پلتفرم‌های فروش طلا عملاً اوراق می‌فروشند!

نفیسه‌سادات شفایی- مدیرعامل بورس‌کالا، با اشاره به فروش اوراق بهادار و گواهی سپرده طلا در برخی پلتفرم‌ها، گفت: اوراق بهادارسازی از کالا و طلا برعهده سازمان بورس و بورس‌کالاست و در نتیجه اوراق بهادار مبتنی بر طلا باید صرفاً در بازارسرمایه معامله شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، سیدجواد جهرمی؛ در نشستی خبری با عنوان «نگاهی بر عملکرد و دستاوردهای بورس‌کالا» که در بورس‌کالا برگزار شد، در پاسخ به خبرنگار «سنا»، درباره اقدامات قانونی مرتبط با اوراق بهادار و معاملات طلا، افزود: اوراق بهادار‌سازی از کالا و طلا برعهده سازمان بورس و بورس‌کالاست و این اقدام پلتفرم‌‌ها غیرقانونی است. جهرمی؛ تأکید کرد: اگرچه فروش مصنوعات طلا، مانند گردنبند و توزیع آن توسط پلتفرم‌‌ها قانونی است اما فروش‌های اعتباری طلا در پلتفرم‌‌ها ماهیت اوراق بهادار دارند و این اقدام غیرقانونی است. مدیرعامل بورس‌کالا، گفت: براساس قانون نظام صنفی فروش مصنوعات طلا از جنس تولید و توزیع است، اما سرمایه‌گذاری در طلای آب‌شده که ماهیتی سرمایه‌گذاری دارد، در تضاد با قانون نظام صنفی کشور قرار می‌گیرد. بنابراین، شرایط احراز و نهاد متولی برای این فرآیند مشخص و تعریف شده است. مدیرعامل بورس‌کالا، تأکید کرد: اوراق بهادار مبتنی بر طلا باید صرفاً در بازارسرمایه معامله شود. سازمان بورس و بورس‌کالا نیز این موضوع را به‌طور رسمی اعلام کرده‌اند و موارد قانونی را در حوزه صدور مجوز‌ها و فعالیت این پلتفرم‌‌ها صورت گرفته است. جهرمی؛ در عین حال اعلام کرد: در اعتراض به فعالیت غیرقانونی پلتفرم‌ها، به دادستانی و دیگر مراجع ذی‌ربط شکایت کرده‌ایم. او درباره معاملات طلای آب‌شده نیز، توضیح داد: این کالا به دلیل نبود همگنی، قابلیت استانداردسازی و اوراق بهادارسازی را ندارد. اینکه کدام نوع طلای آب‌شده برای این فرآیند انتخاب شود، مسئله‌ای چالشی است و احتمال تخلفات را افزایش می‌دهد. جهرمی؛ همچنین در پرسش دیگری درخصوص ۲۴ ساعته شدن معاملات گواهی‌های سپرده کالایی و اوراق، گفت: زیرساخت‌های این کار در حوزه فنی و تسویه معاملات به مرور در حال فراهم شدن است. بحث‌های نظارتی و کارشناسی آن در حال پیگیری است. به گفته او، استقبال از این ابزار‌ها خوب بوده و روند توسعه آن‌‌ها گام‌به‌گام پیش خواهد رفت. جهرمی؛ در عین حال پیش‌بینی کرد؛ احتمالا افزایش زمان معاملات گام‌به‌گام خواهد بود، به‌عنوان مثال در گام نخست ساعات پایانی معاملات از ۵ به ۷ عصر افزایش یابد و به مرور بیش‌تر شود. او، تأکید کرد: هرگونه توسعه در این حوزه باید با در نظر گرفتن ملاحظات بانک‌مرکزی و سایر نهادهای اقتصادی انجام شود تا از ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری شود. در این مسیر، مذاکرات و بررسی‌های کارشناسی ادامه خواهد داشت تا تصمیم‌گیری نهایی براساس یک جمع‌بندی دقیق صورت گیرد.

روند معاملات بورس‌کالا

جهرمی؛ درخصوص روند معاملات بورس‌کالا، گفت: از ابتدای سال‌جاری، ارزش معاملات بورس‌کالا به ۲۰۰۰ همت رسید و تا ۱۹ بهمن‌ماه این هدف محقق شد. در حوزه بازار مالی و مشتقه نیز رشد قابل‌توجهی داشتیم، به‌طوری‌که از ۱۴۲ همت در سال گذشته به ۴۲۰ همت در سال‌جاری رسیده‌ایم. مدیرعامل بورس‌کالا، با اشاره به توسعه ابزارهای مالی و پذیرش کالاهای جدید، گفت: بورس‌کالا در مسیر بلوغ قرار گرفته و کالاهای متنوعی در بخش فیزیکی پذیرش شده است. به جز محصولات کشاورزی و خودرو، بسیاری از کالاهای صنعتی و معدنی به این بازار اضافه شده‌اند و یا در حال مذاکره برای ورود آن‌‌ها هستیم. او افزود: سهم بازار مالی از کل معاملات بورس‌کالا به ۲۱ درصد رسیده و انتظار می‌رود این رقم در سال آینده افزایش یابد. او گفت: با حمایت‌های وزیر اقتصاد از توسعه ابزارهای مالی، مسیر بورس‌کالا برای گسترش ابزارهای نوین هموار شده و برنامه اساسی بورس‌کالا توسعه بازارهای مالی و افزایش سهم بورس‌کالا در بازار مالی است.

