مهم‌ترین دستاوردهای علمی و فن‌آوری ایران در سال ۹۴

    از «سورنا» تا «دوستی» سال ۹۴ هم مانند سال‌های پیشین شاهد رونمایی و اجرایی شدن برخی از دستاوردهای علمی بودیم؛ دستاوردهایی که تنها با اتکا به توان و مهارت‌ متخصصان و پژوهشگران چیره دست کشور به ثمر رسیده است. رونمایی از ۳ رادیو دارو فروردین سالی که گذشت همزمان با روز ملی فن‌آوری […]

 

 

از «سورنا» تا «دوستی»

سال ۹۴ هم مانند سال‌های پیشین شاهد رونمایی و اجرایی شدن برخی از دستاوردهای علمی بودیم؛ دستاوردهایی که تنها با اتکا به توان و مهارت‌ متخصصان و پژوهشگران چیره دست کشور به ثمر رسیده است.

رونمایی از ۳ رادیو دارو

فروردین سالی که گذشت همزمان با روز ملی فن‌آوری هسته‌ای از ۳ دستاورد هسته‌ای رادیو داروی ایران و یک محصول حوزه محیط‌زیست با حضور رییس‌جمهور رونمایی شد. این رادیودارو‌ها جزو دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای هستند که سال ۹۳ به دست آمده‌اند. یکی از مهم‌ترین این محصول‌ها مجتمع سوخت مجازی است.

رونمایی از ۳ دستاورد جدید دارویی

۳ دستاورد جدید دارویی«هسته پِلت»، «قرص سِولامر» و «پِلِت اُورلیتات» نیز از دیگر دستاوردهایی بود که سال ۹۴ رونمایی شد. بنا بر گفته دست‌اندرکاران و مدیران تولید این ۳ فرآورده دارویی، امید می‌رود با تجاری‌سازی این ۳ محصول‌‌ها بتوان گام مؤثری در درمان بیماران حاد کلیوی برداشت و به پیشرفت اقتصاد علمی صنعت دارویی کشور کمک به سزایی کرد.

افتتاح بزرگ‌ترین آزمایشگاه تجهیزات ضدانفجاری ایران

سال ۹۴ نیز شاهد رونمایی از بزرگ‌ترین آزمایشگاه تجهیزات ضدانفجار و نخستین الکتروموتور ضد انفجار(با ظرفیت ۲۳۰ کیلو وات) ساخت ایران بودیم. آزمایشگاه کاربردی الکتروموتور‌ها و تجهیزات ضدانفجاری قابلیت تزریق گازهای مختلف را دارد تا تجهیزات در محیط گازی آزمایش شوند. این آزمایشگاه تحمل قدرت انفجاری معادل ۱۰۰ کیلو تی.ان.تی را دارد.

خوکفایی در تولید دو کاتالیست‌

بهره‌برداری از فاز دوم خط تولید کاتالیست‌های حاوی فلزات گران‌بها برای رفع نیاز تمامی مجتمع‌های پژوهشی و‌ خط تولید کاتالیست‌های ایزومریزاسیون پالایشگاهی برای تولید بنزین یورو۴، یورو۵ مورد مصرف صنایع پتروشیمی از دیگر دستاوردهای مهم بهره‌برداری شده سال۹۴ است. دانش فنی این فرآورده‌ها، پیش از این در انحصار دو شرکت یوپی آمریکا و شرکت اکسنت فرانسه بود. پژوهشگران ایرانی توانستند انحصار تولید این دو محصول را بشکنند و از خروج سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کنند.

رونمایی از نخستین پنبه تراریخته ایرانی

تولید نخستین پنبه تراریخته حاصل دسترنج ۵ ساله محققان حوزه زیست فن‌آوری است که سال ۹۴ با حضور جمعی مسؤولان کشوری رونمایی شد. این پنبه بنا بر نیاز کشاورزان استان خراسان جنوبی که هم اکنون با مشکل افت کیفیت پنبه و کمبود آب در منطقه روبه‌رو هستند، تولید شده است؛ با ورود این فن‌آوری به مزارع میزان برداشت محصول ۵ تا ۷ برابر افزایش پیدا می‌کند.

جراحی مغز در حین بیداری برای اولین بار در کشور

تیمی متشکل از پزشکان مجرب ایرانی در بیمارستان سینا توانستند برای اولین‌بار در کشور عمل ویژه مغز در حین بیداری(Awake Craniotomy & brain mapping) را روی یک بیمار مبتلا به تومور گلیوم در ناحیه اینسولای مغز انجام دهند. اینسولا محلی در عمق مغز است که مراکز مختلف تکلم و فعالیت‌های اساسی حسی-حرکتی مغز درون آن قرار گرفته‌اند. در این شیوه پزشکان برای این‌که از سالم ماندن این مراکز اطلاع حاصل کنند، بیمار را هنگام عمل بیدار کرده و در حین تکلم و هوشیاری اقدام به برداشتن تومور بیمار می‌کنند.

