گواهی صرفه‌جویی گاز ابزاری در توزیع عادلانه انرژی

«گواهی صرفه‌جویی انرژی»، شیوه‌ای نو به‌منظور استانداردسازی مصرف است که همسو با عمل به آیین‌نامه اجرایی ایجاد بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط‌زیست و رفع چالش ناترازی انرژی در کشور طراحی شده است. این گواهی، اوراق بهادار قابل‌معامله‌ای است که از محل صرفه‌جویی گاز طبیعی به‌ دست می‌آید. این اوراق در دوره زمانی معینی منتشر می‌شوند […]

«گواهی صرفه‌جویی انرژی»، شیوه‌ای نو به‌منظور استانداردسازی مصرف است که همسو با عمل به آیین‌نامه اجرایی ایجاد بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط‌زیست و رفع چالش ناترازی انرژی در کشور طراحی شده است. این گواهی، اوراق بهادار قابل‌معامله‌ای است که از محل صرفه‌جویی گاز طبیعی به‌ دست می‌آید. این اوراق در دوره زمانی معینی منتشر می‌شوند و شرکت ملی گاز ایران در آن‌‌ها تضمین می‌کند، مقدار گاز طبیعی صرفه‌جویی‌شده را به دارنده آن تحویل دهد. به گزارش مناقصه‌مزایده، همایون دارابی؛ کارشناس بازارسرمایه، گفت: ابزار گواهی صرفه‌جویی گاز طبیعی که به‌عنوان یکی از جدید‌ترین ابزار‌های مالی در بورس انرژی کشور معامله می‌شود، راهکاری غیرنقدی و غیربودجه‌ای برای کاهش ناترازی انرژی و بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور به شمار می‌رود. دارابی؛ تصریح کرد: این گواهی‌‌ها به پروژه‌هایی اعطا می‌شوند که با اجرای راهکار‌های بهینه‌سازی، موفق به کاهش واقعی مصرف گاز شده‌اند و پس از تأیید وزارت نفت، مجوز فروش این گواهی‌‌ها در بورس انرژی را دریافت می‌کنند. وی افزود: پیش‌بینی‌‌ها نشان می‌دهد که اجرای پروژه‌هایی که منجر به صدور گواهی صرفه‌جویی گاز می‌شوند، در مجموع می‌تواند نزدیک به ۱۰ میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف گاز کشور ایجاد کند. این میزان صرفه‌جویی، نه‌تنها در تعادل‌بخشی به تراز انرژی کشور مؤثر است، بلکه به کاهش فشار بر زیرساخت‌های توزیع گاز در فصول اوج مصرف نیز کمک خواهد کرد. کارشناس بازارسرمایه همچنین، گفت: کارکرد اصلی این گواهی‌‌ها فراهم‌سازی امکان فروش صرفه‌جویی ایجادشده به متقاضیان پرمصرف گاز است. در زمان‌های اوج مصرف که احتمال قطعی گاز برای برخی صنایع و شرکت‌ها وجود دارد، این متقاضیان می‌توانند با خرید گواهی صرفه‌جویی، مصرف خود را از مسیر رسمی تأمین کرده و از محدودیت‌های احتمالی عبور کنند. این ابزار در واقع به‌عنوان یک مشوق برای اجرای پروژه‌های صرفه‌جویی عمل می‌کند و در عین حال امکان بهره‌برداری اقتصادی از نتایج آن پروژه‌ها را برای مجریان فراهم می‌سازد. دارابی؛ افزود: گواهی صرفه‌جویی گاز طبیعی از سال ۱۴۰۱ به‌عنوان یک ابزار رسمی در اقتصاد کشور معرفی شد و از سال گذشته، وارد معاملات بورس انرژی شد. ویژگی متمایز این ابزار آن است که بدون نیاز به تخصیص منابع مالی از بودجه عمومی دولت، مسیر صرفه‌جویی را هموار می‌سازد. در شرایطی که دولت با کسری بودجه و ناترازی شدید در حوزه انرژی مواجه است، توسعه چنین ابزار‌هایی می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکار‌های اصلاح ساختاری مورد توجه قرار گیرد. این کارشناس بازارسرمایه، تصریح کرد: مصرف گاز و برق در کشور به دلایل مختلف از جمله رشد جمعیت، توسعه صنعتی و رفتار‌های ناصحیح مصرفی، دچار ناترازی مزمن شده است. این موضوع، به ویژه در فصول سرد سال، باعث فشار مضاعف بر شبکه گازرسانی کشور و تحمیل هزینه‌های سنگین به دولت برای تأمین پایدار انرژی شده است. ابزار‌هایی نظیر گواهی صرفه‌جویی گاز، با ایجاد انگیزه برای کاهش مصرف و بازتوزیع منطقی آن، می‌توانند نقش مهمی در کاهش این ناترازی ایفا کنند. وی گفت: علاوه بر این، این گواهی‌‌ها فرصتی را برای شرکت‌ها، مؤسسات و حتی افراد حقیقی فراهم می‌کنند که در ازای اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، منافع مالی کسب کنند. به عبارتی، این ابزار نه‌تنها به دولت در مدیریت مصرف کمک می‌کند، بلکه برای بخش‌خصوصی نیز مشوقی برای ورود به حوزه انرژی و مشارکت در اصلاح ساختار مصرفی کشور فراهم می‌آورد. دارابی؛ در پایان به نقش مؤثر گواهی صرفه‌جویی در پایداری انرژی کشور تأکید کرد و تصریح کرد: توسعه بیشتر گواهی صرفه‌جویی گاز و همچنین پیاده‌سازی ابزار‌های مشابه در حوزه برق، می‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت نقش مؤثری در پایداری انرژی کشور ایفا کند. با توجه به محدودیت منابع، فشار‌های اقتصادی و زیست‌محیطی، حرکت به سمت راهکار‌های غیرمستقیم، بازارمحور و کم‌هزینه همچون این گواهی‌ها، از جمله گزینه‌های هوشمندانه برای آینده انرژی ایران محسوب می‌شود.