند کار درستی باشد یا خیر؟ به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین راستا، علیرضا زندیان؛ نماینده مجلس، گفت: واگذاری ایران‌خودرو به گروه کروز با این سابقه‌ای که دارد، منطقی نیست. نباید کاری کنیم که اوضاع خودروسازان بدتر از شرایط فعلی شود. زندیان؛ درباره واگذاری ایران‌خودرو به شرکت کروز، اظهار کرد: این موضوع هنوز در کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح نشده اما آنچه که تاکنون به ما اعلام شده این است که شرکت کروز فقط به اندازه ۵۰ هزار میلیارد تومان شاکی دارد. وی افزود: آن‌طور که به ما اعلام شده این شکایت‌‌ها ناشی از گران‌فروشی به شرکت‌های تولیدکننده است. زندیان؛ تصریح کرد: ابهامات حول این شرکت زیاد است، بنابراین باید درباره واگذاری مکث کرد، زیرا نباید کاری کنیم که اوضاع خودروسازان بدتر از شرایط فعلی شود. وی اظهار کرد: در حال‌حاضر کیفیت تولید خودرو در ایران‌خودرو مناسب نیست؛ بنابراین واگذاری این شرکت به گروه کروز با این سابقه‌ای که دارد به نظر منطقی نمی‌آید. زندیان؛ گفت: به نظر من وزارت صمت و متولیان واگذاری باید با تأمل و احتیاط بیشتری اقدام کنند. همچنین ابوالفضل ابوترابی؛ دیگر نماینده مجلس نیز، بیان داشت: واگذاری ایران‌خودرو به شرکتی مانند کروز در نهایت منجر به نابودی این شرکت خواهد شد. ما صددرصد مخالف این واگذاری هستیم. ابوترابی؛ نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس، درباره واگذاری شرکت ایران‌خودرو به شرکت کروز، اظهار کرد: طی سال‌های گذشته تجربه‌های ناموفقی در حوزه خصوصی‌سازی داشتیم؛ متأسفانه کارخانه‌های بزرگ و صنعتی را به افرادی واگذاری کردیم که اهلیت نداشتند. این موضوع در واگذاری شرکت‌هایی مانند هفت‌تپه، هپکو و آلومینیوم المهدی خود را نشان داد و ما ضربات سهمگینی از این مدل واگذاری‌‌ها خوردیم که نارضایتی زیادی را هم به وجود آمد. وی افزود: در حال‌حاضر بحث واگذاری ایران‌خودرو به گروه قطعه‌سازی کروز بسیار داغ شده اما تفاوتی که این واگذاری با واگذاری شرکت‌های دیگر دارد این است که واگذاری ایران‌خودرو به کروز بسیار خطرناک است. ابوترابی؛ تصریح کرد: این شرکت در حال‌حاضر پرونده مفتوح قضایی دارد. از سوی دیگر نیز همسر یکی از سهامداران عمده این شرکت در پنتاگون آمریکاست، بنابراین معلوم است چه چیزی پشت‌پرده است. این شخص ممنوع‌الورود هم شده است.  عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس، افزود: به نظر می‌رسد قصد دارند با گروگان گیری صنعت خودروسازی در داخل، به نارضایتی دامن بزنند و خودرو را گران‌تر کنند. وی تأکید کرد: به نظر من واگذاری ایران‌خودرو به شرکتی مانند کروز در نهایت منجر به نابودی این شرکت خواهد شد. ما صددرصد مخالف این واگذاری هستیم. همچنین مصطفی طاهری؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، درباره علت مخالفت‌‌ها با واگذاری ایران‌خودرو به شرکت کروز، گفت: در حال‌حاضر، شرکت کروز عمده تأمین‌کننده قطعات خودرو برای شرکت ایران‌خودرو محسوب می‌شود. متأسفانه، این شرکت سهامدار نیز