افسردگی فصلی بهار در راه است

افسردگی فصلی بهار در راه است افسردگی از جمله اختلالات خلق و خوی در روانشناسی است که علل متفاوتی در بروز آن مؤثر است؛ لیکن هر نوع رخوت و کسلی نشانه این بیماری نیست؛ خصوصاً در فصل بهار که اغلب افراد به نوعی دچار حالاتی شبیه به افسردگی می‌شوند. به گزارش سیناپرس، سیدمهدی‌صمیمی‌اردستانی، عضو هیأت […]

افسردگی فصلی بهار در راه است

افسردگی از جمله اختلالات خلق و خوی در روانشناسی است که علل متفاوتی در بروز آن مؤثر است؛ لیکن هر نوع رخوت و کسلی نشانه این بیماری نیست؛ خصوصاً در فصل بهار که اغلب افراد به نوعی دچار حالاتی شبیه به افسردگی می‌شوند.

به گزارش سیناپرس، سیدمهدی‌صمیمی‌اردستانی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران در این خصوص گفت: افسردگی فصلی زمانی است که فرد در چند سال متوالی تنها در یک فصل دچار حالات افسردگی شود ودربقیه فصول مشکل خاصی نداشته باشد. اگرچه افسردگی فصلی در زمستان و پاییز شایع است، لیکن در فصل بهار هم در برخی از افراد ایجاد می‌شود. دلایل متفاوتی برای این بیماری در فصول ذکر شده وجود دارد که یکی از این دلایل کمبود نور و کوتاه شدن مدت روز نسبت به فصل تابستان است.

وی افزود: افسردگی بیماری است که دلایل بیرونی و درونی در بروز آن دخالت دارد؛ دلایل درونی شامل دلایل ذاتی و زیست‌شناسی است و علل بیرونی افسردگی شامل استرس‌هایی است که از محیط اطراف فرد و اجتماع او را درگیر می‌کند. مهم‌ترین فاکتور درونی تغییرات مواد شیمیایی در بدن فرد مبتلا است که این تغییرات شیمیایی می‌تواند باعث بروز حالات افسردگی در فرد شود. دلایل بیرونی مانند استرس‌های محیطی، محدودیت‌ها و حوادث ناگوار موجب می‌شود تغییرات شیمیایی مغز سریع‌تر اتفاق بیفتد و در نتیجه فرد را مبتلا به افسردگی کند.

البته مهم‌ترین فاکتور در تغییرات نور و شیمیایی مغز که وابسته به علل درونی است، ژنتیک فرد یا سرشت افراد است. به عبارتی حتی اگر فردی تحت‌تأثیر هیچ عامل بیرونی نظیر استرس و تنش قرار نداشته باشد باز هم امکان ابتلا به افسردگی را دارد.

مصرف خودسرانه داروهای ضد افسردگی

این روانپزشک ضمن اشاره به این نکته که درمان افسردگی به دو روش دارودرمانی و شرکت در جلسات مشاوره امکان‌پذیر است اظهار داشت: بسته به شدت و نوع افسردگی پزشک تصمیم می‌گیرد که چه روشی از درمان را برگزیند. برخی از روش‌های روان‌درمانی در درمان این بیماری مؤثر بوده و تأثیر بیش‌تری از مشاوره دارد. این‌که کدام روش برای کدام بیمار انتخاب شود بستگی به نظر متخصص دارد و همان‌طور که گفته شد شکل علایم، شدت علایم و شرایط بیمار در انتخاب روش درمان باید لحاظ شود. قطعاً مصرف خودسرانه دارو‌ها توسط افراد توصیه نمی‌شود، زیرا برای هر فرد نوعی از داروی خاص مؤثر واقع می‌شود و داروی یکسان برای تمام افراد پاسخ مناسب نمی‌دهد. در مواردی که افراد با مصرف دارویی خاص به‌طور خودسرانه به‌طور مقطعی احساس بهتری پیدا می‌کنند، نباید تصور کنند که بیماری آنها درمان شده است.

شناخت نشانه‌های افسردگی

صمیمی در ادامه افزود: معمولاً در فصل بهار افراد دچار نوعی از رخوت می‌شوند و به دلیل تغییرات در ساعات خواب و نیاز بیش‌تر به استراحت شاید این تصور پیش بیاید که فرد دچار افسردگی شده است در حالی که هر نوع رخوت و بی حالی را نمی‌توان افسردگی تلقی کرد. افسردگی حالتی است که با نوعی غم بیمارگونه همراه بوده و در عین حال فرد را دچار کاهش انرژی، تغییرات در ساعات خواب و بیداری و تغییرات در افکار و خلقیات می‌کند. بنابراین صرفاً با مشاهده تغییر در ساعات خواب گذرا و محدود نمی‌توان تصور داشت که فرد به افسردگی مبتلا شده است.

