آینده برنامه‌نویسی با ورود هوش‌مصنوعی چگونه خواهد بود ؟!

با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه هوش‌مصنوعی، بسیاری از صنایع با تحولات بنیادینی مواجه شده‌اند و توسعه نرم‌افزار یکی از مهم‌ترین این بخش‌‌ها است که تحت‌تأثیر این فناوری را به‌طور محسوسی احساس می‌کند. برنامه‌نویسان به لطف دستیارهای کدنویسی مبتنی بر هوش‌مصنوعی، می‌توانند بهره‌وری خود را تا سطح قابل‌توجهی افزایش دهند و وظایف پیچیده را در زمان […]

با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه هوش‌مصنوعی، بسیاری از صنایع با تحولات بنیادینی مواجه شده‌اند و توسعه نرم‌افزار یکی از مهم‌ترین این بخش‌‌ها است که تحت‌تأثیر این فناوری را به‌طور محسوسی احساس می‌کند. برنامه‌نویسان به لطف دستیارهای کدنویسی مبتنی بر هوش‌مصنوعی، می‌توانند بهره‌وری خود را تا سطح قابل‌توجهی افزایش دهند و وظایف پیچیده را در زمان کوتاه‌تری به پایان رسانند. اما در عین حال، نگرانی‌هایی نیز درباره آینده این حرفه و احتمال کاهش فرصت‌های شغلی مطرح شده است. به گزارش پیوست، نیویورک تایمز در گزارشی به تأثیر هوش‌مصنوعی بر توسعه نرم‌افزار و فعالان این حوزه پرداخته است. براساس این گزارش بسیاری از متخصصان در حال‌حاضر از این فناوری برای کدنویسی سریع‌تر و بهبود روند کاری خود استفاده می‌کنند. براساس داده‌های یک نظرسنجی، حدود دو سوم از برنامه‌نویسان در حال‌حاضر از ابزارهای هوش‌مصنوعی در کدنویسی خود استفاده می‌کنند. این ابزار در سال‌های آینده به جزئی جدایی‌ناپذیر از توسعه نرم‌افزار تبدیل می‌شود اما به گفته متخصصان با اینکه شکل و شمایل مهارت‌های مورد نیاز در این صنعت تغییر می‌کند، اما نیاز به برنامه‌نویسان از بین نخواهد رفت.

دستیارهای کدنویسی و تأثیر آن‌ها بر توسعه نرم‌افزار

جان‌جورجی؛ دانشمند ۲۹ ساله رشته کامپیوتر، می‌گوید برای توسعه نرم‌افزارهای حوزه سلامت از هوش‌مصنوعی استفاده می‌کند. او در استارت‌آپی مشغول به کار است که نرم‌افزارهای خلاصه‌سازی و ثبت یادداشت‌های پزشکی برای پزشکان طراحی می‌کند، اما جالب اینجاست که خود او نیز از دستیار کدنویسی هوش‌مصنوعی برای کدنویسی سریع‌تر و دقیق‌تر کمک می‌گیرد. دستیار کدنویسی پیشنهادهای خودکار در اختیار او می‌گذارد و حتی تغییرات را توصیه کند. این ابزار می‌تواند نقایص و اشکالات را شناسایی کند و حتی تست‌های اولیه انجام دهد. جورجی تخمین می‌زند که این ابزار روزانه حدود یک ساعت در زمان او صرفه‌جویی می‌کند. او معتقد است «دیگر نمی‌تواند بدون آن کار کند.» تجربه جورجی منحصر‌به‌فرد نیست و بسیاری دیگر از توسعه‌دهندگان شرایط مشابهی دارند. براساس نظرسنجی شرکت تحقیقاتی Evans Data، در حال‌حاضر حدود دو‌سوم از برنامه‌نویسان از ابزارهای کدنویسی هوش‌مصنوعی استفاده می‌کنند.

آیا هوش‌مصنوعی جایگزین برنامه‌نویسان می‌شود؟

با پیشرفت روزافزون هوش‌مصنوعی، نگرانی‌هایی مبنی بر خودکارسازی کامل کدنویسی و از بین رفتن مشاغل برنامه‌نویسی مطرح شده است. برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که مدل‌های پیشرفته‌ای مانند ChatGPT از شرکت اوپن‌ای‌آی و Copilot می‌توانند در آینده‌ای نه‌چندان دور، بسیاری از وظایف برنامه‌نویسان را برعهده بگیرند. مارک زاکربرگ؛ مدیرعامل متا، به تازگی پیش‌بینی کرده است که فناوری هوش‌مصنوعی تا پایان سال جاری می‌تواند عملکردی در حد یک مهندس نرم‌افزار سطح متوسط داشته باشد. اما با این حال، او معتقد است که این ابزار‌ها می‌توانند برنامه‌نویسان را از شر کارهای تکراری خلاص کنند تا آن‌ها بتوانند روی جنبه‌های خلاقانه‌تر توسعه نرم‌افزار تمرکز کنند. دیوید اوتور؛ اقتصاددان دانشگاه MIT، نیز بر این باور است که هوش‌مصنوعی در مدت‌زمانی کوتاهی بر برنامه‌نویسان تأثیر عمیق می‌گذارد. به گفته او، تغییر مهارت‌های مورد نیاز در این حوزه اجتناب‌ناپذیر است، اما نیاز به برنامه‌نویسان از بین نمی‌رود. شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکا به‌سرعت در حال توسعه و بهبود ابزارهای کدنویسی مبتنی بر هوش‌مصنوعی هستند. از میان مهم‌ترین ابزارهای ارائه شده از سوی شرکت‌های بزرگ می‌توان به ابزار هوش‌مصنوعی GitHub Copilot از مایکروسافت اشاره کرد (شرکتی که به لطف همکاری نزدیک با اوپن‌ای‌آی به به‌ترین ابزارهای هوش‌مصنوعی جهان دسترسی دارد) و آمازون و گوگل نیز به ترتیب Amazon CodeWhisperer و Codey را در اختیار برنامه‌نویسان قرار داده‌اند. توماس دوهماک؛ مدیرعامل GitHub، پیش‌بینی می‌کند که در آینده نزدیک، بین ۸۰ تا ۹۰ درصد کد‌ها توسط هوش‌مصنوعی نوشته خواهد شد. از نگاه او در آینده توسعه‌دهندگان دیگر نه به‌عنوان کدنویسان سنتی، بلکه به‌عنوان «رهبر یک ارکستری مبتنی بر هوش‌مصنوعی» به کار خود ادامه می‌دهند.

