ورود مجلس به انتشار گواهی طلا؛ حق با بانک‌مرکزی است یا سازمان بورس؟

گروه بازارسرمایه ـ اجازه انتشار اوراق مالی در دست کیست؟ این موضوع باعث شده تا برای بار دوم سازمان بورس از بانک‌مرکزی انتقاد کند. بورسی‌ها می‌گویند براساس نص صریح قانون انتشار هرگونه اوراق مالی با آن‌ها است اما بانک‌مرکزی در کار آن‌ها مجدداً دخالت کرده است و این بار انتشار گواهی طلا را برعهده گرفته […]

گروه بازارسرمایه ـ اجازه انتشار اوراق مالی در دست کیست؟ این موضوع باعث شده تا برای بار دوم سازمان بورس از بانک‌مرکزی انتقاد کند. بورسی‌ها می‌گویند براساس نص صریح قانون انتشار هرگونه اوراق مالی با آن‌ها است اما بانک‌مرکزی در کار آن‌ها مجدداً دخالت کرده است و این بار انتشار گواهی طلا را برعهده گرفته است. دفعه اول چند ماه پیش بود که بانک‌مرکزی اقدام به انتشار گواهی سپرده سکه کرد که این امر واکنش بورس کالا را به دنبال داشت. چند روز پیش نیز این بانک اعلام کرد که انتشار گواهی طلا را برعهده دارد؛ مسئله‌ای که با واکنش سازمان بورس مواجه شده و اکنون نمایندگان مجلس نیز به آن معترض هستند.

ورود مجلس به موضوع انتشار اوراق طلا

در همین رابطه، نائب رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴، از ورود مجلس به موضوع انتشار گواهی اوراق طلا توسط بانک‌مرکزی خبر داد و گفت: اجازه دهیم در پایان سال، پول‌‌ها در بازارهای معمول مانند بازار‌سرمایه رفته تا بتوانیم ثبات ایجاد کند. محسن زنگنه؛ در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: طبق ماده ۲۰ قانون بازار اوراق بهادار، انتشار اوراق بهادار در بازار اولیه منوط به ثبت آن نزد سازمان بورس با رعایت مقررات قانون بورس است و هرگونه عرضه عمومی اوراق بهادار به هر طریق بدون رعایت مفاد این قانون ممنوع است. همچنین، براساس بند (ج) ماده ۳۶ قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه، عرضه گواهی سپرده یا اوراق کالاهایی که در بورس کالا پذیرفته شده‌اند، مشمول قوانین بازار‌سرمایه می‌شود. وی افزود: البته دوستان معتقدند در یک برهه از شورای فقهی مجوز انتشار اوراق برای طلا گرفته بودند اما آن هم موردی بوده و به لحاظ قانونی، این موضوع که بانک‌مرکزی خودش اقدام به انتشار اوراق کند، محل سؤال و اختلاف‌نظر است. زنگنه؛ در ادامه گفت: البته عرضه سکه به صورت فیزیکی جزء اختیارات بانک‌مرکزی است و استدلال بانک‌مرکزی این است که هدفش کاهش رشد نقدینگی و مدیریت بازار پولی است. اصل کار جمع‌آوری نقدینگی از بازار در ایام عید امر پسندیده‌ای است اما ایرادش این است که دوباره بازار طلا و تقاضا تحریک می‌شود و اینکه این بازار موازی با بازار‌سرمایه است. لذا اعتراض اهالی بورس کاملاً وارد است؛ آن‌‌ها معتقدند در شرایطی که باید به بازار‌سرمایه کمک کنیم، انتشار اوراق طلا در موازی با بازار‌سرمایه آسیب‌زننده باشد. وی بیان کرد: ضمن اینکه در شرایط فعلی هم این کار ضرورتی ندارد؛ بانک‌مرکزی اخیرا یک میلیون سکه را حراج کرده بعد اگر بخواهد اوراق با سررسید شهریورماه سال آینده منتشر کند، باعث خروج منابع از بازارهای موازی مانند بازار‌سرمایه می‌شود لذا توصیه ما به بانک‌مرکزی این است که این مسیر را متوقف کند. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به ورود مجلس به این موضوع، گفت: امروز در حاشیه جلسه علنی این موضوع را با رئیس مجلس مطرح کردم و با دوستان بانک‌مرکزی پیگیری می‌کنیم. تلاش این است که نظر بانک‌مرکزی را منتفی کرده و اجازه دهیم سال با ثبات در بازار‌سرمایه و ارز به پایان برسد. وی افزود: براین اساس امروز موضوع انتشار گواهی اوراق طلا را از بانک‌مرکزی پیگیری خواهیم کرد. ما کاملاً بازار طلا، سرمایه و ارز را کاملاً رصد می‌کنیم. دیوان محاسبات ورود داشته و دادستانی نامه‌ زده و خواستار اعلام اسامی حقوقی‌هایی شده که صف فروش غیرمتعارف تشکیل داده‌اند. بالاخره از حقوقی‌‌ها انتظار می‌رود که در این شرایط از بازار‌سرمایه حمایت کنند، زیرا بسیاری از آن‌‌ها دولتی یا خصولتی هستند. زنگنه؛ بیان کرد: در مورد بازار طلا نیز معتقدیم که هرچه تحریک تقاضا در این بازار کمتر شود بهتر است و اجازه دهیم در پایان سال، پول‌‌ها در بازارهای معمول مانند بازار‌سرمایه رفته تا بتوانیم ثبات ایجاد کند.