هست. در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست که یک شرکت مستقل قطعه‌ساز، سهامدار شرکت خودروسازی باشد. وی افزود: حال اگر سهام خودروسازی به فردی واگذار شود که خود قطعه‌ساز و تأمین‌کننده قطعه است، این امر موجب حذف رقابت در بخش‌هایی از قطعات خودرو می‌شود و این مسئله به معنای انحصارگرایی است. بدین‌ترتیب، منافع به شخصی تعلق می‌گیرد که قطعات را از مجموعه خود تهیه می‌کند. این در حالی است که زنجیره تأمین خودرو، شامل تعداد زیادی قطعه‌ساز است که در این شرایط، دچار آسیب خواهند شد. به‌عنوان مثال، یک خودرو از حدود ۳۰۰۰ قطعه تشکیل شده است که شامل بخش‌های برقی، مکانیکی و سایر موارد می‌شود. بنابراین، انحصار در این شرایط افزایش می‌یابد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، با اعلام این موضوع که در حال‌حاضر نیز قطعاتی که شرکت کروز به ایران‌خودرو عرضه می‌کند، به صورت بسته‌ای است، افزود: به‌طور مشخص قطعاتی در بخش برق وجود دارد که فقط توسط این شرکت تأمین می‌شود. در این شرایط، تولید کننده مجبور به خرید قطعات مذکور جهت تکمیل خودرو است. در حالی که ممکن است قطعات مشابهی توسط سایر تأمین‌کنندگان با قیمت و کیفیت مناسب‌تری عرضه شود، اما به دلیل انحصار، تولیدکننده مجبور به خرید از یک شرکت خاص است؛ به‌عنوان مثال، در برخی موارد، تولیدکننده مجبور به خرید مجموعه قطعات است تا شرکت کروز اجازه فروش یک قطعه را بدهد. طاهری؛ به موضوع قیمت قطعات نیز اشاره کرد و گفت: بنده مدتی پیگیر این قضیه بودم تا دریابم که آیا به جز تورم که باعث افزایش قیمت خودرو می‌شود، عوامل دیگری نیز در گرانی خودرو تأثیر دارند یا خیر؟ بررسی‌‌ها نشان داد تأمین‌کنندگانی وجود دارند که قیمت قطعات آن‌‌ها در مقایسه با قطعات وارداتی به‌طور قابل‌توجهی گران‌تر است. گاهی اوقات قیمت قطعات تولید داخل تا ۱۰ برابر گران‌تر از قطعات وارداتی است. این موضوع نشان می‌دهد که خرید قطعات گران‌تر توسط خودروساز، ناشی از آن است که این قطعات از سهامدار همان شرکت خریداری شده و این امر موجب افزایش غیرمنطقی قیمت خودرو می‌شود. همچنین حسینعلی حاجی‌دلیگانی؛ نیز در صحن مجلس طی تذکر شفاهی، گفت: یک فساد بزرگ در حال شکل‌گیری است. وی اظهار کرد: در هفته جاری قرار است شرکت کروز دو اقدام انجام دهد، اول اینکه صندلی سوم خود در هیئت مدیره ایران‌خودرو را تصاحب کند و همچنین سهم دولت به این شرکت واگذار شود. نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس، تصریح کرد: این یک انحصار و فساد بزرگ است، چرا که این شرکت الان اهلیت ندارد و دارای پرونده‌های قضایی متعددی است. وی ادامه داد: هشدار می‌دهیم اگر این اتفاق بیفتد، به‌عنوان نماینده مردم فردا یقه همه کسانی را که اهمال کردند خواهیم گرفت. سوابق این شرکت نشان می‌دهد که به جز انحصار و تعارض منافع به چیز دیگری فکر نمی‌کند. حاجی‌دلیگانی؛ گفت: الان کروز به‌عنوان یک شرکت قطعه‌ساز آمده و با اختیارات خود می‌خواهد کل شرکت ایران‌خودرو را تصاحب کند. وضعیت خودروهای ما بد است و اگر این شرکت بیاید و انحصار ایجاد شود، وضعیت بدتر خواهد شد.