یک بام و دو هوای دکل‌داری در صنعت حفاری

یک بام و دو هوای دکل‌داری در صنعت حفاری با ورود بخش خصوصی به صنعت حفاری کشور از سال ١٣٨٦ و امضای قراردادهای جدید تعداد دستگاه‎های حفاری به تدریج از ٧٣ دستگاه به ١٤٤ دستگاه افزایش یافت. موضوع دکل‌داری و حفاری در صنعت نفت ایران همواره به عنوان یکی از مهم‎‌ترین مسایل در این صنعت […]

یک بام و دو هوای دکل‌داری در صنعت حفاری

با ورود بخش خصوصی به صنعت حفاری کشور از سال ١٣٨٦ و امضای قراردادهای جدید تعداد دستگاههای حفاری به تدریج از ٧٣ دستگاه به ١٤٤ دستگاه افزایش یافت.

موضوع دکل‌داری و حفاری در صنعت نفت ایران همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین مسایل در این صنعت مطرح بوده است. این موضوع از این حیث بسیار مهم و حیاتی است که با توسعه میدانهای نفت و گاز و سرانجام با توسعه ملی کشور عجین شده و در این میان بیش از هر موضوعی منافع ملی مطرح است.

عبدالصمد رحمتی _کارشناس اقتصاد و بازار نفت_ در ادامه می‌نویسد: در اواسط سال ٢٠١٤ قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال به ٥٠ دلار برای هر بشکه و قیمت نفت خام شاخص دابلیوتی‌ای آمریکا به ٤٧ دلار برای هر بشکه رسید. رکود اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر و همچنین کاهش جهانی قیمت نفت خام تأثیری به‌سزا بر نبود توسعه موفقیت‌آمیز و همچنین اشتغال پایدار گذاشت و سبب از میان رفتن صرفه اقتصادی هزینه تولید و سرانجام کاهش تعداد دکل‌های حفاری در سراسر جهان شد.

با توجه به این‌که در خاورمیانه برنامهریزی براساس اهداف توسعهای در حال پیگیری بود، نه تنها تعداد دستگاههای حفاری در این منطقه کاهش خیرهکنندهای نیافت، بلکه در برخی کشور‌ها افزایش هم یافت، ایران نیز از این موضوع مستثنی نبود.

از سال ١٣٨٦ با ورود بخش خصوصی به صنعت حفاری کشور و امضای قراردادهای جدید تعداد دستگاههای حفاری به تدریج از ٧٣ دستگاه به ١٤٤ دستگاه افزایش یافت.

هم‌اکنون ناوگان حفاری صنعت نفت ایران به ١٤٤ دستگاه دکل خشکی و دریایی مجهز است که از این تعداد، حدود ٣٥ دستگاه حفاری دریایی و ٢٧ دستگاه در حوزه خلیج‌فارس فعال است.

چنانچه نرخ کرایه روزانه یک دستگاه حفاری بخش فراساحل را حدود ٩٠ هزار دلار در نظر بگیریم با یک محاسبه ساده کارکرد سالانه یک دستگاه حفاری حدود ٣٣ میلیون دلار برآورد میشود.

بر این اساس بالا بودن هزینه حفاری در پروژه توسعه میدان و وسوسه‌انگیز بودن دکل بازی در میدانهای نفت و گاز کشور مشخص است و از سوی دیگر افزایش عرضه و نبود توان بهکارگیری دستگاه‌های حفاری بیش‌تر توسط شرکت ملی نفت ایران زنگ خطری است برای شرکت‌های دکل‌داری که در حال تأمین دستگاه‌های حفاری جدید هستند.

از آنجا که اهداف توسعه‌ای در خلیج‌فارس در سالهای آینده رو به کاهش خواهد بود، به تبع تقاضا برای بهکارگیری دستگاههای حفاری نیز کاهش خواهد یافت، همچنین زمانبر بودن فرایند خرید و ساخت دستگاه حفاری با توجه به تجربه‌های موجود در کشور، کاهش توان مالی شرکت ملی نفت به دلیل بدهی و افزایش مطالبات پیمانکاران حفاری و وجود دستگاه‌های حفاری دریایی با عملکرد و کرایه مناسب در خلیج‌فارس با توجه به حساسیت موجود در تسریع تولید از میدانهای مشترک، همه دست به دست هم می‌دهند که آینده روشنی برای تأمین دستگاههای حفاری دریایی جدید متصور نشد، از این رو دکل‌داران باید با تفکر و احتیاط بیش‌تری موضوع را دنبال کنند.

بر این اساس منطقی است دکل‌داران به دنبال بالا بردن عملکرد و راندمان کاری دستگاه‌های حفاری موجود باشند که با این رویه تعداد حلقه چاه بیش‌تر با تعداد دستگاه حفاری کم‌تر محقق خواهد شد.

شرکت کارفرما انتظار دارد که به‌طور متوسط ٤ حلقه چاه توسعه‌ای (در بخش خشکی و دریایی) به ازای هر دستگاه، حفاری گردد، در حالی که این عدد ٢,٥ حلقه چاه به ازای یک دستگاه حفاری در سال است. در این باره چنان‌چه راندمان عملیات حفاری فقط حدود ۵ درصد بهبود یابد نیاز به حدود ٦ دستگاه حفاری کاهش خواهد یافت.

از این رو فقط با بهبود شاخص‌های عملیات حفاری و افزایش بهره‌وری دستیابی به ۴ حلقه چاه برای یک دستگاه حفاری در سال محقق شده و می‌توان با داشتن تعداد دستگاه حفاری کم‌تر به اهداف توسعه‌ای دست یافت. در اینصورت بازی شرافتمندانه و رقابت صحیح در میدانهای هیدروکربوری کشور هم‌سوی اهداف کلان توسعه کشور و همچنین صیانت از آن خواهد بود.

 

منبع: شانا