سونامی خالی‌فروشی طلا در راه است! 

نعیمه افشاری- زیورآلات خصوصاً طلا از قدیم‌الایام مورد توجه ایرانیان بوده است. در واقع طلا به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری محبوب برای افراد و سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود. زیرا طلا از تورم و نوسانات ارزش پول‌های کاغذی تحت‌تأثیر کمتری قرار می‌گیرد و به‌عنوان یک منبع ارزش ثابت شناخته می‌شود. طلا به‌عنوان یک نماد زیبایی، ثروت و استحکام نیز شناخته می‌شود. بسیاری از افراد طلا را به‌عنوان زینت و جواهرات استفاده می‌کنند که باعث تقاضای بالای آن در بازار جهانی شده است. حال با توجه به اینکه طلا طی یکسال گذشته بیش‌ترین بازدهی را در بین بازارهای مالی داشته، بسیاری علاقمند به حضور در این بازار هستند. از سوی دیگر با توجه به اینکه کشورمان قرابتی با بازار آزاد ندارد، قیمت طلا بیش از هر چیز به تحولات سیاسی بستگی دارد و حالا با بازگشت ترامپ به قدرت، قیمت طلا هر روز رکود جدیدی را به ثبت می‌رساند به حدی که دیروز (سه‌شنبه) قیمت هر سکه امامی به بیش از ۶۴ میلیون تومان و هر گرم طلا نیز از مرز پنج‌میلیون و ۷۰۰ هزار تومان گذشت! حال سوددهی‌های شگرف طلا باعث شده تا بازار آن در سایت‌های مجازی نیز رونق بگیرد. همزمان با استقبال مردم برای ورود به بازار طلا، تابستان امسال مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صمت از اعطای مجوز برای فروش طلا در فضای مجازی خبر داد؛ مجوزی که با نام رقابت راه‌اندازی شد اما برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که رشد قارچ‌گونه فاقد مجوز‌ها در این زمینه باعث شده برای سرمایه‌های مردم خطر ایجاد شود و نکته قابل‌توجه اینجاست که هنوز متولی اصلی این موضوع مشخص نیست، از این‌رو خریداران باید حساسیت بیشتری در این زمینه داشته باشند تا متضرر نشوند. نکته قابل‌توجه دیگر اینجاست که خالی‌فروشی در فروش طلای آنلاین اتفاق می‌افتد. به این‌صورت که فروشنده طلایی برای فروش ندارد اما مشغول جمع‌آوری سرمایه‌های خرد است. خالی‌فروشی، نوعی معامله است که در آن فروشنده بدون داشتن دارایی واقعی، متعهد به فروش آن می‌شود و معمولاً با این هدف که از کاهش قیمت سود ببرد. این اصطلاح در بازار معاملات طلا به معنای فروش دارایی‌ای است که فروشنده در حال‌حاضر مالک آن نیست. از سوی دیگر بسیاری از این فروشندگان به‌طور مشخص اعلام نمی‌کنند که چه ‌زمانی و چگونه طلای خریداری‌شده به‌صورت فیزیکی تحویل داده می‌شود. با توجه به این‌که احتمال وقوع جرایمی مانند کلاهبرداری و خالی‌فروشی در این شیوه فروش طلا وجود دارد، دادستانی نیز با ورود به موضوع پلتفرم‌های آنلاین طلا، از مردم خواسته با احتیاط بیشتری در این زمینه عمل کنند، چرا که در حال‌حاضر پرونده‌های متعدد در دادسرا‌ها در حال رسیدگی بوده که نشان‌دهنده گستردگی تخلفات است. در فضای مجازی به عناوین گوناگون افراد را مجاب می‌کنند که بازار طلا بهترین کالا برای سرمایه‌گذاری است. در حالی که پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا به دلیل عدم نظارت مناسب، مستعد کلاهبرداری و تقلب هستند، احتمال وقوع جرایم خالی‌فروشی در این بازار بسیار بالا است. در چنین شرایطی، پلتفرم‌‌ها بدون داشتن پشتوانه طلا، آن‌‌ها را به خریداران می‌فروشند و با سوءاستفاده از شرایط اقتصادی، اقدام به جمع‌آوری سرمایه می‌کنند. این نوع کلاهبرداری در دنیای مجازی بسیار رایج است، چرا که خریداران نمی‌توانند از اصالت و صحت طلای خریداری‌شده اطمینان حاصل کنند. یکی از مشکلات عمده این پلتفرم‌‌ها خالی‌فروشی است؛ پدیده‌ای که در آن فروشنده بدون داشتن دارایی واقعی (طلای فیزیکی) اقدام به فروش آن می‌کند. این نوع کلاهبرداری با هدف سوءاستفاده از کاهش قیمت طلا، منجر به این می‌شود که در نهایت، خریدار هیچ‌گونه طلای فیزیکی دریافت نکند و سرمایه‌اش به خطر بیفتد. در بسیاری از موارد، این پلتفرم‌‌ها اعلام نمی‌کنند که چه زمانی و چگونه طلای خریداری‌شده به خریداران تحویل داده خواهد شد، و این موضوع به ویژه در مورد طلای آب‌شده که فاقد مشخصات دقیق است، بیشتر مشهود است. این وضعیت، موجب شده که بانک‌مرکزی و وزارت صمت به موضوع فروش آنلاین طلا وارد شوند. بانک‌مرکزی در آذرماه با صدور بخشنامه‌ای، فروش آنلاین طلا بدون ذخیره‌سازی در بانک‌مرکزی را ممنوع اعلام کرد. همچنین، مرکز تجارت الکترونیک وزارت صمت از طرح «سند باکس» برای نظارت بر بازار آنلاین طلا خبر داد، اما به نظر می‌رسد که این طرح هنوز نتوانسته به‌طور کامل به هدف خود دست یابد. بانک‌مرکزی همچنان بر این باور است که طلا باید در بانک‌های عامل سپرده‌گذاری شود تا اطمینان از صحت و سلامت معاملات آنلاین به وجود آید.