رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، هشدار داد که گسل‌های اصلی و فرعی کشور ایران به طول ۴۰ هزار کیلومتر کشیده شده‌اند که این میزان معادل اندازه کره‌زمین است و در میان این گسلها، تهران با ۲۷ گسل شناسایی شده، به‌ویژه در معرض تهدید قرار دارد و از آنجایی که کشور هر ۱۰ […]
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، هشدار داد که گسل‌های اصلی و فرعی کشور ایران به طول ۴۰ هزار کیلومتر کشیده شده‌اند که این میزان معادل اندازه کره‌زمین است و در میان این گسلها، تهران با ۲۷ گسل شناسایی شده، به‌ویژه در معرض تهدید قرار دارد و از آنجایی که کشور هر ۱۰ سال یک‌بار شاهد وقوع یک زلزله ویرانگر است، این خطرات نیازمند اقدامات فوری و مؤثر برای کاهش آسیب‌‌ها و حفاظت از جان مردم از طریق نظارت کامل بر ساخت‌وساز‌هاست. علی بیت‌اللهی؛ در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه ایران به دلیل موقعیت زمین‌شناسی و جغرافیایی خاص خود، در زون خطر لرزه‌ای بسیار بالا قرار گرفته است، رخداد زلزله‌ها و گسل‌های متعدد را بهترین گواه برای خطر بالای زلزله در کشور دانست. وی با اشاره به کل گسل‌های فرعی و اصلی در کشور، اظهار کرد: اگر کل گسل‌های اصلی و فرعی کشور را دنبال هم قرار دهیم، طول این گسلها ۴۰ هزار کیلومتر می‌شود؛ یعنی به اندازه کره‌زمین. وی با بیان اینکه لکه‌هایی از ایران مرکزی که کویری و عاری از سکنه هستند، از نظر گسلها و لرزه‌خیزی در سطح پایینی قرار دارد، ادامه داد: در این مناطق به دلیل شرایط اقلیمی و زیستی، فاقد ساخت‌وساز و سکونتگاه است. نکته مهم دیگری که در لرزه‌خیزی ایران شاهد آن هستیم، همجواری سکونتگاه‌های بزرگ و پرجمعیت با چشمه‌های لرزه‌ای یا گسل‌‌هاست. بیت‌اللهی؛ اضافه کرد: اگر در تاریخ لرزه‌خیزی کشور نگاه شود، مشاهده می‌شود که شکل‌گیری مناطق جمعیتی به وجود آب بستگی دارد و این اصل مهمی در کشور خشک و نیمه‌خشکی مانند ایران است. در ایران که وضعیت رودهای آن مانند کشورهای آسیای جنوبی شرقی و اروپا نیست و بروز آب بیشتر به صورت چشمه بود و در هر جایی که آب وجود داشته، مردم اطراق کردند و به تدریج توسعه سکونتگاه نیز رخ داده است. رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با تأکید بر اینکه زون‌های خرد شده‌ای که بر اثر گسلش، چشمه‌های آب را ایجاد می‌کنند، زون‌های مستعدی برای ظهور آب و تشکیل چشمه هستند، یادآور شد: وجود آب و چشمه‌ها در این نواحی، موجب شده تا جمعیت نیز در اطراف آن‌ها متمرکز شوند. وی خاطرنشان کرد: بی‌دلیل نیست که در اطراف شهرهایی مانند تبریز، گسل شمال تبریز، در تهران گسل شمال تهران، در مشهد گسل جنوب مشهد، در شیراز گسل سلطان و سبزپوشان، در اهواز گسل اهواز، در بم به عنوان منطقه‌ای در دل کویر، گسل بم-بروات کشیده شده که موجب جمع شدن آب و تشکیل آب‌های زیر زمینی شده که به واسطه آن، قنوات احداث شده و موجب سرسبزی این منطقه کویری شده است. بیت‌اللهی؛ اظهار کرد: شکل‌گیری مراکز جمعیتی در ایران به‌واسطه آب بوده است و آب عمدتاً در زون‌های خرد شده گسلی به صورت چشمه ظهور یافته است و از این‌رو است که مردم سرزمین ما همواره با حضور گسلها زندگی کرده‌اند. رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با تأکید بر اینکه نزدیک به ۷۰ هزار زمین‌لرزه دستگاهی در کشور ثبت شده است، گفت: به‌طور متوسط هر ۱۰ سال در کشور یک زمین‌لرزه بزرگ رخ داده است که از جمله این رخداد‌ها می‌توان به زلزله‌های بزرگ طبس، رودبار، بم، کرمانشاه و… اشاره کرد. وی گفت: از سوی دیگر علاوه بر نزدیکی گسلها به سکونتگاه‌های جمعیتی، با ساخت‌وساز بی‌کیفیت مواجه هستیم. در کشور خشک و نیمه خشک ایران، عمده‌‌ترین مصالح بنایی ساخت‌وسازهای سنتی، خشت و گل و یا سنگ و گل بوده است و نمونه آن را می‌توان در سازه روستاهای استان‌هایی چون خوزستان، فارس، بوشهر و