خشکسالی در انتظار مردم ایران  

گروه انرژی -با کاهش حجم بارش‌ها، وضعیت منابع آبی کشور به حد نگران‌کننده‌ای کاهش یافته و بررسی وضعیت سد‌های بزرگ و مهم کشور هم نشان‌دهنده کاهش ۴۵ درصدی آب ورودی آب به مخازن‌شان است و این درحالی است که مصرف آب در بخش‌های مختلف به‌شدت ادامه دارد که تداوم این روند ناترازی شدیدی را به‌ویژه در ماه‌های گرم سال رقم خواهد زد. به گزارش مناقصه‌مزایده، محمدرضا کاویانپور؛ رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، درباره آخرین وضعیت بارش‌ها در کشور، اظهار داشت: در مجموع بارش‌های کشور تا شانزدهم اسفندماه، ۴۲ درصد نسبت به بلندمدت کاهش یافته و این شاخص نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد کاهش را ثبت کرده است. وی افزود: آمار و ارقام بیانگر این مسئله است که شرایط بارندگی و منابع آبی کشور در مقایسه با گذشته در شرایط بدتری قرار دارد به‌طوری که به جز استان‌های مازندران و گیلان که بارندگی نرمال و بالاتر دارند، سایر استان‌های کشور در شرایط خشکسالی متوسط و شدید قرار گرفته‌اند. رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، با بیان اینکه بارندگی‌‌ها در سال آبی جدید در هفت استان کشور بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته است، خاطرنشان کرد: بر این اساس بارندگی در استان‌های هرمزگان ۷۷ درصد، سیستان و بلوچستان ۷۲ درصد، کهگیلویه‌وبویراحمد ۶۵ درصد و خوزستان ۶۲ درصد منفی به ثبت رسیده است. همچنین استان‌های کرمانشاه، بوشهر و چهارمحال‌وبختیاری نیز در فهرست استان‌های با شیب منفی بارشی قرار دارند. کاویانپور؛ افزود: بارندگی‌های کشور در شرایطی قرار گرفته است که استان‌هایی که پیش از این پربارش بودند، اکنون با بیش از ۵۰ درصد کاهش بارندگی مواجه شده‌اند به‌طوری که اکنون در حوضه‌های آبریز کارون بزرگ، جراحی و زهره شرایط بارندگی مطلوب نیست. وی با بیان اینکه دریاچه نمک تهران نیز کاهش ۴۰ درصدی بارندگی را به ثبت رسانده است، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی حاکی از این است که در هفته جاری شاهد بارنگی در استان‌های کرمانشاه، لرستان، خوزستان، چهارمحال‌وبختیاری و کهگیلویه‌وبویراحمد باشیم. رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، از افزایش دمای هوا همزمان با ورود به سال جدید خبر داد و گفت: در چنین شرایطی کاهش بارندگی‌ها، همزمان با افزایش دمای هوا خواهد بود و این امر فشار شدیدی را به منابع آبی کشور وارد می‌کند که این شرایط را بیشتر در نواحی مرکزی به سمت شمال کشور شاهد خواهیم بود. وی درباره ذخیره آب موجود سدهای کشور افزود: در این زمینه با کاهش ۴۵ درصدی آب ورودی به مخازن سدهای کشور در مقایسه با متوسط پنج سال گذشته مواجه هستیم. تجربه پنج سال خشکسالی، اثر خود را بر حجم آب موجود مخازن سد‌ها گذشته است. کاویانپور؛ خاطرنشان کرد: با وجود کاهش آب ورودی به مخازن سدهای کشور، مدیریت مناسب خروجی مخازن سدها، باعث شد نسبت به سال گذشته پنج تا شش درصد روند کاهشی را شاهد باشیم. رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، بر اهمیت همکاری و تعامل صمیمانه مردم جهت مدیریت مصرف آب به ویژه در ایام پایانی سال و خانه تکانی تأکید کرد.