داروی استراتژیک «فاکتور ۷»

آریوسون، فاکتور ۷ انعقادی فعال شده نوترکیب و یک ماکرو مولکول پروتیینی (گلیکوپروتیینی) است. این دارو با تکنولوژی DNA نوترکیب و با استفاده از سلول‌های کلیه نوزاد همستر (BHK) تولید می‌شود و از نظر ساختار مولکولی و فعالیت بیولوژیکی کاملاً مشابه فاکتور ۷ انعقادی فعال استخراج شده از پلاسمای انسانی است. محققان کشور سال ۹۴با حمایت معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری موفق به تولید این داروی استراتژیک شدند. تولید این دارو تنها در انحصار کشور دانمارک بود.

شبیه‌سازی قوچ وحشی ایرانی

محققان پژوهشگاه رویان اصفهان برای اولین بار موفق به شبیه‌سازی گونه حیوانی در حال انقراض با نام «قوش وحشی قمیشلو» شدند. محققان برای شبیه‌سازی این قوچ به ماده اسپرم و تخمک نیاز داشتند از این چ

رو یک جانور از ترکیب دو سلول جنسی نر و ماده را آماده کردند. از ترکیب این دو سلول، سلول تخم این حیوان ایجاد شد. ترکیب این تخم‌ها نیز منجر به شکل‌گیری موجود جدید شد. جنین اولیه نیز به رحم جانوری از همان‌‌ گونه نزدیک (گوسفند) انتقال یافت. در نهایت این گونه در حال انقراض متولد شد.

رونمایی از نخستین شبکه خدمات رایانش ابری

رایانش ابری به مجموعه‌ای از فن‌آوری‌ها و روش‌ها اطلاق می‌شود که برای ارایه منابع ذخیره‌سازی، پردازشی و شبکه به صورت متمرکز بنا به درخواست استفاده‌کنندگان با قابلیت انعطاف‌پذیری بالا و ظرفیت بسیار به اجرا درمی‌آید. نخستین شبکه خدمات رایانش ابری برای ذخیره‌سازی اطلاعات داخلی کشور شهریور سال۹۴ به‌طور رسمی آغاز به‌کار کرد. ارایه خدمات دولت الکترونیک، دسترسی به خدمات بومی در کشور و افزایش ظرفیت منابع ذخیره‌سازی از جمله اهداف این طرح عنوان شده است.

راه‌اندازی طرح هاب ماهواره‌ای ایران

طرح هاب ماهواره‌ای ایران با نام«هما» به منظور استفاده از ارتباطات ماهواره‌ای در کنار سایر سیستم‌های ارتباطی نظیر فیبر نوری و رادیو به عنوان یک مکمل سهل‌الوصول و مطمئن برای تأمین ارتباطات نقاط دور افتاده و خاص و نیز برای پاسخگویی به نیازهای ارتباطی در مواقع اضطراری و حوادث غیرمترقبه راه‌اندازی شد. طرح هاب شبکه ماهواره‌ای «وی‌ست» در ایستگاه ماهواره‌ای بومهن تهران نیز پس از ۱۲ سال تعویق همزمان با هفته دولت وارد فاز عملیاتی شد.

رونمایی از خودروی هیبرید برقی- پیل سوختی

خودروی هیبرید برقی- پیل سوختی دانشگاه خواجه نصیر از دیگر طرح‌هایی بود که سال۹۴ رونمایی شد. این خودرو از طریق ترکیب هیدروژن و اکسیژن، انرژی خود را تأمین می‌کند. در این خودرو یک باطری شارژی وجود دارد که این باطری هم از طریق برق و هم از طریق ترکیب هیدروژن و اکسیژن شارژ می‌شود. این فن‌آوری قرار است با کمک دانشگاه خواجه نصیر بر روی تاکسی‌های شهر تهران طی سال‌های آینده نصب شود. از دیگر مزیت‌های این خودرو کمک به رفع آلودگی هواست زیرا از اگزوز این خودرو به جای دود، آب خارج می‌شود.

راه‌اندازی رصدخانه پژوهش و فن‌آوری

رصدخانه پژوهش و فن‌آوری به عنوان ابزاری مدیریتی در حوزه علم و پژوهش و با امکان فراهم کردن پیگیری روند تغییرات اطلاعات علمی و پژوهشی در پژوهشگاه علوم و فن‌آوری اطلاعات ایران آغاز به‌کار کرد. این رصدخانه از گنجینه اطلاعاتی تغذیه میکند که پژوهشگاه علوم و فن‌آوری اطلاعات ایران در نزدیک به نیم قرن تاریخچه خود بر پایه مأموریت گردآوری، سازمان‌دهی، ذخیره، حفظ، بازیابی، تحلیل و اشاعه‌ مدارک و اطلاعات علم و فن‌آوری کشور به دست آورده است.

