اعلام میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات به ۱۴۰۴ موکول شد!

دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، گفت: براساس ارزیابی سال گذشته پیشرفت شبکه ملی اطلاعات ۵۹٫۱۸ بود که امیدواریم با تجمیع ارزیابی‌ها، تا پایان سال یا هفته آخر فروردین میزان پیشرفت ۱۴۰۳ را اعلام کنیم. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از مرکز ملی فضای مجازی، سیدمحمدامین آقامیری؛ دبیر شورای‌عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، چهارشنبه (۱۷ اسفند ۱۴۰۳) به مناسبت سیزدهمین سالگرد تأسیس این شورا در گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر سیما، گفت: شورای‌عالی فضای مجازی راهبر ساخت ایران نوین از منظر جامعه مجازی و همچنین تأثیر آن برجامعه فیزیکی است. وی با اشاره به اینکه باید میراث تاریخی و هویتی ایران را در فضای مجازی حفظ کنیم، افزود: اگر بتوانیم این مسیر را مدیریت کنیم، می‌توانیم شاهد نتایج درخشان باشیم اما اگر از این بازی حذف شویم، در نقشه جدید فضای مجازی دنیا، کشوری به نام ایران نخواهیم داشت.

شورای‌عالی فضای مجازی تنها شورای‌عالی در کشور با سطح اختیارات بالاست

آقامیری؛ درخصوص اختیارات شورای‌عالی مجازی تأکید کرد: براساس احکام مقام‌معظم‌رهبری در سال‌های ۹۰ و ۹۴، به مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی ترتیب اثر قانونی داده شده و در ‌واقع مباحث سیاست‌گذاری، راهبری و تصمیم‌گیری در این فضا به این شورا واگذار شده و تنها شورایی است که در ۳۵سال گذشته با این سطح از اختیارات بالا تأسیس شده است. وی با بیان اینکه چارچوب کلی فضای مجازی شامل زیرساخت، خدمات پایه، خدمات کاربردی، حوزه محتوا و نظام‌های حقوقی، قانونی و امنیت است، اعلام کرد: تمامی مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی برای دستگاه‌های مربوطه لازم‌الاجراست و این مهم در برنامه هفتم که مجلس شورای اسلامی مصوب کرده نیز آمده و طبق آن شورای‌عالی فضای مجازی به عنوان نقطه کانونی تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری دراین حوزه در نظرگرفته شده است. آقامیری؛ با اشاره به اینکه سازوکار قانونی برای ضمانت اجرا و نظارت بر مصوبات درنظرگرفته شده است، تصریح کرد: اگر مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی اجرا نشده و ترک‌فعل دراین حوزه صورت گیرد، تبعات آن برای دستگاه‌های ترک‌فعل‌کننده درنظرگرفته شده اما این تبعات جرم‌انگاری نشده است. دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، درخصوص عدم تشکیل جلسات این شورا به صورت منظم، اظهار داشت: براساس آیین نامه شورای‌عالی فضای مجازی باید این جلسات حداکثر هر چهار هفته یک بار برگزار شود که در دولت جدید چهار جلسه برگزار شده است و به دلیل اینکه ریاست آن با رئیس‌جمهور بوده و دولت بازیگر اصلی است باید با حضور ایشان برگزار شود که انشاا… یک جلسه پیش از پایان سال نیز برگزار خواهد شد و درآینده نیز به صورت منظم‌تر شاهد تشکیل آن خواهیم بود.

حذف تمامی نهادهای موازی با شورای‌عالی فضای مجازی

وی در پاسخ به این سؤال که آیا با تشکیل شورا و به دستور رهبر معظم انقلاب، تمامی نهادهای موازی حذف شدند، گفت: درهمان سال اول تأسیس شورا، نهادهای موازی شناسایی شده و در این خصوص تصمیم‌گیری شد. همچنین پس از تشکیل شورا در سال ۹۰ نیز هیچ نهاد موازی شکل نگرفته است و اگر در مصداق با موازی کاری یک نهاد روبه‌رو شویم با تعامل و سازوکار موجود به دلیل تمکین به حکم رهبر معظم انقلاب، حل می‌شود. آقامیری؛ درخصوص ر‌ها و ول بودن فضای مجازی، افزود: بحث صیانت از مردم در فضای مجازی به ‌خصوص کودکان جزء دغدغه‌های بین‌المللی است و همه کشور‌ها قوانین سختگیرانه‌ای دراین حوزه دارند که خوشبختانه شورای‌عالی فضای مجازی نیز در سال‌های گذشته برای صیانت از کودکان در این حوزه سندی مصوب کرده است و در دولت‌های مختلف این سند پیگیری شده که البته هنوز با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.