مواجه با سال آبی سخت

همچنین محمد جوانبخت؛ معاون وزیر نیرو، با بیان اینکه با یک سال آبی سخت مواجه هستیم، گفت: عبور از این شرایط دشوار نیازمند تدابیر فوری، همراهی مردم و هماهنگی مستمر بین استان‌هاست. جوانبخت؛ اظهار داشت: موضوعات مربوط به آب با حساسیت بالا در وزارت نیرو پیگیری می‌شود و بررسی وضعیت منابع آبی کشور طی سال آبی، که از مهرماه هر سال آغاز و تا پایان شهریور سال بعد ادامه دارد، همواره در دستور کار بوده است. وی افزود: شرکت‌های تابعه وزارت نیرو، از جمله شرکت‌های مدیریت منابع آب در سطح منطقه‌ای و شرکت‌های مهندسی آب و فاضلاب استانی، با جزئیات، منابع آبی را بررسی و براساس پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی برنامه‌ریزی می‌کنند که البته، با توجه به عدم قطعیت پیش‌بینی‌های هواشناسی، برنامه‌های ما متناسب با تغییرات به‌روز می‌شود. جوانبخت؛ با اشاره به آخرین وضعیت بارش‌‌ها در کشور، تصریح کرد: طبق آمارهای ثبت‌شده، میزان بارندگی تاکنون ۸۲٫۹ میلی‌متر بوده که ۴۵ درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت را نشان می‌دهد. این کاهش در برخی استان‌‌ها به ۷۶ درصد نیز رسیده است. تنها استان گیلان شرایط نرمال دارد، درحالی‌که ۱۹ استان با کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصد مواجه‌اند. این اعداد بسیار نگران‌کننده و نشان‌دهنده خشکسالی شدید در کشور است. معاون وزیر نیرو، با اشاره به برنامه‌های وزارت نیرو برای مدیریت منابع آبی، گفت: همکاران ما برنامه‌های تأمین آب را به‌روز کرده‌اند و در بخش‌های مختلف، از جمله آب شرب و کشاورزی، تدابیری اندیشیده شده است. همکاری گسترده در سطح استان‌‌ها ضروری است و کارگروه‌های استانی سازگاری با کم‌آبی وظیفه اجرای این برنامه‌ها را بر عهده دارند. وی با تأکید بر اینکه سال آبی جاری یکی از سخت‌‌ترین سال‌‌ها خواهد بود، افزود: پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که این میزان بارش برای جبران عقب‌ماندگی‌های فعلی کافی نیست. در نتیجه، ما با یک سال آبی سخت مواجه هستیم که عبور از این بحران مستلزم همکاری همه دستگاه‌های ذی‌ربط، از جمله وزارت جهاد کشاورزی، استانداری‌‌ها و وزارت کشور است. مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، در ادامه تأکید کرد که خشکسالی یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر است و نه یک انتخاب. کاهش منابع آبی و محدودیت‌‌ها در کشت‌های کشاورزی در سراسر کشور، به ویژه در استان‌های خوزستان و اصفهان، نتیجه این بحران است و لازم است که برای مدیریت این شرایط تصمیمات فوری و اساسی اتخاذ شود. وی افزود: محدودیت‌های آبی در کشور به هیچ‌وجه انتخاب وزارت نیرو نیست، بلکه یک واقعیت است که باید با آن روبه‌رو شویم. تمامی اقدامات و تصمیمات در این زمینه در راستای اجبار به مدیریت منابع آب انجام می‌شود. معاون وزیر نیرو، در ادامه تصریح کرد که وزارت نیرو در تلاش است تا با حفظ موجودی آب در سدهای مختلف، به ویژه در حوضه‌های استراتژیک مانند کارون، کشت‌های پاییزه و کشاورزی در فصل اول را تأمین کند اما تأکید می‌شود که کشت دوم در شرایط موجود امکان‌پذیر نخواهد بود. وی همچنین بر لزوم همکاری‌های بین استانی و تشکیل جلسات روزانه برای مدیریت منابع آبی در استان‌‌ها تأکید کرد و افزود: خواستار آن هستیم که استانداران و وزارت کشور پیگیر مصوبات و تصمیمات اتخاذ شده در زمینه سازگاری با کم‌آبی باشند. معاون وزیر نیرو، از تمام نهاد‌ها و مسئولان خواست تا برای مدیریت بهینه منابع آبی و مقابله با بحران خشکسالی در کشور، همکاری‌های بیشتری داشته باشند و از تمامی ظرفیت‌های موجود برای پیشگیری از بحران‌های آتی استفاده کنند.