بانک‌مرکزی باید اوراق طلا یا سکه‌های خود را در بورس کالا بفروشد

عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس نیز، گفت: بانک‌مرکزی باید از سازمان بورس برای انتشار اوراق گواهی سپرده سکه مجوز بگیرد که تاکنون چنین کاری را انجام نداده؛ حال آنکه بانک‌مرکزی باید اوراق طلا یا سکه‌های خود را در بورس کالا بفروش برساند. هادی محمدپور، در گفت‌وگو با سنا، در واکنش به انتشار اوراق گواهی سپرده سکه طلا در بانک‌مرکزی و مرکز مبادله، گفت: ناترازی پولی در بانک‌ها و بدهکاری سنگین دولت به بانک‌ها باعث شده که شاهد ناترازی شدیدی باشیم. او افزود: در این شرایط، بانک‌مرکزی اقدام به راه‌اندازی مرکز مبادله طلا کرده و به‌طور رسمی مردم را به خرید طلا تشویق می‌کند. هم‌چنین پلتفرم‌های فروش طلا هم راه‌اندازی شده‌اند و در مقابل، پلیس فتا مرتبا اعلام می‌کند که بسیاری از سایت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، تأیید نمی‌شوند و به مردم هشدار می‌دهد که ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، ادامه داد: در سطح ملی نیز بسیاری از نمایندگان مجلس و کارشناسان نیز به این موضوع انتقاد کردند و علنا این اقدام موازی‌کاری با بورس کالا است؛ سیاست کنونی بانک‌مرکزی به سمت جمع‌آوری پول کشور و تشویق مردم به خرید طلا رفته است تا ارزش پول خود را حفظ کنند حال اینکه متأسفانه، افزایش شدید قیمت ارز موجب کاهش ارزش پول ملی شده است. او افزود: به نظر می‌رسد اگر سیاست‌گذاری بانک‌مرکزی بر کنترل قیمت ارز و هدایت ثروت کشور به سمت سرمایه‌گذاری و تولید متمرکز باشد، نتیجه بهتری خواهد داشت. محمدپور؛ با بیان این‌که بانک‌مرکزی برای این کار مجوزی از سازمان بورس ندارد، گفت: اگر بانک‌مرکزی این کار را براساس آیین‌نامه‌ها و اساسنامه داخلی خود انجام می‌دهد، باید پاسخگو باشد. این نماینده مجلس، افزود: بنده به‌عنوان یک عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس باید بگویم که بانک‌مرکزی هیچ مجوزی از بورس نگرفته است. او گفت: قاعده کار این است که باید بانک‌مرکزی اوراق طلا یا سکه‌های خود را در بورس کالا بفروشد؛ البته ممکن است بانک‌مرکزی براساس اساسنامه داخلی خود مجوزی برای راه‌اندازی مرکز مبادله و فروش طلا داشته باشد.

اقدام بانک‌مرکزی در انتشار اوراق گواهی طلا توجیه عقلی، منطقی و علمی ندارد

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز، اعلام کرد: این‌که بانک‌مرکزی به انتشار اوراق گواهی طلا اقدام کند، هیچ معنا یا توجیه عقلی، منطقی و علمی ندارد. حسین صمصامی؛ با اشاره به اقدام بانک‌مرکزی برای انتشار اوراق گواهی طلا، گفت: اقدام بانک‌مرکزی برای انتشار اوراق گواهی طلا به غیر از این‌که نقدینگی را از مسیر واقعی خود، یعنی تولید و فعالیت‌های مولد، خارج کند، معنای دیگری ندارد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، تأکید کرد: این اقدام بانک‌مرکزی موازی‌کاری با فعالیت‌های بازار‌سرمایه است. صمصامی؛ با تأکید بر این‌که اقدام بانک‌مرکزی، بستر را برای جذاب شدن فعالیت‌های غیرمواد هموارتر می‌کند، توضیح داد: این‌که بانک‌مرکزی اوراق گواهی طلا منتشر کند و بفروشد هیچ معنا یا توجیه عقلی، منطقی و علمی ندارد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، افزود: در شرایط فعلی اقتصاد، می‌بایست پول و نقدینگی‌ به سمت فعالیت‌های مولد حرکت کند، نه این‌که بانک‌مرکزی بخواهد آن را به سمت فعالیت‌های غیرمولد سوق دهد. او تأکید کرد: نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع قبلاً تذکر داده‌اند، بانک‌مرکزی نباید وارد این نوع فعالیت‌‌ها شود، اگر این کار ادامه یابد باز هم تذکر داده می‌شود.

مجلس از حق نظارتی خود در حوزه انتشار اوراق طلا استفاده می‌کند

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز، گفت: اگر بانک‌مرکزی بر خلاف وظایف تعریف شده خود اقدام به انتشار اوراق گواهی طلا کند، نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌طور حتم از حق نظارتی خود استفاده کرده و در صحن علنی تذکر خواهند داد. سید نجیب حسینی؛ با تأکید بر این‌که انتشار و عرضه گواهی طلا از سوی بانک‌مرکزی خلاف قانون بازار اوراق بهادار مصوبه مجلس شورای اسلامی است، گفت: هر سیستم نظارتی چون بانک‌مرکزی و یا دستگاه‌های دیگر، در چارچوبی که در قانون مشخص شده است، باید اقدام به کاری کنند وگرنه خلاف قانون بوده و باید تذکر داده شود. این نماینده مجلس، افزود: اگر بانک‌مرکزی برخلاف وظایف تعریف شده خود اقدام به انتشار اوراق گواهی طلا کند، نمایندگان به‌طور حتم از حق نظارتی خود استفاده کرده و در صحن علنی مجلس به ان تذکر خواهند داد. حسینی؛ گفت: نمایندگان موظفند اطلاعات کافی نسبت به این موضوع را جمع‌آوری و سپس نسبت به اعلام آن به‌عنوان یک خلاف اقدام کنند.