صیانت از مردم در فضای مجازی چالش جهانی برای دولت‌هاست

وی با اشاره به اینکه یکی از چالش‌های دولت‌ها، حکمرانی بر فضای مجازی برای صیانت از مردم است، اعلام کرد: بسیاری از کشور‌ها همچون استرالیا و اروپا قوانین سختگیرانه‌ای در این حوزه دارند وسکو‌ها نیز با تعامل با این دولت‌ها درحال اعمال این قوانین هستند، اما متأسفانه در ایران، سکو‌ها سیاست‌‌ها و قوانین کشور را لحاظ نکرده و به اجرای آن متعهد نیستند بنابراین در حال‌حاضر این قوانین بر روی سکوهای داخلی اعمال می‌شود اما بر روی سکوهای خارجی اعمال نمی‌شود. رئیس مرکزملی فضای مجازی، ادامه داد: درماه‌های گذشته مذاکرات مختلفی توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با سکو‌ها صورت گرفته و این وزارتخانه در تلاش است تا با سکوهای پرمخاطب به تفاهم در این زمینه برسد.

ایران در نقشه جهانی فضای مجازی حضور دارد

وی درخصوص تأثیر این فضا بر سبک زندگی مردم، گفت: خوشبختانه ایران جزء کشورهایی است که در نقشه جهانی فضای مجازی حضور دارد و ما نقاط قوت بسیاری نسبت به خیلی ازکشور‌ها در این فضا داریم. این نقاط قوت شامل ایجاد خدمات بومی همچون حمل‌ونقل، گردشگری، مالی، فروشگاهی وحتی نمایش‌های خانگی است و درحال‌حاضرسکوهای داخلی بسیاری درچارچوب مقررات کشور درحال ارائه خدمت به مردم هستند که خیلی ازکشورهای پیشرفته از این خدمت بومی محروم بوده و هنوز وابسته هستند. دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، افزود: این خدمات بومی مهم به همت جوانان متخصص و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی محقق شده است که در حال پیگیری گسترش خدمات فضای مجازی کشورمان به سایر کشور‌ها هستیم. وی تأکید کرد: وظیفه حاکمیت است که امنیت مردم را در فضای مجازی برقرار کرده و با سکو‌ها درتعامل باشد و حتی آمریکا نیز برای تیک تاک چینی قوانین سختگیرانه گذاشته است و یا اتفاق اخیر در فرانسه و تمکین تلگرام به قوانین این کشور و پاسخگویی به دولت آن گواه این مدعاست. آقامیری؛ گفت: در همه دنیا این وجود دارد و نسبت آن فقط متفاوت است و باید تلاش کنیم در این فضا شرایط بهتری داشته باشیم. به‌طور مثال همین قوانینی که آمریکا برای تیک تاک گذاشته، سکوهای آمریکایی برای ایران بپذیرند و یا تعهداتی که سکو‌ها به کشورهای اروپایی دادند و یا تعاملاتی که سکو‌ها با کشورهای همسایه ما مثل ترکیه، امارات و هند دارند برای ما هم اعمال شود. در واقع سکو‌ها در تعامل با بسیاری از کشور‌ها هستند و حتی زمانی که جرمی اتفاق می‌افتد سکو پاسخگو است.

