مرضیه نیکخواه- سخت‌‌‌ترین سال آبی تاریخ کشور در راه است؛ شواهد بسیاری از جمله کاهش شدید باران و کمبود آب در سد‌‌ها نشان می‌دهد که سال ۱۴۰۴ می‌تواند سخت‌‌‌ترین سال آبی تاریخ کشورمان باشد. هنوز چند روز بیشتر از سال جدید نگذشته بود که تنش آبی در اصفهان و یزد هشدار بی‌آبی را یک فصل […]
مرضیه نیکخواه- سخت‌‌‌ترین سال آبی تاریخ کشور در راه است؛ شواهد بسیاری از جمله کاهش شدید باران و کمبود آب در سد‌‌ها نشان می‌دهد که سال ۱۴۰۴ می‌تواند سخت‌‌‌ترین سال آبی تاریخ کشورمان باشد. هنوز چند روز بیشتر از سال جدید نگذشته بود که تنش آبی در اصفهان و یزد هشدار بی‌آبی را یک فصل مانده به تابستان به صدا درآورد! زاینده‌رود سال‌‌هاست که تبدیل به مرده‌رود شده و وجود صنایع آب‌بری همچون کاشی و سرامیک در یزد، بر مشکل حاد آبی کشور افزوده است. اعتراض کشاورزان دو استان به کمبود آب تا حدی رسید که اولین تعطیلی غیررسمی ایران در سال‌جاری به مدت دو روز (۱۶ و ۱۷ فروردین) در یزد به مرحله اجرا درآمد! این در شرایطی است که در تهران نیز در مقاطعی با قطعی آب مواجه بودیم و صدای جیره‌بندی آب در پایتخت کشورمان بیش از همیشه طنین‌انداز شده است. از طرفی کمبود آب، کمبود برق را نیز به دنبال دارد، زیرا بسیاری از نیروگاه‌های کشورمان با جریان آب می‌توانند برق تولید کنند. حال سؤال این است که راه‌حل رفع معضل بی‌آبی در کشورمان چیست؟ برای پاسخ به این سؤال بهتر است به این درک برسیم که کشورمان در منطقه‌ای خشک و در بهترین حالت نیمه‌خشک قرار دارد. پس باید با توجه به این واقعیت در سیاست‌های اقتصادی خود حتماً تجدیدنظری صورت دهیم. کاشت محصولات آب‌بری همچون هندوانه در استان‌هایی که با تنش آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، نه‌تنها عقلانی نیست، بلکه امنیت آبی را به خطر می‌اندازد. همچنین وجود صنایع آب‌بر همچون فولاد و کاشی در استان‌های بی‌آب معضلی است که باید تا دیرتر نشده به آن رسیدگی شود. طبق آمارهای ثبت‌شده، میزان بارندگی تاکنون ۸۲٫۹ میلی‌متر بوده که ۴۵ درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت را نشان می‌دهد. این کاهش در برخی استان‌‌‌ها به ۷۶ درصد نیز رسیده است. تنها استان گیلان شرایط نرمال دارد، در حالی‌که ۱۹ استان با کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصد مواجه‌اند. این اعداد بسیار نگران‌کننده و نشان‌دهنده خشکسالی شدید در کشور است.
لزوم تعدیل سهم کشاورزی
طبق آمار‌‌ها در کشور ایران سهم مصرف آب بخش کشاورزی در حدود ۹۰ درصد، شُرب ۸ درصد و صنعت و معدن ۲ درصد است. این در حالی که در کشورهای پیشرفته سهم مصرف آب در بخش کشاورزی ۳۰ درصد است. شُرب و بهداشت ۱۱ درصد مصرف آب را دارد. و سهم بخش صنعت و معدن ۵۹ درصد می‌باشد. طبق این آمار، مصرف آب در بخش کشاورزی، بیش‌‌ترین میزان مصرف را در بخش آب دارد. به‌طوری که این میزان از مصرف به ۸۲ میلیارد مترمکعب در سال رسیده است. این در حالی است که تنها ۸٫۳ میلیارد لیتر در کشور، مصرف خانگی آب یا همان آب شرب را داشتیم و در بخش صنعتی هم فقط ۲٫۴ میلیارد لیتر آب مصرف شده است.
لزوم عدم توسعه کشاورزی
یکی از معضلات اصلی تنش آبی فعلی کشور، ندانم‌کاری برخی مسئولان در توسعه صنعت کشاورزی است. همان‌طور که گفته شد، کشورمان در منطقه بی‌آب جغرافیایی قرار دارد. اما آمار‌‌ها نشان از افزایش ۳۵۰ هزار هکتار به اراضی کشور دارد! در واقع سهم کشاورزی از آب مصرفی کشور در حالی بیشتر است که با وجود چند برابر شدن زمین‌های زیر کشت در سال‌های اخیر- به‌طوری که از ۱۵۰ هزار هکتار اراضی زیرکشت به ۵۰۰ هزار هکتار رسیدیم- چندان هم در تولید محصولات کشاورزی جلو نیستیم چراکه نقش بهره‌وری در کشاورزی کشور چشمگیر نیست. در پایان می‌توان گفت که کلید حل بحران بی‌آبی خصوصاً در شهر‌‌ها این است که با بهینه‌سازی کشاورزی از هدررفت آب جلوگیری کرده، از توسعه بخش کشاورزی در کشورمان کاسته و در نهایت با مصرف بهینه آب توسط مردم از معضل بی‌آبی گذر کنیم.
دیدگاه بسته شده است.