افسردگی علایم خاص خود را دارد به‌طوری که فرد غم قابل‌توجهی را احساس می‌کند که شکل آن متفاوت‌ است و در کنار این علایم، نشانه‌هایی نظیر اختلال در تمرکز، کاهش خواب، هجوم افکار منفی و افکار خودکشی و مرگ در فرد بیمار مشاهده می‌شود.

در افسردگی احتمال ابتلا به سایر اختلالات روانی وجود ندارد، چرا که این بیماری خود یک نوع بیماری مستقل است. منتهی نشانه‌های اولیه بیماری‌های دیگر ممکن است با افسردگی همراه باشد و اگر فردی از ابتدا بیماری افسردگی داشته باشد درصورت عدم درمان مواجه با تشدید عوارض افسردگی خواهد شد

سنجش افسردگی از طریق تست‌های روان‌شناختی

وی در پاسخ به این پرسش که تست‌های سنجش افسردگی تا چه میزان قابل استناد هستند گفت: برخی از تست‌هایی که برای افسردگی طراحی می‌شوند، مبنای علمی دارند و تنها برای غربالگری افسردگی استفاده می‌شوند. یعنی زمانی که متخصصین قصد دارند در تحقیقات از یک مدل یکسان استاندارد برای تشخیص افسردگی استفاده کنند. در واقع این تست‌ها اگر شکل علمی داشته باشند قادر هستند با درصد خطایی نشان‌دهنده افسردگی افراد باشند، لیکن تشخیص قطعی افسردگی با معاینه و مصاحبه روانپزشکی امکان‌پذیر است. تست‌هایی که در این زمینه وجود دارند تنوع بسیار دارند و ما نمی‌توانیم بگوییم که تمامی این تست‌ها نامعتبر هستند و آنچه مشخص است، این است که تست‌های معتبر دارای فراوانی بسیاری نیستند و از جمله این تست‌ها می‌توان به تست افسردگی«پی‌اچ‌دی»۹ و تست افسردگی «هامیلتون» اشاره کرد. منتهی اگر تست افسردگی فردی هم مثبت شود باز هم تنها احتمال افسردگی وجود دارد و تشخیص قطعی با مصاحبه و مشاهده بیمار است.

زمانی که افسردگی نشانه‌ای از بیماری جدی تری است

صمیمی در خصوص درمان افسردگی فصلی عنوان کرد: هر نوع از افسردگی باید جدی گرفته شود و افراد درصدد درمان باشند. افسردگی به‌طور کلی در ابتدای امر بیماری است که برای دوره‌ای فرد را مبتلا می‌کند و بیماری فرد مبتلا بعد از مدتی معمولاً ظرف ۹ ماه تا یک سال مرتفع می‌شود و اگر در هر نوع از انواع افسردگی درمان مناسب و کافی صورت نگیرد احتمال مزمن شدن افسردگی وجود دارد و طبیعتاً افسردگی فصلی هم به همین صورت است. از طرفی ممکن است طولانی شدن مدت افسردگی و بالارفتن شدت بیماری فرد را دچار عوارض دیگری بکند و اثرات منفی بیش‌تری ایجاد کند.

در افسردگی احتمال ابتلا به سایر اختلالات روانی وجود ندارد؛ چرا که این بیماری خود یک نوع بیماری مستقل است. منتهی بیماری‌های دیگری در فرد ممکن است که تظاهر اولیه‌ آنها با افسردگی همراه باشد و اگر فردی از ابتدا بیماری افسردگی داشته باشد درصورت عدم درمان مواجه با تشدید عوارض افسردگی خواهد شد و این افسردگی تبدیل به بیماری دیگری نخواهد شد لیکن همان‌طور که گفته شد عکس این مسأله صادق است یعنی بیماری‌هایی وجود دارند که چهره اولیه خود را با افسردگی نشان می‌دهند و رفته‌رفته شکل اصلی بیماری تظاهر پیدا می‌کند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به اختلال دو قطبی و انواع اسکیزوفرنی اشاره کرد.

 

مسؤول کمیته خلقی انجمن روانشناسان ایران در انتها تصریح کرد: بهترین و مفید‌ترین راهنما برای افراد در خصوص مقابله با افسردگی شناخت علایم افسردگی است به‌صورتی که فرد برای مدت زمان قابل‌توجهی احساس کند که از زندگی لذت نمی‌برد و هیچ امری قادر به خوشحال کردن او نیست و یا فرد به هر دلیل در برخی شرایط با هجوم افکار خودکشی مواجه شود، این علایم قطعاً نشان‌دهنده کسالت روانی از جمله افسردگی است و فرد بهتر است در اسرع وقت به متخصص مراجعه کند.