هوش‌مصنوعی برنامه بلندمدت نمی‌خواهد، نیاز به عمل دارد

آقامیری؛ درخصوص فناوری هوش‌مصنوعی که مورد تأکید مقام‌معظم‌رهبری نیز بوده است، تصریح کرد: دستگاه‌های متعددی درکشورمسئول این حوزه هستند چراکه هوش‌مصنوعی یک موضوع چند بُعدی است و نمی‌توان به این موضوع به شکل یک سند بلندمدت پرداخت و به عمل بیشتر نسبت به تصویب اسناد پشتیبان نیاز است. درواقع تحولات در این حوزه به‌قدری سریع است که معادلات آن را بهم می‌ریزد. بنابراین باید اهداف راهبردی و چارچوب مشخص باشد اما مسیر نیاز به برنامه بلندمدت ندارد و به دلیل تغییرات سریع باید با قوه ابتکار بیشتر عمل کرد که خوشبختانه در این حوزه ایده‌های خلاقانه درکشور بسیار است و در حال‌حاضر نیز برنامه ملی هوش‌مصنوعی توسط معاونت علمی ریاست جمهوری تصویب شده که مرجع اقدام است. وی افزود: هوش‌مصنوعی جزء فناوری‌هایی است که نمی‌توان به شیوه سنتی آن را حل کرد و چون لایه‌های مختلفی همچون زیرساخت، فنی و لایه کاربردی دارد نیاز به مترجمان میان لایه‌ای برای تکمیل این زنجیره است. دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، اعلام کرد: یکی از اقدام‌های صورت گرفته آموزش و افزایش سواد مردم در این حوزه است که به‌طور مثال برای تحقق آن در حال‌حاضر در مدارس به جد به این موضوع پرداخته شده تا افراد از پایه به بلوغ در این حوزه برسند. آقامیری؛ افزود: در سطح دنیا نیز پیگیر ضوابط و آیین‌نامه‌های بین‌المللی در این حوزه هستیم که نمونه‌ای از این اقدامات بحث اخلاق در یونسکو و مباحث مختلف در سازمان ملل است که ایران نیز مشارکت فعالی در این مجامع دارد چرا که مدیریت این فناوری نیاز به همکاری جهانی دارد. وی گفت: هوش‌مصنوعی نقش مهمی درتحولات دارد و کشور‌ها امروز برای رشد، توسعه فناوری، ارائه خدمت و تکمیل حلقه رشد، به آن نیاز دارند. رئیس مرکز ملی فضای مجازی، با بیان اینکه برای محتوای دیجیتال در سند برنامه هفتم، سند مالکیت معنوی گنجانده خواهد شد، ادامه داد: هوش‌مصنوعی، ابزار قدرتمندی برای تحول است؛ قرار نیست فقط با این ابزار همایش برگزار کرد و حتی شاید این ابزار کمک کند تا بتوان چند وزارتخانه را ادغام کرد.

سند راهبردی در مسیر توسعه کشور در فضای مجازی است

آقامیری؛ در تشریح آخرین وضعیت سند راهبردی فضای مجازی، اظهار داشت: از ۳۹ اسناد سند راهبردی فضای مجازی، شش سند مصوب شورا بود که بحث بازنگری بر روی آن‌‌ها مطرح است و ۱۳ سند توسط دستگاه‌ها ارسال شده است که سه سند تقریباً به اتمام رسیده است. وی بابیان اینکه برخی از اسناد نیز به دلیل تغییر شرایط فناوری برای بازنگری به دستگاه مربوطه بازگشت داده شده‌اند، افزود: از ۱۳ سندی که پیش‌نویس آن‌‌ها تهیه شده است، سند رمزارز‌ها ابلاغ شد و اسناد حکمرانی داده و نظام جامع تنظیم‌گری در کمیسیون‌های مربوطه در حال بررسی و بازنگری هستند.  آقامیری؛ گفت: سیاست‌ کشور در این حوزه توسعه‌ای است و این اسناد مباحث چالشی بسیاری برای اجرا دارند که برای اطمینان، مرکز ملی فضای مجازی پس از دریافت اسناد، آن‌ها را برای اعضای شورای‌عالی فضای مجازی و سایر دستگاه‌های همکار نیز ارسال کرده و پس از تجمیع نظرات درکمیسیون‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند که درحال‌حاضر کمیسیون‌های عالی مرکزملی فضای مجازی در حال برگزاری جلسات هفتگی دراین زمینه هستند تا ۱۲ سند باقیمانده نیز به مرحله ابلاغ برسد. وی درخصوص عملکرد دستگاه‌ها در تدوین اسناد، تأکید کرد: نسبت به آخرین وضعیتی که اعلام کردم، تغییر کلانی نداشتیم و صرفاً وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و نیروی انتظامی اسنادی ارسال کردند که امیدواریم تا سه ماهه اول سال آینده شاهد ارسال تمامی پیش‌نویس‌ها و آغاز فرآیند تصویب آن‌‌ها باشیم.