افزایش بهره‌وری و تغییر مهارت‌های مورد نیاز

طبق مطالعات انجام‌شده، ابزارهای کدنویسی هوش‌مصنوعی تاکنون توانسته‌اند بهره‌وری توسعه‌دهندگان را بین ۱۰ تا ۳۰ درصد افزایش دهند. در شرکت KPMG، برنامه‌نویسانی که از GitHub Copilot استفاده می‌کنند، به‌طور متوسط ۴٫۵ ساعت در هفته در زمان خود صرفه‌جویی می‌کنند و معتقدند که کیفیت کدهایشان بهبود یافته است. با این حال هوش‌مصنوعی تنها محدود به فرایند تولید کد نیست و می‌تواند به شکل‌های دیگری نیز در فرایند توسعه نرم‌افزار نقش‌آفرینی کند:

آموزش توسعه‌دهندگان جدید: بسیاری از مهندسان از دستیارهای هوش‌مصنوعی برای یادگیری سریع‌تر و درک بهتر مفاهیم پیچیده استفاده می‌کنند.

بهبود مستندسازی کد: ایجاد توضیحات دقیق و خوانا برای کدها، یکی از چالش‌های همیشگی برنامه‌نویسان است که اکنون می‌تواند تا حد زیادی خودکار شود.

ترجمه و به‌روزرسانی کدهای قدیمی: ابزارهای هوش‌مصنوعی می‌توانند کدهای نوشته‌شده در زبان‌های قدیمی را به نسخه‌های جدیدتر تبدیل کنند.

چالش‌‌ها و نگرانی‌ها

با وجود تمام مزایایی هوش‌مصنوعی برای بخش توسعه نرم‌افزار به همراه داشته است، برخی از چالش‌‌ها به قوت خود باقی هستند:

کیفیت و دقت کدهای تولیدشده: اگرچه دستیارهای هوش‌مصنوعی توانسته‌اند میزان خطاهای خود را کاهش دهند، اما همچنان در برخی موارد پیشنهادهای اشتباه و گمراه‌کننده ارائه می‌دهند.

کاهش فرصت‌های شغلی برای توسعه‌دهندگان تازه‌کار: با خودکار شدن برخی وظایف پایه‌ای، ورود به این حرفه برای برنامه‌نویسان مبتدی دشوارتر شده است.

حفظ خلاقیت انسانی: اتکای بیش از حد به هوش‌مصنوعی ممکن است باعث کاهش خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله در توسعه‌دهندگان شود.

از این‌رو توسعه‌دهندگان و کدنویسان جدید باید یادگیری نحوه کار با هوش‌مصنوعی را در اولویت خود قرار دهند. جان جورجی، که از ابزارهای هوش‌مصنوعی برای کدنویسی استفاده می‌کند، می‌گوید: «من هنوز نگران از دست رفتن شغلم نیستم، اما اگر یک برنامه‌نویس تازه‌کار بودم، بدون شک یادگیری مهارت‌های مربوط به هوش‌مصنوعی را در اولویت قرار می‌دادم.»

آینده برنامه‌نویسی در عصر هوش‌مصنوعی

توسعه‌دهندگان نرم‌افزار در دوران‌گذار به یک مدل کاری جدید قرار دارند که در آن مهارت‌هایی مانند خلاقیت، تفکر انتقادی، حل مسئله و مدیریت ابزارهای هوش‌مصنوعی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اسماعیل فوفانا؛ یکی از دانشجویان برنامه آموزشی Per Scholas که برای یادگیری برنامه‌نویسی ارائه شده است، معتقد است که «یادگیری نحوه مدیریت هوش‌مصنوعی به اندازه مهارت‌های فنی سنتی اهمیت خواهد داشت.» در نهایت، آینده توسعه نرم‌افزار نه در حذف برنامه‌نویسان، بلکه در تغییر نقش آن‌‌ها از نویسندگان کد به مدیران و معماران سیستم‌های هوش‌مصنوعی خواهد بود. آیا این تغییر یک فرصت است یا یک تهدید؟ تنها زمان مشخص خواهد کرد.