هرمزگان مشاهده کرد. بیت‌اللهی؛ زلزله بم را نمونه‌ای از ویرانی سازه‌های خشت و گلی دانست و افزود: زلزله بم نشان داد که این سازه‌ها به دلیل آوار سنگی که دارند، تا چه میزان کشنده هستند. براساس آخرین آمار منتشر شده در سال ۱۳۹۵، از حدود ۲۳ میلیون واحد مسکونی نزدیک به ۹ میلیون واحد مسکونی کشور فاقد اسکلت هستند، یعنی این سازه‌ها مهندسی ساز و مقاوم در برابر زلزله نیستند. این محقق حوزه مخاطرات، با بیان اینکه کیفیت ساخت‌وساز‌ها در حال‌حاضر نیز مناسب نیست، گفت: یکی از مشکلات عمده‌ای که در ساخت‌وساز‌ها با آن مواجه هستیم؛ این است که در شهرهای بزرگ با بافت‌های فرسوده مواجه هستیم. به‌گونه‌ای که در تهران از حدود یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار پلاک ساختمانی، حدود ۲۵۰ هزار پلاک ساختمانی در بافت‌های فرسوده تهران هستند. وی با تأکید بر اینکه بافت‌های فرسوده علاوه بر تهران در شهرهایی چون اصفهان، مشهد و شیراز و شهرهایی با قدمت بالا وجود دارند، اظهار کرد: بافت فرسوده بافت‌هایی هستند که در معابر باریک واقع شده‌اند و در برابر زلزله ناپایدار و دارای بافت ریزدانه هستند. این بافت‌‌ها بسیار متراکم و پرجمعیت هستند. تصور کنید که در شهری مانند تهران که پایتخت کشور نیز هست، پلاک‌هایی در بافت فرسوده داریم. بیت‌اللهی؛ اضافه کرد: این در حالی است که در حال‌حاضر حدود ۲۷ گسل در تهران شناسایی شده است که پنج مورد از آن‌ها جزء گسل‌های اصلی هستند و این شهر در طول تاریخ با زلزله‌های متعددی مواجه بوده است و احتمال وقوع آن نیز وجود دارد. زلزله‌ای که اخیراً در میانمار رخ داد؛ در شرایطی بود که چند ۱۰۰ سال این شهر با سکون لرزه‌ای مواجه بوده و این نشان می‌دهد که ما همواره با خطر بالقوه زلزله مواجه هستیم. رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با بیان اینکه این شرایط ریسک زلزله را در کشور افزایش داده است، خاطرنشان کرد: عمده‌‌ترین مؤلفه و شاخص تأثیرگذار در کاهش ریسک زلزله، ساخت‌وساز مناسب است. بهترین رویکرد در کاهش خسارات ناشی از زلزله، ساخت‌وساز مقاوم در برابر زلزله است که متاسفانه علیرغم رشد دانش مهندسی، زلزله ازگله کرمانشاه در سال ۹۶، تصویر تمام نمایی از کیفیت ساختمان‌های جدید نیز بود. وی ادامه داد: حتی ساختمان نوساز بیمارستانی که چهار ماه قبل از زلزله ازگله تحویل داده شده بود، نشان داد که ما از نظر نظارت و مصالح و سایر مسائل دچار مشکل هستیم و بی‌توجهی نسبت به آن به چه میزان می‌تواند خطرساز باشد. در زلزله ازگله ما برخی از ساختمان‌‌ها مانند مسکن مهر را مشاهده کردیم که علیرغم اسکله‌دار و نوساز بودن، قابل اعتماد نیستند. بیت‌اللهی؛ با اشاره به وجود نقاط ضعف این ساختمان‌‌ها در مصالح و ضعف نظارت مفرط در ساخت‌وسازهای زلزله کرمانشاه، افزود: روبروی کوی فولادی کرمانشاه که ۱۰۰ نفر بر اثر زلزله در آن کشته شدند، ساختمان‌هایی به نام مسکن مهر شکوه بود که حتی این سازه‌ها ترک نخوردند. این امر نشان می‌دهد که به چه میزان ساخت‌وسازهای مناسب می‌تواند در کاهش تلفات مؤثر باشد. بیت‌اللهی؛ مهم‌ترین فاکتور در ساخت‌وساز را «نظارت میدانی» عنوان کرد و گفت: درست است که عده‌ای با رویکرد سوداگری و کاهش هزینه، از کیفیت ساخت‌وساز می‌گذرند، ولی نظارت‌های مستمر می‌تواند در جامعه مهندسی اثر‌گذار باشد. مطالعات میدانی ما نشان می‌دهد که اگر سازه‌های حتی درصدی از آیین‌نامه ساخت‌وساز را رعایت کرده بودند، در زلزله پا برجا مانده و جان‌پناهی برای انسان‌‌ها بودند. رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به زلزله ۷٫۷ میانمار، گفت: یادمان باشد که ما کشور لرزه‌خیزی هستیم و به‌طور متناوب هر ۱۰ سال شاهد یک زلزله ویرانگر هستیم و لازم است در ساخت‌وسازهای جدید نقض‌های نظارت‌های میدانی رفع شود تا در زمان وقوع زلزله‌ها، خسارات جانی به حداقل برسد.
دیدگاه بسته شده است.