اعلام میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات تا فروردین ۱۴۰۴

آقامیری؛ در تشریح وضعیت پیشرفت شبکه ملی اطلاعات، گفت: شبکه ملی اطلاعات لایه‌های متعددی همچون زیرساخت، محتوا، امنیت و خدمات پایه دارد که بر لایه زیرساخت و خدمات پایه تمرکزدارد. یعنی مردم باید در شبکه ملی اطلاعات به یک شبکه ارتباطی باکیفیت و امن، دسترسی داشته باشند که بتوانند بر روی آن خدمات مختلف دریافت کنند و این خدمات وابسته به کشور خاصی نباشد که با قطع شبکه ارتباطی، کاهش کیفیت و قطع خدمت اتفاق بیفتد. وی در توصیف شبکه ملی اطلاعات، تأکید کرد: خدماتی که به مردم می‌دهیم دارایی ملی ماست بنابراین باید در این خصوص مطمئن باشیم که اگر شبکه ملی اطلاعات به‌طور کامل پیاده‌سازی شود، شبکه‌ای امن، با سرعت و باکیفیت برای مردم فراهم شده و به دغدغه مردم در این خصوص پاسخ داده می‌شود.  آقامیری؛ با اشاره به این که شورای‌عالی فضای مجازی راهبر و سیاست‌گذار این حوزه بوده و کیفیت شبکه ارتباطی مردم برعهده وزارت ارتباطات است که شبانه روز در حال تلاش برای ارتقای کیفیت و اصلاح گلوگاه‌هاست، افزود: تقسیم کار ملی و شاخص‌های ارزیابی برای تعیین پیشرفت شبکه ملی اطلاعات در نظر گرفته شده است که براساس ارزیابی سال گذشته پیشرفت شبکه ملی ۵۹٫۱۸ بود که امیدواریم با بررسی و تجمیع ارزیابی‌ها، تا پایان سال یا هفته آخر فروردین، میزان پیشرفت سال ۱۴۰۳ را اعلام کنیم. دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، ادامه داد: در صورتی که سند حقوق فضای مجازی از مجموعه اسناد راهبردی این فضا که متولی آن معاونت حقوقی ریاست جمهوری است، تصویب شود، پیگیری حقوقی مردم درخصوص نارضایتی‌های ارتباطی شان در فضای مجازی تسهیل خواهد شد.

تأثیر هوش‌مصنوعی بر قدرت سایبری کشورها

آقامیری؛ در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه یکی از مأموریت‌های شورای‌عالی فضای مجازی تبدیل کشور به قدرت سایبری در جهان است، چقدر در جنگ‌های سایبری موفق بوده‌ایم، گفت: قدرت سایبری شاخص‌های مختلفی دارد که یکی از آن‌‌ها امنیت است. یک بخش امنیت زیرساخت‌ها و امنیت سایبری است که به معنای هک و عدم نشت اطلاعات است و یک بخش آن امنیت روانی است. در حال‌حاضردر منطقه و یا کشور، برخی مواقع می‌بینیم فضا‌سازی شده و مردم با اطلاعات غلط بمباران می‌شوند و تصویر درستی از فضای واقعی ترسیم نمی‌شود که البته این مهم با هوش‌مصنوعی تشدید خواهد شد. وی افزود: یکی از موضوعاتی که یونسکو در حال بحث بر روی آن است، تأثیرهوش‌مصنوعی بر شناخت از مخاطب و ذائقه‌سنجی آن است، یعنی شما می‌توانید محتوایی را به افراد برسانید که براساس آن یک اقدام و تصمیم صورت گیرد که بسیاری از کشور‌ها در حال مقابله با آن هستند تا سکو‌ها نتوانند عملیات جمعی از طریق ذائقه‌سنجی مخاطب در این کشور‌ها ایجاد کنند. به‌طور مثال در آمریکا تیک‌تاک حق دسترسی چین به داده‌های آمریکایی را سلب کرده و اوراکل مسئول جمع‌آوری و کنترل این داده‌ها شده و الگوریتم‌های مورد استفاده نیز تحویل آمریکا شده است.

ابعاد سنتی مانع نوآوری در کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال

آقامیری؛ درخصوص جلسه اخیر رئیس‌جمهور با فعالان اقتصاد دیجیتال، گفت: مهم‌ترین مانع نوآوری در اقتصاد دیجیتال، وضعیت موجود است و این یعنی جلوی نوآوری در کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال را ابعاد سنتی این حوزه می‌گیرند و حتی در خدمات دولتی نیز این نگاه جریان داشته و با تحول مقابله می‌کنند. وی افزود: ترس از تغییر و تهدیدانگاری آن مانع از این می‌شود تا بتوانیم خدمات محتوایی و کاربردی مناسب به مردم بدهیم و اگر نتوانیم در این حوزه موفق باشیم میراث ملی، تاریخی، دینی و فرهنگی ما در فضای مجازی آسیب خواهد دید بنابراین شورای‌عالی فضای مجازی باید به عنوان نقطه کانونی تصمیم‌گیری در این حوزه به کسب‌وکارهای فضای مجازی کمک کند که خوشبختانه شرایط تسهیل این فرآیند در سند راهبردی در نظر گرفته شده است.