رونمایی از نسل سوم ربات سورنا

در سالی که گذشت نسل سوم ربات انسان نما سورنا نیز رونمایی شد. این ربات با قدی برابر با ۱۹۰ سانتی‌متر و وزنی در حدود ۹۸ کیلوگرم در زمره ربات‌های انسان نما با اندازه واقعی انسان بالغ قرار دارد. شناسایی و تغییر صورت افراد در حال حرکت از دیگر قابلیت‌های سورنا ۳ به شمار می‌رود. این ربات در حوزه شنوایی مجموعاً ۲۰۰ کلمه/جمله فارسی را می‌شنود. همچنین این ربات وضعیت بدن افراد را تشخیص می‌دهد. این ربات قابلیت تکلم ۲۰۰ کلمه/جمله هوشمند را دارد. این ربات می‌تواند برای امداد و نجات، دست رباتیکی جانبازان و سفر به ماه کاربرد داشته باشد.

رونمایی از نخستین هواپیمای دوزیست

نخستین هواپیمای دوزیست با نام «پرنده دریایی ۶ نفره دوزیست» دی سال ۹۴ با حضور جمعی از مسؤولان کشوری در بندر عباس رونمایی شد. این هواپیما در حمل ادوات و تجهیزات مورد نیاز برای مأموریت‌هایی مانند شناسایی، عکسبرداری و غیره در محیط‌های آبی و خاکی، گشت‌های دریایی برای مبارزه با قاچاق کالا و توقیف شناورهای متخلف، نظارت، بازرسی و دسترسی به سکو‌ها و خطوط لوله‌های نفت در دریا‌ها و دریاچه‌ها و نیز جا به جایی غواصان به محل‌های مأموریت آنان کاربرد دارد. عملیات‌های امداد و نجات در محیط‌های آبی و خاکی و انجام تحقیقات زیست‌محیطی برای نمونه‌برداری از آب‌ها، کنترل حرکت جانداران، حمل بار، اطفای حریق و استفاده‌های شخصی و تفریحی و نیز تاکسی هوایی از دیگر کاربردهای این هواپیمای دوزیست به شمار می‌رود.

راه‌اندازی خط تولید پچ‌های ضد درد پوستی

خط تولید پچ‌های ضد درد پوستی با عنوان «کسب و انتقال دانش فنی ایجاد واحد تولید سامانه‌های تراپوستی دارو در چسب ضد درد» چندی پیش در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی راه‌اندازی شد. در این طرح دو داروی « فنتالین» و «بوپرنورفین» که هر دوی آن‌ها ضد درد هستند، به عنوان سیستم سامانه‌های دارو رسانی در چسب پلیمری قرار گرفتند. این دو دارو، بیش‌تر در بیماران مبتلا به سرطان که بعد از جراحی درد زیادی دارند، قابل استفاده است. همچنین پچ ضد درد «فنتانیل» علاوه بر از بین بردن درد، برای ترک اعتیاد هم قابل استفاده است. اکنون این دو دارو به صورت چسب پلیمری تولید شده‌اند.

رونمایی از ماهواره سنجشی «دوستی»

همزمان با روز فن‌آوری فضایی از ۳ دستاورد مهم در عرصه فضایی(ماهواره سنجشی «دوستی»، آزمایشگاه سنجش از دور سازمان فضایی ایران و مرکز تجمیع و تست ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران) با حضور رییس‌جمهور رونمایی و آغاز به‌کار کرد.

راه‌اندازی نخستین پلتفرم «اینترنت اشیا» کشور

 

«اینترنت اشیا» (Internet of Things) یا IOT فن‌آوری مدرنی است که در آن برای هر موجودی اعم از انسان، حیوان یا اشیا، قابلیت ارسال داده از طریق شبکه‌های ارتباطی (اینترنت یا اینترانت) فراهم می‌شود و جهانی را توصیف می‌کند که در آن هر چیزی از جمله اشیای بی‌جان، برای خود هویت دیجیتال دارند و به رایانه‌ها اجازه می‌دهند آن‌ها را ساماندهی و مدیریت کنند. چندی پیش نخستین پلتفرم آموزشی و پژوهشی «اینترنت اشیا» در دانشگاه علم و صنعت راه‌اندازی شد. با استفاده از این فن‌آوری تمام اشیا از طریق شبکه‌های اینترانت و اینترنت به هم متصل و قابلیت فرمان‌پذیری اشیا از طریق شبکه‌های مخابراتی برقرار می‌شود. دانشگاه علم و صنعت با راه‌اندازی این فن‌آوری، نام خود را به عنوان پنجمین دانشگاه دنیا که «اینترنت اشیا» را تدریس و پژوهش می‌کند، ثبت کرد.