ایمن نبودن خودرو‌‌‌ها یا جاده‌ها کدام یک نقش پُررنگ‌تری در حوادث رانندگی دارند؟

مهدی قره‌داغلی – حوادث رانندگی در سراسر دنیا همیشه از عواملی بوده که تا به حال کسی قادر به جلوگیری از به وقوع پیوستن آن نبوده است اما در کشو ما آمار این‌گونه حوادث هر ساله رکوردهای جدیدی را به ثبت می‌رساند و همین مسئله باعث آن شده که شاهد آمار بالایی از تلفات انسانی […]

مهدی قره‌داغلی – حوادث رانندگی در سراسر دنیا همیشه از عواملی بوده که تا به حال کسی قادر به جلوگیری از به وقوع پیوستن آن نبوده است اما در کشو ما آمار این‌گونه حوادث هر ساله رکوردهای جدیدی را به ثبت می‌رساند و همین مسئله باعث آن شده که شاهد آمار بالایی از تلفات انسانی در اقصی‌نقاط جاده‌های کشور باشیم. اما علت اصلی این اتفاقات در چه حقیقتی نهفته است. حقیقت این است که در وهله اول طراحی و ساخت جاده‌ها از وضعیت مطلوب و مناسبی برخوردار نبوده است و در وهله دوم کیفیت خودروهای تولید داخل نیز به نسبت استانداردهای جهانی در سطح بسیار پایینی قرار دارد و وهله سوم که می‌توان آن را مهم‌تر از بقیه مسائل دانست، نقش خطای انسانی در وقوع حوادث رانندگی دانست. اما تا کی و کجا قرار است شاهد تلفات حوادث جاده‌ای باشیم و آیا وقت آن نرسیده که فکری اساسی در این زمینه صورت گیرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین راستا، سردار سیدتیمور حسینی؛ رئیس پلیس راهور فراجا، با اشاره به کیفیت خودروهای داخلی و نقش آن در تصادفات جاده‌ای و همچنین وضعیت‌ راه‌ها، بیان کرد: در همه دنیا موضوع خطای انسانی به‌عنوان یک واقعیت پذیرفته و گفته شده است که انسان امکان خطا کردن را دارد و ما نمی‌توانیم خطای انسان را به صفر برسانیم، اما آن چیزی که می‌تواند این خطا را جبران کند و به‌عنوان اولین و آخرین اشتباه آن فرد باشد، امکاناتی است که در ساخت راه و وسایل نقلیه باید در نظر گرفته شود. وی گفت: در ساخت راه‌ها به این نکته اشاره می‌شود که راه باید بخشنده باشد. راه بخشنده به این معناست که قابلیت جبران خطای عامل انسانی را داشته باشد. حسینی؛ با اشاره به کیفیت وسایل نقلیه و خودروهای تولیدی، عنوان کرد: در موضوعات وسایل نقلیه به سامانه‌های ایمنی آن می‌پردازند. یک خودرو باید دارای دو دسته از سامانه‌های ایمنی باشد. اولین دسته از سامانه‌های ایمنی، سامانه‌های فعال است. سامانه و قابلیت‌هایی از جمله ترمز، سنسورهایی که برای تشخیص خطر به کار می‌رود و… که می‌تواند به جلوگیری از تصادفات کمک کند. وی در ادامه بیان کرد: دسته دوم از این امکانات، سامانه‌های ایمنی غیرفعال است. نقش این سامانه‌ها این است که بعد از وقوع تصادف، باعث می‌شود که جان راننده و سرنشینان حفظ شود. این امکانات از جمله کمربند ایمنی، کیسه هوا، استحکام بند، شاسی و ستون‌ها، جنس و تعبیه شیشه‌ها و… است که این امکانات به خودرو‌‌‌ها این قابلیت را می‌دهد که اگر فردی خطا کرد و دچار سانحه‌ شد، جان سرنشینان حفظ شود. سردار حسینی؛ با بیان اینکه خودروهای ما فاقد هر دو جنبه سامانه‌های ایمنی است و در جاده‌های ما علاوه بر نقاط حادثه‌خیز، ما در خیلی از محورها، حتی محورهای آزادراهی، بزرگراهی و اصلی بحث بخشندگی راه را نمی‌بینیم، گفت: از منظر مختلف، ایرادهایی که در راه‌های کشور وجود دارد و خودنمایی می‌کند؛ باید تمام آن‌‌‌ها برطرف شود.  رئیس پلیس راهور فراجا، درخصوص شناسایی و کنترل نقاط پرخطر جاده‌ای، خاطرنشان کرد: شناسایی نقاط پرخطر بیشتر براساس تحلیل و آنالیز اطلاعات تصادفات صورت می‌گیرد و پلیس نیز براساس تحلیل داده‌های تصادف به این نتیجه می‌رسد که در کدام نقطه از جاده، میزان تصادفات بیشتر است و در آن شرایط به بررسی علت تصادفات پرداخته و سپس نقشه‌راه‌ را در وقوع حادثه بررسی می‌کند. وی افزود: پس از شناسایی یک نقطه حادثه‌خیز به دلایل مختلف و بررسی همه دیتاها، اطلاعات و عارضه‌ای که باعث تصادف شده، در نهایت تجویز می‌کنیم چه اقداماتی از جمله اصلاح شیب، شیب شیروانی، پیچ، نصب گاردریل، نوع تجهیزاتی و… صورت گیرد. سردار حسینی؛ در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توانیم در آینده شاهد به‌روزرسانی و تغییراتی در قوانین راهنمایی و رانندگی باشیم، خاطرنشان کرد: ما در حال تلاش هستیم که بتوانیم به این مهم دست پیدا کنیم. به شخصه امیدوارم که این اتفاق بیفتد. ما پیگیر خیلی از موضوعات هستیم و به موقع اطلاع‌رسانی خواهد شد. وی درخصوص احتمال افزایش نرخ جریمه‌ تخلفات رانندگی در صورت ناکارآمدی و بازدارنده نبودن طرح‌های پلیس در زمینه کاهش تصادفات جاده‌ای، افزود: برابر با قانون پلیس هر دو سال یکبار موظف است تا اصلاحیه میزان جرایم رانندگی را به دولت ارائه کند. وی با بیان اینکه پلیس از این حق خود استفاده خواهد کرد، اظهار داشت: برابر قانون، تیر ۱۴۰۵ پیشنهاد افزایش نرخ جرایم رانندگی و اصلاحات لازم با هماهنگی فرماندهی کل انتظامی ارائه خواهد شد. سردار حسینی؛ اضافه کرد: از تیر امسال با اعمال نرخ جدید جریمه تخلفات رانندگی، شاهد کاهش ۹ درصدی میزان صدور و وصول جرایم بودیم که نشان از کاهش تخلف دارد اما در این مدت میزان جان‌باختگان حوادث ترافیکی پنج درصدی کاهش یافت که با انتظار پلیس فاصله دارد. همچنین رسول سلیمانی؛ یکی از کارشناسان صنعت خودرو نیز، در این خصوص، اظهار داشت: در موضوع تصادفات جاده‌ای چهار عامل از جمله وضعیت جاده، رانندگی، ایمنی وسیله نقلیه و نظارت‌های دوربینی و از طریق پلیس باید مورد توجه قرار گیرد. وی ادامه داد: برای کاهش تصادفات جاده‌ای استفاده بیشتر از ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و هوایی نیز نقش مهمی دارد به‌گونه‌ای که احتمال مرگ‌ومیر در سفرهایی که از وسایل عمومی استفاده می‌شود، طبق اعلام جهانی یک‌هفتم نسبت به خودروی سواری است. سلیمانی؛ به نقش نظارت از طریق دوربین‌های سرعت و نیروهای مستقر پلیس در جاده‌ها اشاره کرد و گفت: در کوتاه مدت توجه به موضوع کاهش سرعت و جلوگیری از سرعت نامتعادل از طریق ثبت دوربین‌های سرعت مسئله مهمی است زمانی که هر ۱۰ درصد سرعت کم می‌شود ۳۰ تا ۴۰ درصد کشته‌ها کاهش پیدا می‌کند. وی عنوان کرد: متأسفانه تعداد زیادی از دوربین‌های کنترل سرعت یا خراب و یا فعال نیستند، هر چند تعدادشان نیز کم است ضمن اینکه سرعت ارسال پیام به راننده در صورت جریمه شدن نیز پایین است. این کارشناس خودرو، یکی دیگر از عوامل مؤثر در تصادفات جاده‌ای را طراحی خودرو‌‌‌ها عنوان کرد و گفت: طراحی‌هایی که ساخت خودرو‌‌‌ها استفاده می‌شود، قدیمی، ایمنی آن پایین و مربوط به دهه ۸۰ میلادی است. وی بیان داشت: هر چند طراحی‌‌‌‌ها بهبود پیدا کرده است اما عمده تولید خودرو‌‌‌ها با طراحی‌های قدیمی است به‌عنوان مثال شرکت سایپا، طراحی شاهین و شرکت ایران‌خودرو طراحی خودرو تارا و ری‌را را توسعه داده که ایمنی بهتر شده و قابل مقایسه با خودروهای اقتصادی در دنیاست. سلیمانی؛ تأکید کرد: باید طراحی‌های قدیمی را به تدریج متوقف کنیم و روی طراحی‌های جدی برنامه‌ریزی کنیم. در همین راستا نیازمند ارتقای استانداردهای جدید هستیم این در حالی است که عمده تصادفات مربوط به واژگونی است که در این زمینه استاندارد نداریم. وی به عدم استحکام ورق‌های بدنه خودرو‌‌‌ها اشاره کرد و گفت: باید در طراحی خودرو‌‌‌ها از ورق‌های مستحکم استفاده کرد برای تولید این نوع ورق‌‌‌ها در کشور خودروسازان نیازمند یکسری حمایت‌ها هستند تا با تأمین مالی، ارزی و دریافت مجوز‌‌‌ها بتوانند خط تولید را راه بیندازند. این کارشناس خودرو، فرسودگی ناوگان را از دیگر عوامل تأثیرگذار در تصادفات عنوان کرد و گفت: خودرو‌‌‌ها دارای عمر مفید هستند، هر چند اگر خودرو ایمن هم باشد اما قابلیت اطمینان کاهش پیدا می‌کند و ۳۰ درصد احتمال تلفات بالا می‌رود. وی بیان داشت: خودروهای فرسوده دارای ایمنی‌‌‌های قابل‌قبول و معاینه فنی‌های مناسب به‌خاطر ساختار نظارت ناکافی نیستند. باید برنامه دقیق برای اسقاط خودرو‌‌‌ها داشته باشیم و سالی یک‌میلیون سواری اسقاط شود. سلیمانی؛ فرهنگ‌سازی و رعایت نکات ایمنی توسط رانندگان را در کاهش تلفات جاده‌ای از مهم‌‌‌ترین موارد عنوان کرد و گفت: باید خود راننده‌ها نیز مواردی را در رانندگی رعایت کنند و در مورد نظارت‌‌‌ها نیاز به به‌روزرسانی جریمه‌هاست تا تخلف نکردن معنی پیدا کند. وی گفت: اکنون جرایم متناسب با تورم افزایش پیدا نکرده است، به‌گونه‌ای که براساس آمار بهداشت جهانی هشت درصد تولید ناخالص ملی را در تصادفات از دست می‌دهیم در حالی که این آمار در کشوری مانند نروژ نیم‌درصد است یا سرانه کشته‌ها در ایران ۲۰ نفر در ۱۰۰ هزار نفر ولی در نروژ دو نفر در ۱۰۰ هزار نفر است. کارشناس خودرو، با بیان اینکه در کاهش تلفات جاده‌ای باید از ظرفیت شرکت‌های بیمه‌ای استفاده کرد، گفت: کاهش تصادفات منجربه صرفه‌جویی در خسارت‌های بیمه‌ای می‌شود که باید از ظرفیت شرکت‌های بیمه در کاهش تلفات در زیرساخت‌های سخت‌افزاری و فرهنگ‌سازی استفاده کرد.