تهیه طرح ملی صرفه‌جویی در مصرف آب جهت جلوگیری از فرونشست زمین

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشاف‌معدنی کشور، با اشاره به تهیه طرح «نهضت کاهش مصرف آب در کشور» توسط این سازمان، گفت: این طرح در نظر دارد مصرف آب در همه بخش‌های کشور از جمله کشاورزی، صنعت و شرب را به حداقل برسد تا دستکم موجب توسعه بیشتر فرونشست‌‌ها نشویم. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، داریوش اسماعیلی؛ در حاشیه مراسم رونمایی از طرح بومی فرونشست و امضای تفاهم‌نامه همکاری با سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، اظهار داشت: میزان فرونشست ایران از میزان فرونشست استاندارد جهانی بسیار بیشتر است که بر همین اساس رونمایی از سامانه بومی فرونشست بسیار کمک‌دهنده است، زیرا یکی از مهم‌ترین ناترازی‌هایی که امروز در کشورمان وجود دارد ناترازی مصرف و اضافه برداشت از مخازن آب زیرزمینی است. معاون وزیر صنعت،‌معدن‌وتجارت، با بیان اینکه کشور ما نسبت به بقیه خشکی‌های جهان از حیث بارش بسیار فقیر است، تصریح کرد: به‌طور متوسط کمتر از یک‌سوم بارش‌هایی که در خشکی‌های جهان اتفاق می‌افتد شامل حال ما می‌شود که حدود ۲۳۰ میلی‌متر در سال در مقابل ۸۳۰ میلی‌متر میانگین جهانی است. اسماعیلی؛ با اشاره به این‌که میزان آبی که از آبخوان‌‌ها زیرزمینی برداشت می‌کنیم سالانه حدود پنج میلیارد مترمکعب بیشتر از میزانی است که وارد آبخوان‌‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود، افزود: به همین دلیل در چند سال گذشته یک ناترازی حدود ۱۴۶ میلیارد مترمکعب آب ایجاد شد و وقتی سفره‌های آب زیرزمینی ما خالی می‌شوند، فرونشست اتفاق می‌افتد. رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور، از فرونشست و ایجاد ناترازی آب به‌عنوان یک خطر جدی در نقاط مختلف کشور یاد کرد و گفت: در کشور ناترازی‌های مختلفی از جمله ناترازی گاز، برق و بسیاری انرژی‌های وجود دارد که طی چند سال‌ مدیریت می‌توان آن را جبران کرد اما ناترازی آب را به زودی نمی‌توانیم جبران کنیم و سال‌های سال طول می‌کشد که آبخوان‌‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی را به تراز اولیه بازگردانیم. وی ضمن اشاره به دستور معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر تهیه طرح نهضت کاهش مصرف آب در کشور توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشاف‌معدنی کشور، تصریح کرد: این طرح در نظر دارد مصرف آب در همه بخش‌های کشور از جمله کشاورزی، صنعت و شرب را به حداقل برسد تا دستکم موجب توسعه بیشتر فرونشست‌‌ها نشویم. اسماعیلی؛ با اشاره به این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نخستین‌بار ۲۰ سال پیش گزارشات خود در مورد فرونشست را ارائه و منتشر کرد، ادامه‌ داد: این سازمان به‌طور دایم درباره فرونشست در حال مطالعه است و سازمان جغرافیای نیروهای مسلح نیز در این زمینه مطالعات موثری انجام داده که نمونه آن رونمایی از سامانه بومی فرونشست است. رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، همکاری و تعامل سازمان‌ها و مجموعه‌های مرتبط با موضوع فرونشست را به‌عنوان بهترین راه خدمت به کشور عنوان کرد و اظهار داشت: سازمان‌های مرتبط ‌می‌توانند به همدیگر کمک کنند به نحوی که برای مثال سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح امکانات و توانایی‌های خود در این زمینه را با سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و سازمان نقشه‌برداری به اشتراک بگذارد تا فعالیت‌‌ها و مطالعات به‌طور تکراری انجام نشود. وی با بیان این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به بررسی شکل هندسه آبخوان‌های کشور پرداخته است، ابراز امیدواری کرد با این طرح در مورد موضوع فرونشست کمک‌دهنده باشیم تا هم یک اعلام و هشدار خطر به مسئولان داشته باشیم تا به فکر چاره‌ای باشند و هم خودمان نیز کارهای عملی باری برخورد با این موضوع را داشته باشیم. اسماعیلی؛ با بیان اینکه تقریباً سراسر کشور را کم و بیش فرونشست فرا گرفته و مناطق اندکی از فرونشست محفوظ مانده است، خاطرنشان کرد: حتی استان‌های گیلان و مرزی نیز دچار فرونشست شده‌اند که دلیل آن برداشت بی‌رویه از آبخوان‌های زیرزمینی است که پس از خالی شدن آبخوان‌‌ها از آب شیرین با آب شور دریا‌ها پر می‌شوند.

تعامل با سازمان زمین‌شناسی جهت تولیدات مشترک

امیر سرتیپ دوم مجید فخری؛ رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح نیز، با بیان اینکه وزارت دفاع در تعامل با همه دستگاه‌های دولتی تلاش دارد تا هم‌افزایی داشته باشد، گفت: در این تفاهم‌نامه تعهد کردیم که امکانات سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و آموزشی را با سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به اشتراک بگذاریم و تولیدات مشترکی در حوزه‌های مختلفی و محصولات ژئوماتیک برای خدمت به مردم ارائه دهیم. به گفته امیر سرتیپ دوم مجید فخری؛ فرونشست یکی از مخاطرات اولویت‌دار کشور است که در این راستا سازمان‌های مختلف در زمینه تشخیص و پیش‌بینی‌های فرونشست فعالیت دارند. وی تأکید کرد: ویژگی‌های بارز اقدامات وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان جغرافیایی در زمینه فرونشست این است که از داده‌های زمین‌شناسی، gnss و راداری به‌طور توامان استفاده می‌کنند تا بتوانند فرونشست زمین را تشخیص دهند. رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تصریح کرد: همچنین نرم‌افزار تولید شده برای پیش‌نشانگری فرونشست و با تکمیل داده‌ها پیش‌بینی فرونشست می‌تواند کمک کند تا دیدگاه بهتری نسبت به آینده مناطق کشور که در خطر فرونشست هستند، داشته باشیم.