رشد معاملات گواهی سپرده شمش و طلا

جهرمی؛ درباره نقش گواهی سپرده شمش و طلا در بازارهای مالی، گفت: حجم معاملات این حوزه رشد چشمگیری داشته است. در اسفندماه سال گذشته حجم معاملات شمش طلا ۸۴۰ کیلوگرم بود، درحالی‌که در مرداد و مهرماه از یک تن عبور کرد و در آذرماه به دو تن رسید. اگر این روند حفظ شود، رکورد جدیدی در معاملات طلا ثبت خواهیم کرد. او، همچنین به ذخایر طلا در بورس‌کالا اشاره کرد و گفت: در حال‌حاضر ۱.۹ میلیارد دلار شمش و سکه در بورس‌کالا ذخیره شده و ارزش کل دارایی‌های صندوق‌های طلا حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. همچنین تنها ۳۵۹ قطعه شمش طلا تحویل داده شده که نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار است.

برنامه‌های آینده بورس‌کالا

مدیرعامل بورس‌کالا، در ادامه به برنامه‌های آینده این بازار اشاره کرد و گفت: توسعه گواهی سپرده روی فلزات گرانب‌ها از جمله برنامه‌های کلیدی خواهد بود. از این‌رو، تأمین مالی معادن بر مبنای این ابزار نیز در دستور کار قرار گرفته است. او، همچنین بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های بازار مشتقه تأکید کرد و افزود: استفاده از کدهای PRX و ایجاد سازوکارهای تأمین مالی بر پایه اوراق خرید دین کالایی در حال بررسی و طراحی است. جهرمی؛ با اشاره به برنامه‌های جدید برای بازارسرمایه، اعلام کرد: راه‌اندازی صندوق‌های چندکالایی و مولتی NAV، همراه با بهبود زیرساخت‌های تسویه معاملات، از جمله اقدامات مهم سال آینده خواهد بود. به گفته او، راه‌اندازی معاملات حق امتیاز و مجوزهای واردات خودرو و معادن نیز در دستور کار قرار دارد که می‌تواند به کاهش رانت و افزایش شفافیت در این حوزه کمک کند. جهرمی؛ همچنین از توسعه بازار مشتقه بر روی کالاهای استراتژیک نظیر مس، سرب، روی و پلاتین خبر داد و تأکید کرد: مذاکرات در این زمینه در حال انجام است و به‌زودی اجرایی خواهد شد. به گفته او، علاوه بر این، گواهی سپرده خودرو نیز به‌عنوان یک ابزار جدید سرمایه‌گذاری در بورس‌کالا عرضه خواهد شد که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا با خرید این گواهی‌ها، در زمان مناسب درخواست تحویل خودرو از کارخانه را ارائه دهند. براساس اعلام مدیرعامل بورس‌کالا، برای سرمایه‌گذاری در حوزه خودرو ابزاری به اسم گواهی سپرده خودرو به‌زودی عرضه می‌شود و از این طریق متقاضیان می‌توانند بصورت تدریجی پول خود را جمع و گواهی سپرده را خریداری کنند و هنگامی که پول کامل شد کالا را تحویل بگیرند. مدیرعامل بورس‌کالا، به موضوع مالیات اوراق بهادار مبتنی بر کالا نیز پرداخت و گفت: این ابزار‌ها براساس قوانین سازمان بورس و مالیات عایدی سرمایه، از مالیات ارزش افزوده معاف خواهند بود. او، ابراز امیدواری کرد؛ این اقدامات بتواند نقش مهمی در توسعه بازارهای مالی، تسهیل تأمین مالی صنایع و بهبود شرایط سرمایه‌گذاری ایفا کند. جهرمی؛ از راه‌اندازی بازار توکن‌های کالایی با پشتوانه گواهی سپرده کالایی زعفران خبر داد و توضیح داد: این پروژه بر بستر بلاکچین در حال عملیاتی شدن است. او بیان کرد: بورس‌کالا با تمرکز بر نوآوری و توسعه ابزارهای مالی، در مسیر رشد پایدار و افزایش شفافیت بازارهای مالی گام برمی‌دارد. جهرمی؛ همچنین با بیان این‌که بازار هوشمند است و کسی نمی‌تواند جلوی بازار بایستد، گفت: تجربیات مدون می‌گوید؛ هر کس مقابل بازار بایستد، بازار بعد از مدتی از روی او رد خواهد شد. بازار را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند.