تأمین مواد ناریه معادن زیر سایه انحصار

مواد ناریه از مواد اصلی مورد استفاده در فعالیت معادن هستند. بهای این محصول در سال‌های اخیر ۷۰۰ برابر افزایش داشته و همزمان کیفیت آن نیز افت قابل‌توجهی یافته است. همین موضوع نیز به اعتراض فعالان بخش معدن و به‌ویژه بهره‌برداران معادن کوچک و متوسط، منجر شده است. در این‌باره بهرام شکوری؛ رئیس کمیسیون معادن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، با بیان اینکه تأمین مواد ناریه یکی از مشکلات اساسی بخش معدن است، چرا که مواد ناریه، شریان حیاتی بخش معدن محسوب می‌شود، گفت: تأمین نشدن به‌موقع مواد ناریه به اختلال در عملیات معدنکاری منجر شده است. وی ادامه داد: در عین حال به کیفیت پایین و انحصار حمل مواد ناریه توسط تعداد محدودی از شرکت‌ها نیز اشاره شد، گفت: به همین جهت در جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش‌خصوصی مقرر شد ضمن بازبینی کیفیت مواد، با تمهیداتی انحصار حمل این مواد نیز شکسته شود. سیدحجت زینلی؛ عضو هیئت مدیره انجمن مس ایران، در باره دلایل روند روبه رشد قیمت مواد ناریه، گفت: کشور در سال‌های اخیر با بحران ناترازی انرژی مواجه شده است. هر ساله بر شدت این بحران افزوده می‌شود و تأثیر منفی بسزایی بر عملکرد صنایع و کسب‌وکار‌ها دارد. این ناترازی بر عملیات تولید پتروشیمی شیراز نیز تأثیر منفی داشته و زمینه افت تولید نیترات آمونیاک به‌عنوان ماده اولیه آنفو را فراهم کرده است. به این ترتیب مراحل تولید مواد ناریه با چالش مواجه شده و روند فعالیت معادن، عملاً متوقف شده است. در حال‌حاضر با توجه به قطع گاز مجدد پتروشیمی شیراز و عدم تولید نیترات آمونیوم، عرضه و فروش آنفو تا اطلاع ثانوی متوقف‌شده است، بدون تردید این کمبود زمینه توقف فعالیت معادن را فراهم می‌کند و خسارات مضاعفی را به فعالان این بخش، تحمیل خواهد کرد. این فعال حوزه معدن و صنایع‌معدنی، با اشاره با تأثیر کمبود مواد ناریه بر عملکرد معادن، گفت: کمبود مواد ناریه برای تمام معادن به صورت یکسان رخ نداده است. قطعا برخی معادن ذخیره مواد ناریه دارند و می‌توانند تداوم فعالیت خود را برای یک بازه‌زمانی مدیریت کنند. اما بسیاری از معادن به دلایل متعدد امکان انبار و ذخیره مواد ناریه را نداشته‌ و اکنون در صف خرید آنفو مانده‌اند. این کمبود به توقف فعالیت معادن منجر شده است. امیدواریم دولت تدابیر لازم را درخصوص عدم توقف تولید نیترات آمونیوم به‌عنوان یک محصول استراتژیک به کار گیرد تا این کمبود در زمان کوتاهی مرتفع شود.  وی با اشاره به اقدامات بخش‌خصوصی برای مدیریت این کمبود و همچنین راهکارهای غلبه بر گرانی آن، اذعان داشت: در آخرین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش‌خصوصی که با حضور وزرای اقتصاد و جهاد کشاورزی برگزار شد، به موضوع افزایش قیمت ۷۰۰ درصدی، انحصار در تولید و حمل‌ونقل و کاهش کیفیت مواد ناریه پرداخته و از دولتمردان خواسته شد که به این موضوع رسیدگی شود. گفتنی است؛ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با درخواست پیوسته، تشکیل کارگروهی تخصصی برای رسیدگی به این مسئله را ضروری دانسته است. زینلی؛ گفت: در برنامه هفتم توسعه برای رشد ۱۳ درصدی بخش معدن، هدف‌گذاری شده است. با این‌ وجود موانع متعدد بسیاری در مسیر فعالیت معادن به چشم می‌خورد که عملاً فعالیت معادن را به توقف می‌کشاند. در چنین فضایی طبعاً نمی‌توان به رشد اقتصادی امید داشت. به‌عنوان نمونه فعالان بخش معدن در ماه‌های گذشته با کمبود جدی انرژی مواجه بوده‌اند که عملاً تولید آن‌ها را محدود یا حتی متوقف کرده است. در همین ‌حال باید خاطرنشان کرد که در چند ماه گذشته متأسفانه کمبود و یا نبود گازوئیل مصرفی در معادن، برنامه‌ریزی تولید را برای معادن بسیار با مشکل مواجه کرده است. سهمیه‌ گازوئیل به شدت کاهش پیدا کرده و سهمیه اندک اعلامی نیز با تأخیر زیاد به معادن تحویل می‌شود که منجر به افت فعالیت معدنکاری و یا تعطیلی معادن شده است. گازوئیل سوخت مورد نیاز ماشین‌آلات معدنی، اعم از بیل مکانیکی، کامیون، دامپتراک و سایر تجهیزات در معادن است که کمبود آن معدنکاران را در فرآیند استخراج با مشکل مواجه کرده است. رفع مشکلات و کاستی‌های یاد شده باید در اولویت عملکردی سیاست‌گذاران باشد.