هدیه نوروزی از جنس کتاب الکترونیکی

  ناصر فکوهی – هدیه دادن کتاب‌های الکترونیک، صوتی و محصولات فرهنگی باید در ذهن ما و به ویژه جوان‌تر‌ها جا بیفتد تا بتوانند هم ارزش کتاب و خواندن را درک و هم ارزش هدیه را به واقعیت آن بازگردانند و از شکل پولی خارج کنند. پس بهتر است در آستانه فرا رسیدن نوروز ۹۵ […]

 

ناصر فکوهی – هدیه دادن کتاب‌های الکترونیک، صوتی و محصولات فرهنگی باید در ذهن ما و به ویژه جوان‌تر‌ها جا بیفتد تا بتوانند هم ارزش کتاب و خواندن را درک و هم ارزش هدیه را به واقعیت آن بازگردانند و از شکل پولی خارج کنند.

پس بهتر است در آستانه فرا رسیدن نوروز ۹۵ سری به مؤسسات فروش کتاب الکترونیک بزنیم و برای دوستان و کسانی که دوستشان داریم بسته‌ها و محصولات الکترونیک به عنوان هدیه تهیه و ارسال کنیم.

هدیه دادن کتاب رسم خوبی است که باید تا همه را به این رسم تشویق و ترغیب کرد، اما در عین حال شاید بتوان به این رسم، دست کم به شکلی محدود اندیشید و یا روندی تازه را نیز افزود.

روندی از حرکت به سوی مدرنیته فن‌آورانه‌ای که در عین حال گویای دغدغه‌های ما و نشانه‌ای از آشتی ما انسان‌ها با طبیعت به ویژه در ایام نوروز نیز باشد، به عبارت دیگر هم آشتی ما با جهان طبیعی و هم با جهان فن‌آوری مدرن.

این رسم، را می‌توان هدیه دادن‌های الکترونیک نامید، در حال حاضر رشد کتاب‌های الکترونیک در جهان به شدت سیر صعودی دارد، زیرا هم پاسخی است به دغدغه‌های محیط‌زیستی و هم به دلیل صرفه‌جویی که در تولید کتاب، انبارداری، حمل و نقل و غیره ایجاد می‌کند، امکان کاهش قیمت کتاب را می‌دهد و هم تولید و مصرف آن را دموکراتیک‌تر می‌کند.

این دموکراتیک شدن در دو روند موازی انجام می‌گیرد، در سطح تولید، افراد هر چه بیش‌تر می‌توانند دست به قلم (یا بهتر بگوییم به شاسی‌های رایانه‌ای) ببرند و کتاب‌ها و نوشته‌های خود را وارد عرصه عمومی کنند و در نتیجه میزان خلاقیت در جامعه بالا رفته و از این راه جامعه‌ای انسانی‌تر و با سرمایه اجتماعی و فرهنگی بالاتر داشته باشیم.

اما این روند در سطح مصرف باز هم می‌تواند مفیدتر باشد و دموکراتیزاسیون را بیش‌تر کند، زیرا قیمت‌های پایین‌تر تولید، قیمت‌های فروش را نیز کاهش داده و افراد می‌توانند به سوی خرید کتاب‌های بیش‌تری بروند که به آن‌ها علاقه‌مند هستند.

ناشران الکترونیک خوشبختانه در کشور ما رو به فزونی دارند و عرضه در این زمینه هر روز بیش‌تر می‌شود.

در عین حال معنای اجتماعی پول دادن با معنای هدیه دادن کاملاً متفاوت است، امروز هنوز در کشورهای اروپایی و آمریکایی برای کریسمس، وضعیت خانوادگی و سرمایه‌های خانواده‌ها هر چه باشد، هدیه‌های سال نو و کریسمس به صورتی که ما شاهدش هستیم به پول آلوده نشده‌اند.

هر چند در این کشور‌ها نیز لوکس بودن هدیه، خبر از نوعی تمایل به خودنمایی، مصرف‌گرایی است، اما در بیش‌تر خانواده‌های متوسط حتی در سطح بالای سرمایه اقتصادی، ارزش معنوی هدیه است که بالا‌ترین نماد را در خود حمل می‌کنند.

 

از این رو، به گمان من، برای آن که بتوانیم بار دیگر تلاش کنیم به جامعه‌ای انسانی تر، مهربان‌تر و دگردوستانه‌تر برسیم، باید بتوانیم رسم هدیه نوروزی غیرپولی را رفته‌رفته جایگزین رفتارهایی کنیم که در طول بیش از نیم قرن به فرهنگ ما ضربه زده‌اند، یعنی پولی شدن مطلق این هدایا.